ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις- Ελληνικές Ομορφιές και μοναδικότητες

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις- Ελληνικές Ομορφιές και μοναδικότητες  : Σάββατο 05  Νοεμβρίου  2016
~

***  Λίμνη Τσιβλού: Στις πλαγιές του Χελμού η δική μας «Μικρή Ελβετία» 
Το βουνό Γερακάρι , τα χωριά Συλίβαινα και Τσιβλός  (πού εξαφανίστηκαν κατά την κατολίσθηση )και ο ποταμός Κράθης που με τα νερά του δημιούργησε την λίμνη ΤΣΙΒΛΟΥ ...
-  Σε υψόμετρο 700 μέτρων, μικρή αλλά πανέμορφη, μοιάζει με λαμπερό στολίδι που ξεχωρίζει ανάμεσα στα έλατα. 
 ~ Το τοπίο σε γοητεύει από την πρώτη στιγμή που θα το αντικρίσεις, καθώς η λίμνη μοιάζει με κουκίδα που «αγκαλιάζεται» από το πράσινο και τις πλαγιές του Χελμού, που καθρεφτίζονται στα νερά της. Βρίσκεται σε υψόμετρο 700 και δημιουργήθηκε ανάμεσα στο 1912-13 από μια κατολίσθηση που έφραξε την κοίτη του ποταμού Κράθι και παρέσυρε τον οικισμό Τσιβλό, δίνοντας την ονομασία στην λίμνη.
 Η έκτασή της φτάνει τα 200 στρέμματα, το βάθος της λέγεται πως ξεπερνάει τα 80 μέτρα, αλλά στην πραγματικότητα είναι 30 και στον πυθμένα βρίσκονται ακόμη τα ερείπια των σπιτιών του οικισμού. Αρχικά οι ντόπιοι την ονόμασαν Μαυρoλίμνη, για το κακό που προκάλεσε.
Κολύμπι με θέα τον ΧελμόΤους καλοκαιρινούς μήνες αρκετοί επισκέπτες επιλέγουν τα νερά της λίμνης για κολύμπι, με θέα το καταπράσινο τοπίο και τις κορυφές του Χελμού, ενώ τους χειμερινούς μήνες κάνουν περιπάτους ή βόλτες με ποδήλατο και αυτοκίνητο στους δρόμους και τα μονοπάτια γύρω της. Επίσης, υπάρχουν δυο ταβέρνες όπου μπορείτε να καθίσετε για φαγητό ή καφέ, αλλά αν θελήσετε κάτι περισσότερο θα πρέπει να οδηγήσετε μέχρι τα γειτονικά χωριά Περιστέρα, Αγία Βαρβάρα, Ζαρούχλα και να φτάσετε εύκολα στο χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων από τον πρόσφατα ασφαλτοστρωμένο δρόμο που ξεκινάει από το χωριό Περιστέρα.
Η Αγία Τριάδα έχει υπέροχες τοιχογραφίες του δεύτερου μισού του 18ου αιώνα που όμως χρειάζονται συντήρηση. Για να τη δείτε εσωτερικά επικοινωνήστε με τον επίτροπο Ζαρούχλας κο Καραφωτιά στο 26960-33932 .-
Η Αγία Βαρβάρα και η Παναγία των καταθεσίωνΠολύ κοντά στη λίμνη Τσιβλού βρίσκονται μερικά από τα πιο όμορφα χωριά της ορεινής Αχαϊας. Γνωστότερο και πιο τουριστικά ανεπτυγμένο είναι αυτό της Ζαρούχλας, που απέχει περίπου 10 χλμ. από τη λίμνη. Λίγο πριν φτάσετε στη Ζαρούχλα θα δείτε στα αριστερά σας την πινακίδα για το χωριό Αγία Βαρβάρα στο οποίο αξίζει να κάνετε μια παράκαμψη για να το γνωρίσετε.   

 Είναι κτισμένο σε ύψωμα, ανάμεσα σε πλατάνια και ακακίες, και με πολύ υγιεινό κλίμα. Είναι η πατρίδα των περίφημων Βαρβαριτών μαστόρων και υπήρξε κεφαλοχώρι μέχρι τη δεκαετία του 1970, με δημοτικό, σταθμό χωροφυλακής, αγροτικό ιατρείο, ταχυδρομείο και πταισματοδικείο. Σήμερα μπορείτε να δείτε τα σπίτια των οπλαρχηγών Αργυριάδη και Θεοχαρόπουλο, τις εκκλησίες της Αγ.Βαρβάρας, του Αϊ-Γιώργη και την Παναγία, που είναι κτισμένες πριν από 100 χρόνια.
Το χωριό είναι περιποιημένο και σε πολύ καλή κατάσταση, χάρη στον Βαρβαρίτη μεγαλοεργολάβο Χρήστο Αρφάνη που έχει φτιάξει καλντερίμια, πλακόστρωτες πλατείες, ξενώνα και γήπεδα μπάσκετ, καθώς και στους ντόπιους και Αθηναίους που έχουν αναστηλώσει πολλά από τα παλιά πέτρινα σπίτια του χωριού. Αν πάτε Σαββατοκύριακο θα βρείτε ανοικτή και την ταβέρνα-καφενείο που λειτουργεί.
«Κολλημένη» στα βράχια Ανηφορίζοντας τον δρόμο (από Λίμνη Τσιβλού προς Ζαρούχλα) θα δείτε αριστερά δρόμο με πινακίδες προς Χαλκιάνικα και Αγία Βαρβάρα. Λίγο πριν μπείτε στον οικισμό των Χαλκιάνικων θα δείτε χωματόδρομο αριστερά που οδηγεί στην Παναγία Καταθεσίων. Μοιάζει «κολλημένη» πάνω στα κάθετα βράχια, σε υψόμετρο 1.100 με θέα στο φαράγγι του Κράθιδος και στις πλαγιές του Χελμού.
Είναι χτισμένη από Βαρβαρίτες μαστόρους, το καθολικό είναι αφιερωμένο στην κατάθεση της Τίμιας Ζώνης της Παναγίας. Εσωτερικά έχει τοιχογραφίες του 17ου αιώνα. Ονομάζεται και Παναγία των Καταφυγίων, εξαιτίας των πολλών σπηλιών που υπάρχουν στα βράχια γύρω της, και χρησιμοποιήθηκαν ως σκήτες και κρυψώνες των ντόπιων κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 21. Το καθολικό της μονής, όπως και το διώροφο κτίσμα που υπάρχει από κάτω, έχουν αναστηλωθεί πρόσφατα από τον σύλλογο «φίλοι των Χαλκιάνικων».
Γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.

~ Το χωριό ΣόλοςΥπάρχουν και άλλα ωραία μικρά χωριά στην περιοχή όπως ο Σόλος με την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του 1806 και τον πύργο του Σολιώτη.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν τη λίμνη για δραστηριότητες, όπως κανό καγιάκ και καταδύσεις.
ΦΑΓΗΤΟ
«Παράδεισος» (6974 630908) Πολύ κοντά στην όχθη της λίμνης, με όμορφη αυλή, τραπέζια κάτω από τα δέντρα και πέτρινες βρύσες. Η κα Κατερίνα μαγειρεύει κόκορα με χωριάτικο μακαρόνι, αρνάκι λεμονάτο και πίτες. (Ανοικτό Σάββατο - Κυριακή).
~ ΤΟ ΠΕΤΡΙΝΟ :

Ενα καταπράσινο και πανέμορφο τοπίο περιβάλλει τη Ζαρούχλα.

«Πέτρινο» (26960 34190, www.limnitsivlou.gr ) Πολύ καλή ταβέρνα, δίπλα στον δρόμο. Δοκιμάστε αρνάκι λεμονάτο, χορτόπιτα στην πυροστιά, πέστροφα στη σχάρα (από το ιχθυοτροφείο της Περιστέρας), ψωμί ζυμωτό. Σερβίρουν επίσης διάφορα γλυκά και κρασί βιολογικής καλλιέργειας. Νοικιάζουν και 4 δωμάτια ακριβώς από πάνω. (Ανοικτό Παρασκευή - Κυριακή).
Στα 1.200 μέρα η «ωραία» του ΧελμούΤο όμορφο χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1.050 -1.200, πνιγμένο στο πράσινο, λόγω των νερών που φέρνουν τα τρία ρέματα. Τις καθημερινές η Ζαρούχλα ζει στη ραστώνη της, σε αντίθεση με τα Σαββατοκύριακα που οι επισκέπτες από την Αθήνα και τα γύρω μέρη κατακλύζουν τους πλακόστρωτους δρόμους της και γεμίζουν τους ξενώνες, τα εστιατόρια και τα καφέ, τα οποία παραμένουν κλειστά τις υπόλοιπες μέρες της εβδομάδας.
~  Η τουριστική ανάπτυξη του οικισμού ξεκίνησε τη δεκαετία του 90 όταν ο πύργος του οπλαρχηγού Ασημάκη Φωτήλα, μετατράπηκε σε ξενώνα και έφερε τους πρώτους επισκέπτες. Ο πύργος κτίστηκε γύρω στο 1700, είχε γέφυρα και καταχύστρες και ήταν ένας από τους 14 που υπήρχαν στη Ζαρούχλα. Ενας ακόμη εγκαταλελειμμένος πύργος είναι του προκρίτου Σωτήρη Χαραλάμπη, δίπλα στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης.
Λίγο μακρύτερα από το κέντρο του χωριού βρίσκεται ο γκρεμισμένος πύργος του Παπαδημητρόπουλου, πλάι στο μικρό μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να δείτε. Είναι ένα υπέροχο παλιό κτίσμα, με καμπαναριό, φωλιασμένο ανάμεσα σε δυο τεράστια πλατάνια κι ένα κυπαρίσσι. Μέχρι τη δεκαετία του 30 ζούσαν τρεις μοναχές και εκεί που σήμερα είναι οι καμάρες βρίσκονταν τα κελιά τους.
Αν και το κτίσμα έχει συντηρηθεί εξωτερικά, εσωτερικά οι αγιογραφίες του 18ου αιώνα κινδυνεύουν να καταστραφούν. (Για να δείτε το εσωτερικό της εκκλησίας θα επικοινωνήσετε με τον επίτροπο Ζαρούχλας Απόστολο Καραφωτιά, τηλ. 6974716658, 26960 33932.)
Στον γειτονικό Σόλο ξεχωρίζει ο πύργος Σολιώτη με εντοιχισμένα αρχαία μέλη, νεοκλασικίζοντα στοιχεία και καταχύστρα. ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕΑκολουθώντας την Ε.Ο. Αθηνών - Κορίνθου, έπειτα από 150 χλμ. θα φτάσετε στην Ακράτα. Από την Ακράτα ξεκινάει ο δρόμος που σε 5 χλμ. περίπου οδηγεί στη Λίμνη Τσιβλού και σε 33 χλμ. στη Ζαρούχλα.
ΔυσπρόσιτηΣύμφωνα με τους περιηγητές του 19ου αιώνα, το χωριό ήταν μεγάλο, με 200 οικογένειες, πολλούς μαχαλάδες και αγορά συγκεντρωμένη πάνω στη δημοσιά. Το ορεινό και δυσπρόσιτο της περιοχής ήταν ο λόγος για τον οποίο οι Τούρκοι δεν περνούσαν καν από εκεί.
ΠροϊόνταΔιάσημα είναι τα φασολάκια Ζαρούχλας, που αν πάτε την κατάλληλη εποχή θα δείτε να καλλιεργούν οι ντόπιοι, οι οποίοι ασχολούνται επίσης με τη δασοκομία και την κτηνοτροφία.
Ο πύργοςΟ γκρεμισμένος πύργος Παπαδημητρόπουλου που βρίσκεται δίπλα στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, κτίστηκε επί ενετοκρατίας και κάηκε από τους Τούρκους.
ΔΙΑΜΟΝΗ
«Δρυάδες» (26960 34840, www.driadeshotel.gr). Κρυμμένο μέσα στα δέντρα με οκτώ μεγάλα δωμάτια και δυο σουίτες, αίθουσα ψυχαγωγίας με βιβλιοθήκη, home theater, επιτραπέζια και μπαρ με σπέσιαλ ουίσκι.
«Ο Πύργος της Ζαρούχλας» (26960 33934, 210 6439488). Ο εντυπωσιακός πύργος του 1770 μετατράπηκε σε ξενώνα με λιτή διακόσμηση. Πανέμορφη και η αυλή του με θέα στη Ζαρούχλα και τον Χελμό.
«Πρωτόπαπα» (26960 34296, 6972893437) Καινούργιος πέτρινος ξενώνας, με έξι δωμάτια που έχουν τζάκια, κτιστά κρεβάτια και καναπέδες, και θέα στον Χελμό.
«Στης Ελενας» (26960 35083, 6946595433, www. zarouchla.com). Ομορφα διακοσμημένοι κοινόχρηστοι χώροι, με εννέα άνετα δωμάτια σε γήινα χρώματα και μια σουίτα.
«Τimberland Cabins» (26960 39050, 6981403012 www.timberlandcabins.gr) Μικρά πέτρινα σπιτάκια με τζάκι και εξοπλισμένη κουζίνα. Εσωτερικά έχουν ξύλινη επένδυση, είναι ευρύχωρα και καλόγουστα.
«Αροάνια» (26960 35090, 6972 487333, www.aroania-hotel.gr) Ομορφο πέτρινο τριώροφο κτίριο μέσα στις καστανιές με 21 δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια με τζάκι και διακόσμηση σε στυλ country.
Φαγητό
«Υδατα Στυγός» (26960 35050) Η Βαγγελιώ και η Κωνσταντίνα μαγειρεύουν για εσάς μοναδικές συνταγές, όπως ζυγούρι στη γάστρα με χυλοπίτες, αγριογούρουνο στιφάδο, πιπερόπιτα ή πρασόπιτα, γαρδουμπάκι φούρνου, ομελέτα με άγριες αγκινάρες ή σπαράγγια και γλυκά γαλακτομπούρεκο, γαλατόπιτα ή καρυδόπιτα.
«Μαχαίρας» (26960 33928) Στην πέτρινη σάλα θα δοκιμάσετε συκωτάκια τυλιγμένα σε μπόλια, χοιρινό με μανιτάρια, κεφτέδες βούτσι (κοκκινιστούς), γκιούλμπασι και γαλατόπιτα της κ. Ολγας.
«Ο Γιάννης» (26960 33939, 6974909738) Παλιά ταβέρνα και στέκι των ντόπιων με λίγα και καλά φαγητά, όπως παϊδάκια, χωριάτικα λουκάνικα, τυρόπιτα, χορτόπιτα, φασολάδα. Μένει ανοιχτή και καθημερινές.
Λεωνίδας Τηνιακός
Φωτογραφίες: Περικλής Μεράκος, Λεωνίδας Τηνιακός

***  Αχαΐα: Απόδραση στον Χελμό! Στη λίμνη Τσιβλού και τα άλλα "διαμάντια" του βουνού!  Ιδανικές περιοχές για εξορμήσεις
~Η Πρωτομαγιά αυτή, που προηγείται του Σαββατοκύριακου, σε μια συνωμοσία που δημιούργησε το τέλειο τριήμερο, είναι η τέλεια αφορμή για να γνωρίσουμε αυτό το μαγικό βουνό με τις άπειρες διαδρομές, τα εκπληκτικά μονοπάτια και τα κρυφά στολίδια.
Στον Χελμό είναι κάποιος αιχμάλωτος της ομορφιάς, όπως έγραψε ο περιηγητής Αντουάν Ντε Σαιν Μολέ, όταν βρέθηκε στα νερά της Στυγός. Ας δούμε τις μοναδικές διαδρομές και τις ανακαλύψεις που μπορείτε να κάνετε σε αυτόν τον μαγεμένο, καταπράσινο παράδεισο του Χελμού!
Γιατί είναι τόσο ομαλές οι πλαγιές του Χελμού;
Ανηφορίζοντας προς τις κορυφές του Χελμού, αφού αφήσουμε πίσω την πανέμορφη Ακράτα, καθώς απλώνεται μπροστά στα μάτια του ταξιδιώτη η επικράτεια του Χελμού, η πρώτη παρατήρηση είναι ότι οι πλαγιές είναι εξαιρετικά ομαλές, σαν κάποιο κύμα που ριγεί στον αέρα. Ο λόγος για αυτήν την εκπληκτική μορφολογία, είναι το γεγονός ότι στην πολύ βαθιά προϊστορία ο Χελμός ήταν βυθός! Χιλιετίες υδάτινης πραγματικότητας λείαναν τις γραμμές του δημιουργώντας αυτό το μοναδικό τοπίο, που το κέρδισε η γη όταν υποχώρησε η στάθμη των θαλασσών στην λεκάνη της Μεσογείου. Αυτός είναι και ο λόγος που μέσα στα πετρώματά του βρίσκονται θαλάσσια απολιθώματα. Και τα θαύματα αρχίζουν…
Πηγές και λίμνες, και ένας αμίλητος κυνηγός
Το δίκτυο της ασφάλτου στον Χελμό ολοκληρώνεται από την Ακράτα προς την Ζαρούχλα και το χωριό Σόλο, την Περιστέρα, το Μεσορούγγι και την Αγία Βαρβάρα. Οι υπόλοιπες διαδρομές είναι σε πολύ βατούς αλλά χωμάτινους δρόμους, κάτι που για να πούμε την αλήθεια συμβάλλει στην γοητεία του ταξιδιού. Εκπληκτικά μικρά ποτάμια δροσίζουν όλη την κατάφυτη επικράτεια και θα τα συναντήσει κάποιος καθώς πηγαίνει προς το Σόλο. Εμείς προτιμάμε αυτό το μικρό χωριό ως ορμητήριο για τις διαδρομές στον Χελμό, γιατί είναι ένας παράδεισος τσέπης. Πολύ όμορφο χωριό, με ελάχιστα σπίτια, αλλά και με ένα συνταρακτικό «χάνι», έναν πραγματικά παραδοσιακό ξενώνα, με λίγα δωμάτια και έναν κεντρικό χώρο με τζάκι, ο οποίος λειτουργεί όχι απλά ως ταβέρνα, αλλά ως παλαιού τύπου πανδοχείο! Ο κύριος Γιώργος και η αεικίνητη γυναίκα του φροντίζουν τα πάντα, ενώ ο αμίλητος κύριος Αντώνης είναι ένας δεινός κυνηγός, πράγμα που αποτελεί εγγύηση ότι θα δοκιμάσετε έναν λαγό στιφάδο που θα έχετε να το λέτε! Από το Σόλο ξεκινάνε εκπληκτικά δασικά μονοπάτια, με σημαντικότερο βέβαια αυτό που οδηγεί στην πανάρχαια και μυστηριακή Πηγή της Στυγός, την πηγή των όρκων και των ερώτων, που είναι γνωστή και ως Πηγή της Γκόλφως, μιας και εδώ διαδραματίστηκε αυτή η σαιξπηρικού τύπου αγάπη.


Η Ζαρούχλα και η λίμνη Φενεού
Η Ζαρούχλα είναι μια καταπράσινη όαση, πολύ αγαπημένη στους ταξιδιώτες. Με πολλά παραδοσιακά μαγαζιά που προσφέρουν εκπληκτικές γεύσεις δίπλα σε γάργαρα νερά, είναι μια απαραίτητη στάσςη σε μια γνωριμία με τον Χελμό. Από την Ζαρούχλα ξεκινάει ο βατός χωμάτινος δρόμος προς τα Ριζιανά, περίπου στα 4 χιλιόμετρα απόσταση, από όπου αρχίζει ο δρόμος για την κατάβαση στην λεκάνη του Φενεού. Πρόκειται για μια μαγευτική διαδρομή εννέα χιλιομέτρων η οποία θα σας βγάλει στην λίμνη και στο χωριό του Φενεού, μια συνταρακτική τοποθεσία πνιγμένη στο πράσινο. Στον Φενεό διαλέξτε να τσιμπήσετε κάτι στην κεντρική πλατεία με θέα τα πλατάνια, είναι μοναδική απόλαυση!


Η λίμνη Τσιβλού, ένα διαμάντι των βουνών
Η πανέμορφη Τσιβλού είναι μια καταπράσινη όαση, ενώ το κοντινό χωριό Ποταμιά δεν θα πιστεύετε ότι υπάρχει! Είναι κρυμμένο ανάμεσα στα πεύκα και τα έλατα, ένας μυστικός κόσμος με γάργαρα νερά, εντελώς μα εντελώς εκτός εποχής! Οι γνώστες έρχονται να θαυμάσουν την λίμνη που αποτελεί μια κιβωτό ζωής, ενώ όλος ο Χελμός αποτελεί ως γνωστό και στέκι κυνηγών. Από την Τσιβλού, αν θέλετε, μπορείτε να πάρετε τον δρόμο που θα σας οδηγήσει στο χωριό Σούβαρδο των Καλαβρύτων και στις εκπληκτικές μονές, ενώ μπορείτε να βρεθείτε και στο μαγικό Πλανητέρο με τα ολόδροσα πλατάνια. Αξίζει αυτήν την Πρωτομαγιά να την ζήσετε σε ένα από τα ωραιότερα και πιο ανέγγιχτα βουνά της Ελλάδας! Πάρτε μαί σας ελάχιστες αποσκευές και εξερευνητική διάθεση, και αφεθείτε στην μαγεία του Χελμού!

*** Τα  Θεοδώριανα, στην αγκαλιά των Τζουμέρκων


~ Στην αγκαλιά των χιλιοτραγουδισμένων Τζουμέρκων (Αθαμανικών ορέων), σε υψόμετρο 960, είναι χτισμένο ένα όμορφο ηπειρώτικο κεφαλοχώρι, τα Θεοδώριανα Άρτας.
Το υπέροχο φυσικό ανάγλυφο που σχηματίζουν οι κορυφές του επιβλητικού ορεινού όγκου, τα έλατα και τα πλατάνια, οι πηγές και τα τρεχούμενα νερά, οι παραπόταμοι του Αχελώου (Γκούρα και Άσπρη Γκούρα) συνθέτουν ένα εξαιρετικό σκηνικό.
Την πλατεία του χωριού με το υπεραιωνόβιο πλατάνι στολίζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, χτισμένη το 1887. Ένα άλλο ενδιαφέρον θρησκευτικό μνημείο είναι η εκκλησία της Παναγίας, αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου. Στο άλλοτε καθολικό μονής, που χρονολογείται από το 1793, λειτούργησε σχολή στην οποία δίδαξε ο λόγιος κληρικός και μέλος της Φιλικής Εταιρείας Άνθιμος Αργυρόπουλος.
Έξω από τα Θεοδώριανα, στη θέση «Σταυρός», διεξήχθη τον Αύγουστο του 1821 καθοριστική για την έκβαση του Αγώνα μάχη μεταξύ Ελλήνων, με επικεφαλής τον Γώγο Μπακόλα, και Τουρκαλβανών. Το μνημείο που έχει ανεγερθεί στην προαναφερθείσα θέση τιμά τους πεσόντες, διαφυλάσσει την ιστορική μνήμη και προσφέρει στους ταξιδιώτες εκπληκτική θέα.
Για τους φυσιολάτρες και τους περιπατητές πολλές είναι οι προκλήσεις στην ευρύτερη περιοχή του χωριού. Ξεχωρίζουν οι καταρράκτες (σε υψόμετρο 1.200), το ορειβατικό καταφύγιο (στη θέση «Λάκκος»), το φαράγγι της Αγίας Τριάδας (Κανάλες), τα ελατοδάση (Σιαμαντά, Ελατιά και Καπαρέλι), το μαγευτικό οροπέδιο της Κωστηλάτας (από εδώ είναι δυνατή η πρόσβαση, οδικώς και ακολούθως πεζή, στην ψηλότερη κορυφή των Τζουμέρκων, την Πυραμίδα, με υψόμετρο 2.393), το πέτρινο γεφύρι και ο παλαιός νερόμυλος, σε παραπόταμους του Αχελώου, το πάρκο ορεινών δραστηριοτήτων (στη διαδρομή από τα Θεοδώριανα προς το Αθαμάνιο, στη θέση «Λιβάδι», σε υψόμετρο 1.400).
Πατήστε εδώ για να σχηματίσετε μια ολοκληρωμένη εικόνα τόσο για τους υπόλοιπους οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας όσο και για την πόλη της Άρτας με τη μακρά ιστορική διαδρομή.
ΘΕΟΔΩΡΙΑΝΑ ΑΡΤΑΣ  : https://youtu.be/3l6nxlEvDAI  .-
Θεοδώριανα Άρτας- Καταρράχτες-Τζουμέρκα( www.theodoriana.com) : https://youtu.be/yL2eHMWiWeE  .-


***  Θεοδώριανα Άρτας! οι περίφημοι καταρράκτες «ΣΟΥΔΑ»
- " Τζουμέρκα ή αλλιώς Αθαμανικά Όρη "  είναι μεγάλη οροσειρά της δυτικής Ελλάδος, που ουσιαστικά αποτελεί τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου. Η υψηλότερη κορυφή τους είναι η Κακαρδίτσα με υψόμετρο 2.429 μέτρα. flickr
φώτο
Η οροσειρά χωρίζεται σε δύο επιμέρους τμήματα. Το βορειότερο τμήμα που βρίσκεται στα όρια των νομών Ιωαννίνων και Τρικάλων ονομάζεται Κακαρδίτσα και σε αυτό ανήκει η υψηλότερη κορυφή της οροσειράς. Και το νοτιότερο τμήμα που είναι τα κυρίως Τζουμέρκα και ανήκει στο μεγαλύτερο τμήμα του στον νομό Άρτας.
φώτο από flickr 
Στο βάθος τα Αθαμανικά Όρη...θέα συγκλονιστική από το χωριό Συρράκο.

flickr
Αλλά ας αφήσουμε τις ψηλές κορφές για να πάμε λίγο πιο χαμηλά..έως τα 950μ. όπου και βρίσκονται τα Θεοδώριανα. Είναι χωριό του νομού Άρτας λοιπόν και χτισμένο σε πλαγιά των ανατολικών Τζουμέρκων και σε υψόμετρο όπως προαναφέρθηκε 950 μέτρων. Απέχει από την πόλη της Άρτας 80 km. φώτοφώτο
Το όνομα προέρχεται από την αρχαία Αθαμανική πόλη «Θεοδωρία» όπως δείχνουν τα ευρήματα της θέσης «Σελιό». φώτο
Αυτά τα χωριά, της ορεινής Ελλάδας είναι από μόνα τους ένα αξιοθέατο! Παρόλα αυτά κάποια χωριά έχουν να προσφέρουν και το κάτι παραπάνω. 
Το Σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής είναι οι διπλοί καταρράκτες που σχηματίζονται στον ποταμό Άσπρη Γκούρα. Ονομάζονται καταρράκτες Σούδα και είναι από τους μεγαλύτερους καταρράκτες της Ελλάδας καθώς φθάνουν σε ύψος τα 25 μέτρα. flickr

Πώς θα φτάσετε στους καταρράκτες:
Ακολουθώντας τον δρόμο που ανηφορίζει από την πλατεία του χωριού. Αν δεν έχετε κατάλληλο αυτοκίνητο, θα χρειαστεί να κάνετε 1χλμ. περίπου με τα πόδια, μέχρι το μονοπάτι που μπαίνει στο δάσος. (γιατί ο δρόμος είναι κακός).
Το μονοπάτι που μπαίνει στο δάσος είναι και οδηγεί στους καταρράκτες είναι σηματοδοτημένο, σε κάποια σημεία λιθόστρωτο, ενώ σε κάποια άλλα οι ξύλινες σκάλες θα σας βοηθήσουν να συνεχίσετε την πορεία σας προς τους καταρράκτες.

Για να φτάσετε μέχρι το σημείο που πέφτει το νερό, χρειάζονται περίπου 20 λεπτά πεζοπορίας μέσα στο δάσος. Διαδρομή..πανέμορφη, ανάμεσα σε έλατα για να βρεθείς σε λίγη ώρα μπροστά στο εκπληκτικό θέαμα των δύο καταρρακτών που ρίχνουν τα νερά τους από 25 μέτρα ύψος και σε ποσότητα 800 κυβ. μέτρων την ώρα.
φώτοΜαζί με τον συνοικισμό «Σκαρπάρι» στη δεξιά όχθη του Αχελώου ποταμού περιβάλλεται από δάση (κυρίως έλατα), ενώ σε υψόμετρο άνω των 1100 μ., γυμνά τοπία με επιβλητικές κορυφές βουνών φθάνουν στα σύνορα προς τους οικισμούς που βρίσκονται στους πρόποδες του ορεινού όγκου των Τζουμέρκων (Κάψαλα, Αθαμάνιο, Βουργαρέλι, Κυψέλη, Ράμια, Καταρράκτης, Μελισσουργοί και Νεράϊδα). 
Η διαδρομή από την Άρτα μέχρι τα Θεοδώριανα είναι από τις καλύτερες της Ηπείρου. 
Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ
 Κοινότητα Θεοδωριάνων Άρτας  Τηλ. 26850.22447 - 26810.28414
*** Ίος: Το κυκλαδίτικο νησί με τις 365 εκκλησιές, μία για κάθε μέρα του χρόνου (φωτό)
 Αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή και τουριστικά νησιά των Κυκλάδων και κάθε χρόνο συρρέουν εκεί χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο.

 Είναι γνωστό βέβαια ότι σε όλα τα κυκλαδονήσια είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν πολυάριθμες εκκλησίες και τα ξωκλήσια αλλά σε αυτό το νησί λέγεται ότι υπάρχει μία εκκλησία για κάθε μέρα του χρόνου, δηλαδή 365 στο σύνολο.

 Ο λόγος για την Ίο, δημοφιλή προορισμό κυρίως των νέων που πολλοί το χαρακτηρίζουν «αντίπαλον δέος της Μυκόνου». Η παράδοση θέλει λοιπόν να έχει τόσες πολλές εκκλησίες – ίσως και περισσότερες – ξεχωρίζοντας από τα άλλα νησιά των Κυκλάδων.

 

Η πιο γνωστή είναι η Παναγία η Γκρεμιώτισσα, η οποία δεσπόζει στο πιο ψηλό σημείο της Χώρας. Πολλοί μάλιστα λένε, χαριτολογώντας, ότι άλλα τόσα (365) είναι και τα κέντρα διασκέδασης που μπορεί να επιλέξει κανείς το καλοκαίρι.

 Η Ίος είναι, μπορούμε να πούμε, ένα νησί αντιφατικό, ένα μέρος φημισμένο για τον πρωτοκυκλαδικό οικισμό του Σκάρκου, που όταν τον κοιτάς από ψηλά μοιάζει με γιγάντιο σαλιγκάρι.

 Η Ίος πήρε το όνομα της στην αρχαιότητα από την λέξη Ία, τα λουλούδια δηλαδή που φύτρωναν άφθονα στο νησί. Σύμφωνα, όμως, με μια άλλη άποψη το όνομά του το νησί το χρωστάει στην φοινικική λέξη Ίος, που σημαίνει σωρός από πέτρες.

 Μικρές και μεγάλες παραλίες, οργανωμένες και πιο απομονωμένες συνθέτουν την εικόνα του νησιού ενώ στα αξιοθέατα περιλαμβάνεται ο πετρόκτιστος Φάρος της Ίου που δεσπόζει στην είσοδο του λιμανιού.

 Λόγω της γεωγραφικής του θέσης, καθώς το νησί βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο στο θαλάσσιο δρόμο προς τη Κρήτη και τη νότια Ασία, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του Κυκλαδικού πολιτισμού.

 Σήμερα αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης των τουριστών που αναζητούν έντονη νυχτερινή ζωή αλλά και θαλάσσια σπορ...

 

 ~ Ιος: Το νησί με τις 365, σφηνωμένες στους βράχους, εκκλησίες και τα περίφημα πανηγύρια του καλοκαιριού
~*    Ιος: Το νησί με τις 365, σφηνωμένες στους βράχους, εκκλησίες και τα περίφημα πανηγύρια του καλοκαιριού
~
Μπορεί για τους Ελληνες, που γνωρίζουν καλά την παράδοση του τόπου και έχουν επισκεφθεί τις Κυκλάδες, να μην προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι στα νησιά υπάρχουν διάσπαρτες εκατοντάδες εκκλησίες, ωστόσο, τα ασβεστωμένα εκκλησάκια που υπάρχουν, είτε σφηνωμένα μέσα στα σοκάκια (σχεδόν σε κάθε γωνία), ή στέκουν μόνα τους και ξεχωρίζουν στα περίχωρα, προκαλούν την εντύπωση και την περιέργεια των ξένων τουριστών. Κάποιες φορές στέκονται και η αφορμή για τη συγραφή ενός άρθρου για κάποιο από τα νησιά αυτά. Κάπως έτσι συνέβη και με τον τον αρθρογράφο της Huffington Post και την Ίο.

  «Στην Ίο υπάρχουν 365 εκκλησίες και παρεκκλήσια, μια για κάθε μέρα του χρόνου. Μπορεί και περισσότερες» τονίζει ο αρθρογράφος του αμερικανικού ιστοτόπου σημειώνοντας ότι αν σε κάποιον αρέσουν οι ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες δεν υπάρχει καλύτερος προορισμός από το κυκλαδίτικο αυτό νησί.
Ο αρθρογράφος τονίζει ότι ο αριθμός των εκκλησιών δικαιολογείται όχι από το πλήθος των κατοίκων του νησιού, που δεν ξεπερνούν τους 2.000, αλλά από το  γεγονός ότι στην Ιο οι παραδόσεις διαδραματίζουν ακόμη σημαντικό ρόλο.
Και μπορεί στις περισσότερες από τις 2.000 αυτές εκκλησίες να μην γίνονται τακτικά λειτουργίες, ωστόσο οι κάτοικοι του νησιού φροντίζουν προσωπικά να τις διατηρούν καθαρές, να τις ασβεστώνουν, να περιποιούνται και να ποτίζουν τα λουλούδια που υπάρχουν στον περίβολό τους.
Ολες οι εκκλησίες στην Ιο είναι ίδιες, προθσέτει ο συντάκτης της Huffington Post. «Ορθογώνιες με ένα θόλο στην κορυφή, και ασβεστωμένους τοίχους. Εσωτερικά είναι λιτές, με λίγες ξύλινες καρέκλες, μερικές εικόνες και φυσικά κεριά» και προσθέτει ότι πολλές από αυτές είναι στενά συνδεδεμένες με τα μοναστήρια που υπήρχαν κάποτε στο νησί. Πλέον, όλα έχουν εγκαταλειφθεί και ανοίγουν μόνο σε μεγάλες γιορτές όπως το Πάσχα, στις 24 Ιουνίου όπου γιορτάζει στο νησί ο Αγιος Ιωάννης και τον Δεκαπενταύγουστο. Τότε που στήνονται τα μεγάλα πανηγύρια στους περιβόλους τους, που οι κάτοικοι του νησιού φτιάχνουν και μοιράζουν δωρεάν φαγητό σε όλους και στήνονται μεγάλα νησιώτικα γλέντια.


























































***  Νυμφαίο Φλώρινας

ο Νυμφαίο είναι ένας από τους αμιγέστερους αυθεντικούς παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας, όπως επίσης και διατηρητέος ιστορικός τόπος. Βρίσκεται στο όρος Βίτσι και σε υψόμετρο 1380 μ. Το χωριό περιβάλλεται από πυκνό δάσος οξιάς. Υπάρχει δασικός δρόμος που μπαίνει στο δάσος, περνάει δίπλα από μια πολύ όμορφη τεχνητή λιμνούλα και στη συνέχεια κατηφορίζει μέχρι τη Δροσοπηγή.

Για πολλούς το Νυμφαίο είναι το ωραιότερο χωριό της Μακεδονίας. Απέχει 57 χλμ. από τη Φλώρινα. Για να φτάσουμε εκεί πρέπει να πάρουμε το δρόμο που περνάει από Αμύνταιο, Αετό, Σκλήθρο, Λέχοβο και Κλεισούρα και καταλήγει στην Καστοριά. Μόλις φτάσουμε στον Αετό στρίβουμε δεξιά και ανηφορίζουμε για περίπου 9 χλμ. μέχρι που φτάνουμε στο Νυμφαίο. Βενζινάδικο υπάρχει στον Αετό.

Το Νυμφαίο αρχικά λεγόταν Νιβεάστα, που στα βλάχικα σημαίνει ταυτόχρονα Νύμφη, Αθέατη (Ni Vista) και Χιονάτη (Nives Sta). Είναι και τα τρία.

Συνοικίσθηκε από αυτόχθονες Βλάχους που επιδίδονταν κυρίως στην ασημουργία. Όταν αργότερα οι Νιβαστιάνοι συνέτριψαν τους Γκέγκηδες επιδρομείς, το όνομα του χωριού παρεφθάρη σε Νέβεσκα, που στα αρβανίτικα σημαίνει "Δεν υπάρχει νύφη" (Neve Ska) ή αναπαράγει την πολεμική ιαχή των υπερασπιστών "Σαν εμάς δεν έχει" (Si Neve Ska). Το 1928 ονομάσθηκε Νυμφαίον.

 Νίκειος Σχολή, δώρο του Νιβεστιάνου ευεργέτη Ζαν Νίκου

Στα τέλη του 19ου αι. εδώ ζούσαν περίπου 4.000 κάτοικοι, οι οποίοι διασπείρονταν σε όλα τα σημεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από το Βελιγράδι μέχρι την Κωνσταντινούπολη και από το Δούναβη μέχρι το Μοριά πουλώντας την πραμάτεια τους (γυναικεία και ανδρικά κοσμήματα, άρματα, εκκλησιαστικά σκεύη και εικόνες κλπ.). Οι χρυσικοί της Νέβεσκας πλούτισαν πολύ κι έτσι γρήγορα επιδόθηκαν επιτυχέστατα στο εμπόριο καπνού σε Ανατολή και Δύση, αλλά και στο εμπόριο βαμβακιού, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο. Το ίδιο συνέβη και με τους ομόγλωσσούς τους μεγάλους εθνικούς ευεργέτες Μιχ.Τοσίτσα, Γεώρ.Αβέρωφ, Νικ.Στουρνάρη κ.ά., οι οποίοι κατάγονταν όλοι από το Μέτσοβο. Κόσμησαν τη γενέτειρά τους με αρχοντόσπιτα, σχολές, εκκλησίες και άρτια υποδομή που θα ζήλευαν πολλές μεγάλες πόλεις τότε (πλατείες, καλντερίμια, υπονόμους, βρύσες, δημοτικό φωτισμό, θεσμούς κοινωνικής αλληλεγγύης κλπ.).

 

Οι συνεχείς πόλεμοι του 20ού αι., το παγκόσμιο οικονομικό κραχ, ο δραματικός περιορισμός της απέραντης ενιαίας αγοράς μέσα στα ελληνικά σύνορα πια, η ριζική μεταλλαγή της ελληνικής κοινωνίας και το μεταναστευτικό ρεύμα προς τις μεγαλουπόλεις προκάλεσαν σταδιακά την παρακμή και τελικά, στις αρχές της δεκαετίας του '80, την ερήμωση του άλλοτε ακμαίου οικισμού.

Νυμφαίο: το ωραιότερο χωριό της Μακεδονίας

(φωτ. Γιώργος Κωστικίδης)

Τότε ακριβώς συντελείται ένα θαύμα: αρχίζουν να δραστηριοποιούνται και να συνδράμουν αποφασιστικά στη διάσωση του χωριού πολλοί πατριώτες (όχι απαραίτητα όλοι Νυμφαιώτες), που συνεισφέρουν πρόθυμα άφθονο χρήμα, τεχνικές μελέτες και ζωντανή παρουσία. Αρχίζουν να αναστηλώνουν τα αρχοντικά τους, ξαναδένουν παιδικές φιλίες, ανασταίνουν τον κοινωνικό ιστό. Ξεχωρίζουν ο πρόεδρος της κοινότητας Νίκος Μέρτζος, δημοσιογράφος, συγγραφέας και πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και ο γνωστός οινοποιός και Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, εγγονός του Κων/νου Μίσσιου, που είχε καπνεργοστάσια σε Θεσσαλονίκη και Αμβούργο. Σ' αυτό το προσκλητήριο ανταποκρίθηκε γενναιόδωρα η ελληνική πολιτεία. Να υπογραμμίσουμε επίσης και την άριστη αξιοποίηση των κονδυλίων των κοινοτικών πλαισίων στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δημιουργήθηκαν εκ του μηδενός ουκ ολίγα: νέα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, υπόγεια δίκτυα τηλεπικοινωνιών, ασύρματη σταθερή τηλεφωνία, δύο κεραίες κινητής τηλεφωνίας, 15.000 τ.μ. καλντερίμια, περιφερειακός δρόμος (!), μουσείο αργυροχρυσοχοΐας, ιστορίας και λαογραφίας, κοινοτικό ιατρείο, γυναικείος αστικός συνεταιρισμός παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων, συνεδριακό κέντρο, βιβλιοθήκη, υπαίθριο θέατρο, οργανωμένα πάρκινγκ, γήπεδα μπάσκετ, βόλεϊ και τένις, κοινοτικός σταύλος με 10 καθαρόαιμα άλογα από τις Άλπεις, σχολικό λεοφωρείο, μηχάνημα αποχιονισμού, το ευρωπαϊκό κέντρο προστασίας της καφέ αρκούδας Αρκτούρος, το καινούριο "Πάρκο Άγριας Φύσης και Υπαίθριας Αναψυχής" με τα ελάφια, το ορεινό κέντρο της ΧΑΝΘ, σημαδεμένα μονοπάτια περιπάτου και ιππασίας. Εξωραΐστηκε ο ναός του Αγ.Νικολάου (τον στολίζουν δύο καμπάνες: μία από την Οδησσό και μία από την Κωνσταντινούπολη), ανακαινίσθηκε η πεντακάθαρη πλατεία, αναστηλώθηκαν όλα τα παραδοσιακά αρχοντικά του οικισμού και χτίσθηκαν 50 καινούρια σπίτια, τα οποία δένουν άψογα με τα υπόλοιπα. Λειτουργούν 15 ξενώνες και ξενοδοχεία, 7 ταβέρνες, 5 καφέ-μπαρ, 2 καταστήματα παραδοσιακών προϊόντων κλπ. κλπ. Σήμερα στο Νυμφαίο μένουν μόνιμα περίπου 80 κάτοικοι.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΡΚΟΥΔΕΣ

ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ: το καταφύγιο της αρκούδας

Σε απόσταση περίπου 1.500 μ. από το χωριό, μέσα σε περιφραγμένη έκταση 50 στρεμμάτων, θα βρούμε το καταφύγιο της αρκούδας, το οποίο διαχειρίζεται η οργάνωση Αρκτούρος. Εκεί η οργάνωση έχει μαζέψει 15 τραυματισμένες ή κακοποιημένες αρκούδες απ' όλη την Ελλάδα. Ο χώρος αυτός περιβάλλεται από φυσικό δάσος οξιάς. Το καταφύγιο προσφέρει τις βέλτιστες δυνατές συνθήκες για τη φυσική διαβίωση των ζώων, με την ελάχιστη δυνατή ενόχληση. Να τονίσουμε ότι από τα τέλη Δεκεμβρίου έως και τα μέσα Μαρτίου δεν είναι δυνατόν να επισκεφθούμε τις αρκούδες επειδή βρίσκονται σε χειμερία νάρκη. Τον υπόλοιπο χρόνο καθημερινά, εκτός Τετάρτης, 10:00-17:00. Τηλ. 2386041500.

Πρόσφατα ο Αρκτούρος δημιούργησε ακόμη ένα σχετικό πάρκο, το "Πάρκο Άγριας Φύσης και Υπαίθριας Αναψυχής", το οποίο αναπτύσσεται σε έκταση 1.800 στρεμάτων και φιλοξενεί δεκάδες ελάφια καθώς και άλλα σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας. Εκτός από τις αρκούδες και τα ελάφια αξίζει κανείς να επισκεφθεί και το "καταφύγιο του λύκου" που βρίσκεται χαμηλά, στην Αγραπιδιά (στο δρόμο που ενώνει Αμύνταιο, Ξινό Νερό, Αετό, Λέχοβο και Κλεισούρα).

Όσοι θέλουν να κάνουν ιππασία στο Νυμφαίο, ας επικοινωνήσουν με το τηλ. 6972315546.

ΦΑΓΗΤΟ

Χοιρινό με λάχανο στην ταβέρνα Neveska

Εστιατόριο στο ξενοδοχείο Νέβεσκα. Στην πλατεία. Ετοιμάζει καθημερινά ποικιλία παραδοσιακών πιάτων. Τιμές λογικές. Τηλ. 2386031091. Η επιχείρηση αυτή έχει κλείσει.

Ταβέρνα Πλατεία. Στην πλατεία. Ανήκει στο Δημήτρη Μπουτάρη. Το χειμώνα σερβίρει και κυνήγι. Τηλ. 6947153604.

Ταβέρνα Αρχοντικό. Ανήκει στο Στέργιο Νάτση. Βάζει και σούβλες. Τηλ. 2386031278 & 6974452269.

Εστιατόριο στον ξενώνα Casa Mare. Βρίσκεται ψηλά και προσφέρει πολύ ωραία θέα. Τηλ. 2386031107.

Εστιατόριο στον ξενώνα La Moara. Σερβίρει μόνο στους φιλοξενούμενους του ξενώνα. Τηλ. 2386031377, 6937179003 & 6956290904.

Εστιατόριο στον ξενώνα Τα Λινούρια. Στην είσοδο του χωριού. Σύγχρονη δημιουργική κουζίνα. Τηλ. 2386031030, 2386031222 & 6944151513.

Εστιατόριο στον ξενώνα Αργυρώ. Τηλ. 2386031331 & 6947688845.

Καφενείο Ναύαρχος. Εδώ υπήρχε κάποτε το καφενείο του Μπουτάρη. Χειροποίητες πίτες, τσίπουρο με μεζεδάκια, γαλακτομπούρεκο, καρυδόπιτα κλπ.

Μεζεδοπωλείο Καφέ Μπαρ Il Faggio. Δίπλα στον Ναύαρχο. Σερβίρει και πρωινό. Τηλ. 6974081658.      ΔΙΑΜΟΝΗ

Ξενώνας La Soare (δωμάτιο με παραδοσιακά ντουσέκια)

Ξενώνας La Moara. Του Γιάννη Μπουτάρη. Διαθέτει 6 τετράκλινα και 2 δίκλινα στη σοφίτα. Υπάρχουν και 2 σαλόνια με τζάκι. Για ένα απλό Σαβ/κο του χειμώνα δίκλινο γύρω στα 180 € με πρωινό. Σε τριήμερα, γιορτές κλπ. μόνο με ημιδιατροφή (δεν σερβίρει σε περαστικούς, μόνο στους φιλοξενούμενους). Τηλ. 2386031377, 6937179003 & 6956290904.

Ξενώνας La Soare. Το πρώην Αρχοντικό Μιχάλη Τσίρλη, του 1925, ιδανική λύση για παρέα 8-9 ατόμων, με 280 € όλο το σπίτι. Έχει 4 δωμάτια, 2 μπάνια, σαλόνι, TV, κουζίνα και χωλ. Μείναμε εδώ το Φεβρουάριο του 2007 επτά άτομα προς 270 € χωρίς πρωινό. Υπάρχουν βέβαια στην κουζίνα όλα τα απαραίτητα για να ετοιμάσεις κάτι μόνος σου. Ωραία περάσαμε. Τηλ. 2310552320.

Ξενώνας Casa Mare. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού, με απίστευτη θέα σε όλο το Νυμφαίο, έχει και εστιατόριο. Τηλ. 2386031107.

Ξενώνας La Monte. Αποτελείται από 6 δωμάτια με αυτόνομη θέρμανση και TV. Τιμές: δίκλινο το χειμώνα από 100 € έως 160 €. Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά απαιτεί "ελάχιστες 3 διανυκτερεύσεις". Τηλ. 2386031010 & 6945541314.

Ξενώνας Νύμφες. Διαθέτει 6 δωμάτια με αυτόνομη θέρμανση, TV, NOVA. Λειτουργεί καφέ μπαρ και τμήμα spa με υδρομασάζ, χαμάμ κλπ. Το χειμώνα δίκλινο από 100 €. Τηλ. 2386031114 & 6942966577.

Ξενοδοχείο ΜΑΝΗΣ. Στις παρυφές του δάσους, με 11 δίκλινα, 5 τρίκλινα, όλα με αυτόνομη θέρμανση, TV, ψυγείο και wi fi internet. Έχει και καφέ-μπαρ. Τηλ. 2386041282 & 6977861707.

Ξενώνας Enterne. Του κου Χρήστου Οικονόμου, σε κεντρικό σημείο και με ωραίο cafe-bistrot στο ισόγειο. Διαθέτει 3 σουίτες στον 1ο όροφο και ακόμη 4 σουίτες στο 2ο όροφο. Τηλ. 2386031230.

Ξενώνας Κοντογιάννη

Ξενώνας La Galba. Στην είσοδο του χωριού, ανήκει στην οικογένεια Παπαπέτρου, όπως και το παραδοσιακό καφενείο "Ναύαρχος". Έχει 7 δωμάτια με κεντρική θέρμανση και TV. Τιμές λογικές. Μείναμε εδώ τον Αύγουστο του 1997 στο δωμάτιο Νο3 δύο άτομα προς 7.000 δρχ. (20,54 €) χωρίς πρωινό. Ο ιδιοκτήτης κος Γιώργος (που δυστυχώς απεβίωσε) ήταν άψογος. Συνεχίζουν τα παιδιά του. Τηλ. 2386031314.

Ξενώνας Nives. Παραδοσιακό κτίριο. Δίκλινο το χειμώνα από 65 €. Σερβίρεται χωριάτικο πρωινό. Τηλ. 2386031121 & 6945334410.

Ξενώνας Αθηνά. Στεγάζεται στο αρχοντικό Ιωάννη Παπαδοπούλου, του 1900. Έχει 6 δωμάτια με χειροποίητα υφαντά, μεταξένια παπλώματα, φλοκάτες, ντουσέκια, μεσάντρες, δαντέλες, μιντέρια κλπ. Τηλ. 2386031141 & 2386024195.

Ξενώνας Νέβεσκα. Στην πλατεία. Δέκα δωμάτια με αυτόνομη θέρμανση, mini bar, internet και TV. Έχει και ταβέρνα στο ισόγειο. Τιμές λογικότατες. Τηλ. 2386031091. Η επιχείρηση αυτή έχει κλείσει.

Ξενώνας Κοντογιάννη. Καινούριος ξενώνας, με παραδοσιακό διάκοσμο, τζάκια, ντουσέκια, φλοκάτες και τυπικό Νυμφαιώτικο χρώμα. Τηλ. 2386031138 & 6974121103.

Ξενώνας Τα Λινούρια. Μπαίνοντας στο χωριό, ακριβώς απέναντι από το parking. Διαθέτει και εστιατόριο. Γύρω στα 100 € με πρωινό. Μείναμε εδώ τον Αύγουστο του 1997 στο δωμάτιο Νο 1 δύο άτομα προς 6.000 δρχ. (17,60 €) χωρίς πρωινό. Τηλ. 2386031030, 2386031222 & 6944151513.

Ξενώνας Αργυρώ. Λειτουργεί από το 2012. Τα δωμάτια διαθέτουν αυτόνομη θέρμανση, TV, mini bar και παροχή internet. Υπάρχει κοινόχρηστο καθιστικό με σαλόνι και τζάκι καθώς και εστιατόριο που σερβίρει παραδοσιακές λιχουδιές. Τηλ. 2386031331 & 6947688845.

Ξενώνας Τζένα. Διαθέτει 1 δίκλινο και 3 τρίκλινα (το ένα με ξυλόσομπα), όλα με αυτόνομη θέρμανση και μπάνιο. Υπάρχει κοινόχρηστο καθιστικό με τζάκι και κουζινούλα. Τηλ. 2386031151.

ενώνας La Betlou. Από 50 € το δίκλινο με πρωινό. Τηλ. 2386041242.

***    Καλαρρύτες   Ιωαννίνων

Καλαρρύτες Ιωαννίνων
(φωτ. Σοφοκλής Κατσούλης)

Οι Καλαρρύτες είναι ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Ηπείρου. Πρόκειται για ένα διατηρητέο παραδοσιακό χωριό, όπου πρωταγωνιστούν τα όμορφα πέτρινα αρχοντικά, τα άφθονα νερά, οι πέτρινες βρύσες και τα παραδοσιακά καλντερίμια. Μέσα στους Καλαρρύτες δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα. Το χωριό διαθέτει μια πολύ γραφική πλατεία, αμφιθεατρικά χτισμένη σα να είναι ανοιχτό υπαίθριο θέατρο. Στην πλατεία θα βρούμε και το συμπαθητικό μαγαζάκι της Κατερίνας, με χειροποίητα δωράκια, εικονίσματα, πήλινα, ξυλόγλυπτα, επάργυρα, αλλά και λικεράκια και γλυκά του κουταλιού. Επίσης στην πλατεία βρίσκεται και η προτομή του Καλαρρυτινού πρωθυπουργού Σπυρίδωνα Λάμπρου. Λίγο πιο πέρα θα ανακαλύψουμε το ναό του Αγ. Νικολάου. Το καμπαναριό είναι μεταγενέστερο και είναι δωρεά της οικογένειας Φασούλα. Οι Καλαρρυτινοί (που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν Βλάχοι) φημίζονταν ιδιαίτερα για τις εξαιρετικά υψηλές επιδόσεις τους στην τέχνη της αργυροχοΐας. Δεν είναι μυστικό ότι ο παγκοσμίου εμβέλειας οίκος BVLGARI οφείλει την επιτυχία του στον ιδρυτή της επιχείρησης, τον Καλαρρυτινό Βούλγαρη. Αντίστοιχα το ίδιο συνέβη και με τον οίκο Nessi, που ιδρύθηκε από την οικογένεια Νέσση με ρίζες στους Καλαρρύτες. Ζούσαν κι εδώ κάποτε πάνω από 4.000 ψυχές, μετά σιγά σιγά ο τόπος ερήμωσε. Τώρα με τον τουρισμό κάτι πάει να γίνει αλλά η κατάσταση φαίνεται να είναι μη αναστρέψιμη...Τα Τζουμέρκα το χειμώνα μαζεύουν πολύ χιόνι Οι Καλαρρύτες ανήκουν στο Ν. Ιωαννίνων. Έχουν πληθυσμό 30 περίπου μονίμων κατοίκων και υψόμετρο περίπου 1.150 μ. Η απόσταση Ιωάννινα - Καλαρρύτες είναι 58 χλμ. Το χωριό είναι χτισμένο στις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Περιστέρι ή αν προτιμάτε στις δυτικές πλαγιές του όρους Καταρραχιάς. Στην πραγματικότητα το Περιστέρι (2.295 μ.), ο Καταρραχιάς (2.280 μ.), η Κακαρδίτσα (2.429 μ.) και τα Τζουμέρκα ή αλλιώς Αθαμανικά Όρη (2.393 μ.) αποτελούν μία ενιαία οροσειρά με κατεύθυνση βορράς - νότος και χωρίζουν την Ήπειρο από τη Θεσσαλία, ορθώνουν δε το ανάστημά τους ακριβώς πάνω από τη δυτική όχθη του Αχελώου, ο οποίος στην περιοχή αυτή αποκαλείται Ασπροπόταμος. Παρ' ότι οι Καλαρρύτες δεν έχουν άμεση σχέση με το όρος Τζουμέρκα (που έχει ύψος 2.393 μ. και ανήκει στο Ν. Άρτας), εν τούτοις θεωρείται αυτονόητο ότι όποιος επισκεφθεί την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή που είναι γνωστή με τον όρο Τζουμέρκα, θα περάσει οπωσδήποτε μια βόλτα από το Συρράκο και τους Καλαρρύτες. Αυτά τα δύο χωριά είναι πολύ γραφικά και το σκηνικό θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τα Ζαγοροχώρια, τα οποία όμως βρίσκονται πολύ βορειότερα.

Καλαρρύτες: ο Άγιος Νικόλαος

(φωτ. Αρχιμήδης Νικολάκης)Πώς πάμε στους Καλαρρύτες; Όσοι έρχονται από τη νότια Ελλάδα πρέπει να περάσουν από την Άρτα, να συνεχίσουν δίπλα στον ποταμό Άραχθο με κατεύθυνση τα χωριά Άγναντα, Πράμαντα και από εκεί Συρράκο, Προσήλιο και Καλαρρύτες. Όσοι έρχονται από τη βόρεια Ελλάδα πρέπει να αφήσουν την Εγνατία Οδό βγαίνοντας στον κόμβο 5Α (υπάρχει μεγάλη πράσινη πινακίδα που γράφει "ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ") και να συνεχίσουν με άφθονες στροφές περνώντας τα χωριά Κουτσελιό, Χαροκόπι, Πετροβούνι, Παλαιοχώρι και Προσήλιο. Εκεί στο Προσήλιο υπάρχει διχάλα: αριστερά πάει για Συρράκο και δεξιά για Καλαρρύτες. Όσοι έρχονται από το Ν. Τρικάλων και συγκεκριμένα από την περιοχή των χωριών του Ασπροποτάμου, πηγαίνοντας από την Ανθούσα προς το Χαλίκι, θα πρέπει να προσέξουν να στρίψουν αριστερά (υπάρχει πινακίδα που γράφει "Καλαρρύτες 20 χλμ."). Ο δρόμος αυτός ανεβαίνει ψηλά στον Αυχένα του Μπάρου, στα 1.940 μ. υψόμετρο. Να υπογραμμίσουμε ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο υψόμετρο ασφαλτοστρωμένου δρόμου στην Ελλάδα. Όσοι επιλέξουν για διαμονή τους Καλαρρύτες, αξίζει να επισκεφθούν και τα χωριά των Τζουμέρκων (Πράμαντα, Άγναντα, Μελισσουργοί, Καταρράκτης, Βουργαρέλι, Αθαμάνιο, Θεοδώριανα κ.ά.)
Καλαρρύτες: η πλατεία και το μαγαζάκι της Κατερίνας

(φωτ. Βαγγέλης Δούτσιος)

Κοντά στους Καλαρρύτες βρίσκεται το άλλο πέτρινο διαμάντι της Ηπείρου, το ξακουστό Συρράκο. Το παράδοξο είναι ότι ενώ τα δύο αυτά χωριά σχεδόν έχουν μεταξύ τους οπτική επαφή και ενώ η απόσταση ανάμεσά τους σε ευθεία γραμμή είναι περίπου 1.000 με 1.200 μέτρα, παρόλα αυτά για να πας οδικώς από το ένα στο άλλο πρέπει να κάνεις ένα μεγάλο κύκλο περίπου 18 χλμ. συν άλλα τόσα η επιστροφή, διότι μεταξύ τους παρεμβάλλεται η χαράδρα του Καλαρρύτικου ποταμού, ο οποίος είναι παραπόταμος του Άραχθου. Βέβαια όσοι αγαπούν την πεζοπορία δεν πρέπει με τίποτε να παραλείψουν τη διαδρομή αυτή, δηλαδή τη διάσχιση της χαράδρας. Το μονοπάτι είναι πανέμορφο, κατηφορίζουμε συνεχώς, περνάμε δίπλα από δύο τρεις μικρούς καταρράκτες μέχρι που συναντούμε το ρέμα, περνάμε πάνω από το γεφυράκι και αμέσως μετά ανηφορίζουμε ξανά. Να υπολογίζετε ότι από τους Καλαρρύτες μέχρι το Συρράκο (ή το αντίστροφο) χρειάζεται περπάτημα το πολύ πολύ 2 ωρών με χαλαρό ρυθμό και αρκετά διαλείμματα. Να πούμε ακόμη ότι το ποταμάκι αυτό, το οποίο οι Συρρακιώτες το λένε Χρούσια, αποτελούσε τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία (ή ορθότερα με την Οθωμανική Αυτοκρατορία) από το 1881 έως το 1913.
ΜΟΝΗ ΚΗΠΙΝΑΣ

Μονή Κηπίνας

 Πηγαίνοντας από Καλαρρύτες προς Συρράκο θα περάσουμε αναγκαστικά από το Μυστρά, ένα μικρό οικισμό, ο οποίος πριν το 1920 λεγόταν Κηπίνα. Εύκολα θα βρούμε το καφενείο - ψησταριά του Δημήτρη Κώτση (τηλ. 2659061186). Θα μπούμε μέσα, θα πιούμε κι ένα καφεδάκι και φεύγοντας θα πάρουμε το κλειδί για τη Μονή Κηπίνας, αφήνοντας όμως την ταυτότητά μας. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε στην επιστροφή να αφήσουμε το κλειδί και να πάρουμε την ταυτότητα. Όλα αυτά λόγω απανωτών κλοπών και βανδαλισμών από ιερόσυλους στο πρόσφατο παρελθόν. Κλειδί επίσης διαθέτει και ο ιερέας π. Λάμπρος Αρλέτος (τηλ. 2659061790), ο οποίος μένει στους Καλαρρύτες.

Περίπου στα 1.500 μ. από το καφενείο προς τους Καλαρρύτες πρέπει να έχουμε το νου μας για να προσέξουμε στα αριστερά μας ψηλά πάνω στον τεράστιο κάθετο βράχο τη Μονή Κηπίνας, ένα βυζαντινό ασκηταριό του 1212, το οποίο συν τοις άλλοις κρύβει στα σπλάχνα του κι ένα φυσικό σπήλαιο μήκους 280 μ. αλλά κι έναν ολόκληρο υπόγειο ποταμό! Η πρόσβαση στη μονή γίνεται μέσω μιας κρεμαστής ξύλινης γέφυρας που ανεβοκατεβαίνει με μανιβέλα. Μοναδική εμπειρία!

Προσοχή στο θέμα βενζινάδικο: υπάρχουν μόνο στο Κουτσελιό, στα Πράμαντα και στην Πλάκα.

ΦΑΓΗΤΟ

Παπουτσάκια στην ταβέρνα Άκανθος

ΚΑΛΑΡΡΥΤΕΣ
Ταβέρνα, καφενείο, παντοπωλείο Άκανθος. Ανοιχτό καθημερινά, όλο το χρόνο. Το σκηνικό είναι αληθινό! Όχι στημένο, όπως σε κάτι trendy εστιατόρια του Κολωνακίου... Πρόκειται για αυθεντικό παντοπωλείο εποχής, με τα εμπορεύματα στα ράφια, ξύλινο πάτωμα, τραπεζάκια και καρέκλες γύρω από μια ξυλόσομπα. Στο ταπεινό αυτό μαγαζάκι ξεδιπλώνουν όλο το ταλέντο τους ο διάσημος πια στο πανελλήνιο Ναπολέων Ζάγκλης και η σύζυγός του Λαμπρινή, που παρέλαβαν επάξια τη σκυτάλη από τον παππού Ζάγκλη. Το μενού περιλαμβάνει χωριάτικες πίτες, κουνέλι φούρνου κοκκινιστό με κυδώνια, χοιρινό πρασοσέλινο με αυγολέμονο, μοσχαράκι στιφάδο με κανέλα, γαρύφαλο και μοσχοκάρυδο, κόκκορα με χυλοπίτες, παπουτσάκια στο φούρνο, αρνάκι φρικασέ, πατάτες ογκρατέν, κρασάκι χύμα, τσιπουράκι με μεζέ, καφεδάκι καϊμακλίδικο, σπιτικό γλυκό του κουταλιού καρυδάκι κλπ. Τηλ. 2659061518, 2659062214, 2651048843 & 6972265961.

Εστιατόριο στο Αρχοντικό Βογιάρου. Λειτουργεί στο ισόγειο του ομώνυμου ξενώνα. Τηλ. 2659062361 & 6974294385.

Οβελιστήριο Τα 5Φ. Ο κος Κώστας Αρλέτος ανοίγει το μεν χειμώνα μόνο Σαβ/κα, το δε καλοκαίρι καθημερινά. Τηλ. 6947775616.

ΜΥΣΤΡΑΣ (ΚΗΠΙΝΑ)

Καφενείο ψησταριά Δημήτρης Κώτσης. Η κα Θεοδώρα εκτός από καφέ μπορεί να ετοιμάσει παϊδάκια, λουκάνικα, τηγανητές πατάτες, ομελέτα, σαλάτες κλπ. Τηλ. 2659061186.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Αρχοντικό Βογιάρου

ΚΑΛΑΡΡΥΤΕΣ
Ξενώνες Ναπολέων Ζάγκλης. Πρόκειται για 2 ξεχωριστά κτήρια. Το παλιό βρίσκεται πάνω από το καφενείο "Άκανθος", διαθέτει 2 δίκλινα και 2 τρίκλινα, όλα με κεντρική θέρμανση, αλλά τα μπάνια τους βρίσκονται έξω απ' τα δωμάτια. Η τιμή για το δίκλινο ξεκινά από τα 30 € με πρωινό. Tο καινούργιο διαθέτει  5 τρίκλινα και 1 τετράκλινο, όλα με κεντρική θέρμανση, ψυγείο και TV, ενώ 2 από τα δωμάτια έχουν επιπλέον και τζάκι. Τιμές: από 60 € το δίκλινο έως 80 € το τετράκλινο, πάντα με πρωινό. Δείτε και εδώ. Τηλ. 2659061518, 2659062214, 2651048843 & 6972265961.

Ξενώνας Πετράδι 1873. Πέτρινο παραδοσιακό κτήριο με 7 δωμάτια και κεντρική θέρμανση. Υπάρχει κοινόχρηστο καθιστικό με τζάκι. Στην υποδοχή ο Άγγελος Κατσίρης και η Κυριακή Σκούρα. Τηλ. 2659061561, 6973024516 & 6973024517.

Αρχοντικό Βογιάρου. Διαθέτει 4 δίκλινα, 5 τρίκλινα με τζάκι και 1 τετράκλινη σουίτα με τζάκι, όλα με θέρμανση και μπάνιο. Υπάρχει καθιστικό με τζάκι και TV και χωριστή αίθουσα εστιατορίου. Τηλ. 2659062361 & 6974294385.

Ξενώνας Παύλος Πατούνης. Έχει 3 δίκλινα και 2 τρίκλινα, όλα με κεντρική θέρμανση και μπάνιο. Τηλ. 2659062235 & 2651079917.

***   Συρράκο

Συρράκο Ιωαννίνων

Θέλω η βρυσούλα η ρεματιά,

παλιές γλυκές μου αγάπες,

να μου προσφέρουν γιατρικό

τ' αθάνατα νερά τους.

Θέλω του λόγγου τα πουλιά

με τον κελαηδισμό τους

να με κοιμίζουν το βραδύ

να με ξυπνούν το τάχυ...

Κώστας Κρυστάλλης

(απόσπασμα από το "Σταυραητό")

Το Συρράκο είναι ένα από τα ωραιότερα ηπειρώτικα χωριά. Πρόκειται για βλαχοχώρι που ανήκει στο Ν. Ιωαννίνων και έχει κηρυχθεί παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός. Είναι γραφικότατο και θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τα Ζαγοροχώρια, τα οποία όμως βρίσκονται πολύ βορειότερα. Έχει πληθυσμό 50 περίπου μονίμων κατοίκων και υψόμετρο περίπου 1.150 μ. Φωλιάζει στις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Περιστέρι ή αν προτιμάτε στις δυτικές πλαγιές του όρους Καταρραχιάς. Παρ' ότι τα βουνά αυτά δεν έχουν άμεση σχέση με το όρος Τζουμέρκα (που έχει ύψος 2.393 μ. και ανήκει στο Ν. Άρτας), εν τούτοις θεωρείται αυτονόητο ότι όποιος επισκεφθεί την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή που είναι γνωστή με τον όρο Τζουμέρκα, θα περάσει οπωσδήποτε μια βόλτα και από το Συρράκο. Στην πραγματικότητα το Περιστέρι (2.295 μ.), ο Καταρραχιάς (2.280 μ.), η Κακαρδίτσα (2.429 μ.) και τα Τζουμέρκα ή αλλιώς Αθαμανικά Όρη (2.393 μ.) αποτελούν μία ενιαία οροσειρά με κατεύθυνση βορράς - νότος και χωρίζουν την Ήπειρο από τη Θεσσαλία, ορθώνουν δε το ανάστημά τους ακριβώς πάνω από τη δυτική όχθη του Αχελώου, ο οποίος στην περιοχή αυτή αποκαλείται Ασπροπόταμος. Η απόσταση Ιωάννινα - Συρράκο είναι 53 χλμ.

Όσοι θέλουν να προσεγγίσουν το Συρράκο από τη νότια Ελλάδα πρέπει να περάσουν από την Άρτα, να συνεχίσουν δίπλα στον ποταμό Άραχθο με κατεύθυνση τα χωριά Άγναντα, Πράμαντα και από εκεί Συρράκο, Προσήλιο και Καλαρρύτες. Όσοι έρχονται από βόρεια Ελλάδα πρέπει να αφήσουν την Εγνατία Οδό βγαίνοντας στον κόμβο 5Α (υπάρχει μεγάλη πράσινη πινακίδα που γράφει "ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ") και να συνεχίσουν με άφθονες στροφές περνώντας τα χωριά Κουτσελιό, Χαροκόπι, Πετροβούνι, Παλαιοχώρι και Προσήλιο. Στο Προσήλιο υπάρχει διχάλα: αριστερά πάει για Συρράκο και δεξιά για Καλαρρύτες. Όσοι έρχονται από το Ν. Τρικάλων και συγκεκριμένα από την περιοχή των χωριών του Ασπροποτάμου, πηγαίνοντας από την Ανθούσα προς το Χαλίκι, θα πρέπει να προσέξουν να στρίψουν αριστερά (υπάρχει πινακίδα που γράφει "Καλαρρύτες 20 χλμ."). Ο δρόμος αυτός ανεβαίνει ψηλά στον Αυχένα του Μπάρου, στα 1.940 μ. υψόμετρο. Να υπογραμμίσουμε ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο υψόμετρο ασφαλτοστρωμένου δρόμου στην Ελλάδα. Από Καλαρρύτες θέλουμε ακόμη 18 χλμ. μέχρι το Συρράκο.
Συρράκο: το πέτρινο διαμάντι της Ηπείρου

 Πλησιάζοντας στο Συρράκο (περίπου 1-2 χλμ. πριν φτάσουμε στο χωριό) έχουμε δύο επιλογές: η μία είναι να πάρουμε το δεξί παρακλάδι του δρόμου, να παρκάρουμε εκεί που σταματά η άσφαλτος, να περάσουμε την πέτρινη αψίδα και να περπατήσουμε σε καταπληκτικό πέτρινο μονοπάτι μήκους 300 μ. περνώντας διαδοχικά πέτρινες βρύσες, πέτρινα γεφυράκια και μικρούς καταρράκτες. Η άλλη επιλογή είναι να πάρουμε το αριστερό παρακλάδι, να κάνουμε γύρω γύρω από το χωριό και να πλησιάσουμε με το αυτοκίνητο μέχρι τα πρώτα σπίτια κάτω χαμηλά. Μέσα στο χωριό δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα. 

Το Συρράκο πήρε το όνομά του από τη βλάχικη λέξη seraco που σημαίνει φτωχός και άγονος. Πράγματι, αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει ότι όλα τα γύρω υψώματα είναι γυμνά και πετρώδη, απουσιάζει εντελώς το δάσος. Αυτό βέβαια δεν οφείλεται σε κάποια πυρκαγιά αλλά στην υπερβόσκηση. Πριν 100 χρόνια λέγεται ότι ζούσαν περίπου 3.500 άνθρωποι στο χωριό, οι οποίοι εκτός από ξακουστοί πετράδες, χτιστάδες, ραφτάδες και έμποροι ήταν και κτηνοτρόφοι. Περίπου 400 τσομπαναραίοι έβοσκαν γύρω στα 60.000 αιγοπρόβατα. Στο κάποτε πλούσιο βλαχοχώρι, αληθινό διαμάντι της λαϊκής ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής, γεννήθηκαν ο Φιλικός Ιωάννης Κωλέττης, που εξελέγη δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας, ο ποιητής Γιώργος Ζαλοκώστας και ο "ποιητής του βουνού" Κώστας Κρυστάλλης. Κάνοντας μια βόλτα στα καλντερίμια του χωριού θα βρούμε εύκολα και το σπίτι του Κ. Κρυστάλλη, στο οποίο σήμερα στεγάζεται ένα μικρό λαογραφικό μουσείο. Στην πλατεία με τα δύο τεράστια πλατάνια βρίσκεται και ο ναός του Αγ. Νικολάου, ενώ πολύ κοντά στην πλατεία θα βρούμε και τη θαυμάσια σκεπαστή πέτρινη βρύση της "Γκούρας" με τρία στόμια, τα οποία μας προσφέρουν όλο το χρόνο παγωμένο και καθαρό βουνίσιο νερό. Υπάρχει κι ένα χαρακτηριστικό τριώροφο κτήριο, το οποίο χτίστηκε πριν 100 περίπου χρόνια και λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο αλλά τώρα πια που δεν υπάρχουν μαθητές έχει αναπαλαιωθεί και στεγάζει το ξενοδοχείο "Συρράκο".

Παντού κυλούν αφρισμένα ρέματα

Μια που ήρθαμε στο Συρράκο, αξίζει να επισκεφθούμε και τους Καλαρρύτες, Να σημειώσουμε εδώ ότι ενώ το Συρράκο και οι Καλαρρύτες σχεδόν έχουν μεταξύ τους οπτική επαφή και ενώ η απόσταση ανάμεσά τους σε ευθεία γραμμή είναι περίπου 1.000 με 1.200 μέτρα, παρόλα αυτά για να πας οδικώς από το ένα στο άλλο πρέπει να κάνεις ένα μεγάλο κύκλο περίπου 18 χλμ. συν άλλα τόσα η επιστροφή, διότι μεταξύ τους παρεμβάλλεται η χαράδρα του Καλαρρύτικου ποταμού, ο οποίος είναι παραπόταμος του Άραχθου. Βέβαια όσοι αγαπούν την πεζοπορία δεν πρέπει με τίποτε να παραλείψουν τη διαδρομή αυτή, δηλαδή τη διάσχιση της χαράδρας. Το μονοπάτι είναι πανέμορφο, κατηφορίζουμε συνεχώς, περνάμε δίπλα από δύο τρεις μικρούς καταρράκτες μέχρι που συναντούμε το ρέμα, περνάμε πάνω από το γεφυράκι και αμέσως μετά ανηφορίζουμε ξανά. Να υπολογίζετε ότι από το Συρράκο μέχρι τους Καλαρρύτες (ή το αντίστροφο) χρειάζεται περπάτημα το πολύ πολύ 2 ωρών με χαλαρό ρυθμό και αρκετά διαλείμματα. Να πούμε ακόμη ότι το ποταμάκι αυτό, το οποίο οι Συρρακιώτες το λένε Χρούσια, αποτελούσε τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία (ή ορθότερα με την Οθωμανική Αυτοκρατορία) από το 1881 έως το 1913.

Φυσικά στους Καλαρρύτες μπορούμε να φθάσουμε και οδικώς, μέσω μιας πανέμορφης διαδρομής 18 χλμ., περνώντας και από τη διάσημη Μονή Κηπίνας.

Προσοχή στο θέμα βενζινάδικο: υπάρχουν μόνο στο Κουτσελιό, στα Πράμαντα και στην Πλάκα.

ΦΑΓΗΤΟ

Πλαστός βλάχικος στο εστιατόριο του ξενοδοχείου Συρράκο

ΣΥΡΡΑΚΟ

Ταβέρνα Σταυραετός. Κάτω από το ομώνυμο ξενοδοχείο. Η κα Ευρυδίκη πέρασε πια τα 70 αλλά ανοίγει το μαγαζί καθημερινά. Χορτόπιτες, κολοκυθόπιτες, γραβιέρα τηγανητή, γίδα βραστή, αρνάκι στη γάστρα, χοιρινό με σέλινο, προβατίνα στα κάρβουνα κλπ. Τηλ. 2651053296, 2651047802, 2651038389, 6946424324, 6932660351, 6932660352 & 6932660354.

Ταβέρνα Η Γκούρα. Ανοιχτά μόνο Σαβ/κα και γιορτές για ψητά της ώρας, γίδα βραστή κλπ. Τηλ. 2651053622 & 6978888234.

Ταβέρνα Το Συρράκο. Λειτουργεί όλο το χρόνο εκτός από την περίοδο 10 Ιανουαρίου έως 30 Μαρτίου (οπότε και ανοίγει μόνο Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή). Βάζει και σούβλες (ζυγούρι κεμπάπ, κοκορέτσι), έχει και σούπες και πίτες κλπ. Τηλ. 2651053569, 2651053444, 6974731928, 6947835952 & 6947514221.

Στο εστιατόριο του ξενώνα Συρράκο. Λειτουργεί μόνο τις βραδινές ώρες για πίτες, σαλάτες, ψητά της ώρας κλπ. Τηλ. 2651066812 & 6973215156.

Καφενείο, παντοπωλείο, μπαρ, μεζεδοπωλείο, γλυκοπωλείο Σάρικα. Ανοιχτό το χειμώνα μόνο Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή και το καλοκαίρι καθημερινά. Ο Βασίλης ετοιμάζει απλά πράγματα: λουκάνικο, κεφτεδάκια, πατάτες τηγανητές, σαλάτες, φέτα, χωριάτικο ψωμί και τσιπουράκι. Πωλούνται γλυκά του κουταλιού, λικέρ, μέλι, χυλοπίτες κλπ. Τηλ. 2651053540, 2651066210 & 6977034517.

ΠΡΟΣΗΛΙΟ

Στο εστιατόριο του ξενοδοχείου Λάκμος. Βλάχικες πίτες, μοσχαράκι κοκκινιστό, χοιρινό πρασοσέλινο, γιουβαρλάκια, αρνάκι στη γάστρα, ψητά στα κάρβουνα κλπ. Τηλ. 2651053444, 2651053569, 6947835952, 6947514221 & 6974731928.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Ξενώνας Casa La Noi

ΣΥΡΡΑΚΟ

Ξενοδοχείο Συρράκο. Διαθέτει 9 δωμάτια (με κεντρική θέρμανση και TV) καθώς και μία σουίτα (που έχει επιπλέον και τζάκι). Λειτουργεί και εστιατόριο. Τιμές: δίκλινο 40 € - 50 €, τρίκλινο 50 € - 60 € και τετράκλινο 60 € - 70 €. Τηλ. 2651053410, 2651966812, 6973215156 & 6979728796.

Ξενώνας Casa La Noi. Σε τρία διαφορετικά κτήρια δημιουργήθηκαν 7 γκαρσονιέρες με αυτόνομη θέρμανση, τζάκι (που αν το ανάψεις χρεώνεσαι επιπλέον 10 € την ημέρα), κουζίνα και TV. Τιμές: δίκλινο από 50 €, τρίκλινο από 60 €, τετράκλινο από 70 €. Τηλ. 2651053006, 2682061497, 6978446151 & 6978446153.

Ξενώνας Casa Calda. Στα βλάχικα σημαίνει ζεστό σπίτι. Πρόκειται για το αρχοντικό Μπήτσιου, του 1864. Υπάρχουν 2 δίκλινα, 1 τρίκλινο και 2 τετράκλινα, όλα με κεντρική θέρμανση και TV. Δύο δωμάτια έχουν τζάκι και άλλα δύο έχουν κουζίνα. Τηλ. 2651053540, 2651066210 & 6977034517.

Ξενώνας Γκούρα. Βρίσκεται πάνω από την ομώνυμη ταβέρνα. Έχει 3 δίκλινα και 1 τρίκλινο, όλα με αυτόνομη θέρμανση. Τηλ. 2651053622, 2682023126 & 6978888234.

Ξενώνας Οικοτροφείο. Αποτελείται από 2 δίκλινα, 1 τετράκλινο και 1 δίχωρο διαμέρισμα, όλα με κεντρική θέρμανση και TV. Τηλ. 2651053569, 2651053444, 6974731928, 6947835952 & 6947514221.

Ξενοδοχείο Σταυραετός. Λειτουργεί από το Σεπτέμβριο του 2011. Διαθέτει 4 δωμάτια με αυτόνομη θέρμανση, TV, NOVA, DVD και βιβλιοθήκη. Λειτουργεί και ταβερνούλα με παραδοσιακές λιχουδιές. Τηλ. 2651053296, 2651047802, 2651038389, 6946424324, 6932660351, 6932660352 & 6932660354.

ΠΡΟΣΗΛΙΟ

Ξενοδοχείο Λάκμος. Λειτουργεί από τον Ιούλιο του 2012. Διαθέτει 5 δίκλινα και 10 τρίκλινα. Έχουν A/C, TV, NOVA, mini bar και μπαλκονάκι. Τα 10 από τα 15 δωμάτια έχουν επιπλέον και τζάκι. Λειτουργεί εστιατόριο και καφέ μπαρ. Τιμές: δίκλινο από 40 € και τρίκλινο από 50 €. Δείτε και εδώ. Τηλ. 2651053444, 2651053569, 6947835952, 6947514221 & 6974731928.

*** Οι 50 ομορφότερες βρύσες της Ελλάδας 

 Τις 50 ομορφότερες βρύσες της Ελλάδας δημοσίευσε το site  partetavouna, με την  επιμέλεια: dinfo και μέσα σε αυτές δεν θα μπορούσε να λείπει η Βρύση του Ορεινού Κορακοβουνίου
καθώς και του Κοσμά Αρκαδία και του Αγίου Βασιλείου Αρκαδίας. Απολαύστε τες

1. Βαρβάρα Χαλκιδικής («Πέντε Βρύσες»)

2. Ποτιδάνεια Φωκίδας («Μαγγάνι»)

3. Σκιαδάδες Άρτας («Κασταλία»)

4. Σπήλι Ρεθύμνου

5. Κρανιά Τρικάλων (Ασπροπόταμος)

6. Βάργιανη Φωκίδας («Πηγές Μπουρμπούλας»)

7. Βουργαρέλι Άρτας (Τζουμέρκα) («Αρχόντω»)

8. Μακρυνίτσα Μαγνησίας (Πήλιο) («Αθάνατο Νερό»)

9. Σόλος Αχαΐας («Η Βρύση της Γκόλφως»)

10. Καλοσκοπή Φωκίδας

11. Ροεινό Αρκαδίας (πηγή Αη Γιώργη)

12. Βελούχι Ευρυτανίας (φωτ. Ηλίας Τσέλος)

13. Ορεινό Κορακοβούνι Αρκαδίας

14. Γουμένισσα Κιλκίς (φωτ. Θοδωρής Λιμιτσιός)

15. Αμπελιώνα Μεσσηνίας («Τρανή Βρύση») (φωτ. Βασίλης Νικολόπουλος)

16. Συρράκο Ιωαννίνων (Τζουμέρκα) («Γκούρα»)

17. Στεφάνι Τρικάλων (Ασπροπόταμος)

18. Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας (Πήλιο) (φωτ. Κώστας Τζαγκαράκης)

19. Επτάλοφος (Αγόριανη) Φωκίδας (Παρνασσός) (φωτ. Χαράλαμπος Παπανδρινόπουλος)

20. Ρέθυμνο Ρεθύμνου («Κρήνη Rimondi»)

21. Βουργαρέλι Άρτας (Τζουμέρκα) («Κρυστάλλω») (φωτ. Στάθης Κουτσιαύτης)

22. Τσαγκαράδα Μαγνησίας (πλατεία Ταξιαρχών) (Πήλιο)

23. Παλιό Μικρό Χωριό Ευρυτανίας (φωτ. Ηλίας Τσέλος)

24. Στενό Κορινθίας

25.  Βρυσοχώρι Ιωαννίνων (Ζαγοροχώρια)

26. Κοσμάς Αρκαδίας (Πάρνωνας) (φωτ. Παναγιώτης Φασόης)

27. Πηγές Μεσσηνίας

28. Πολύδροσο (Σουβάλα) Φωκίδας (Παρνασσός) (φωτ. Χαράλαμπος Παπανδρινόπουλος)

29. Ηράκλειο Ηρακλείου («Κρήνη Morosini» ή «Λιοντάρια»)

30. Αράχωβα Αιτωλοακαρνανίας («Τρεις Βρύσες»)

31. Καλαρρύτες Ιωαννίνων (Τζουμέρκα)

32. Άγιος Βασίλειος Αρκαδίας (φωτ. Σωτήρης Μαρτσούκος)

33. Άνω Πορρόια Σερρών

34. Ρόδος Δωδεκανήσου (πλατεία Ιπποκράτους) (φωτ. Magda Więckowska)

35. Τσεπέλοβο Ιωαννίνων (Ζαγοροχώρια) (Μονή Ρογκοβού)

36. Πλατανάκι Αρκαδίας (Πάρνωνας) (φωτ. Μιχάλης Λειμονίτης)

37. Επτάλοφος (Αγόριανη) Φωκίδας (Παρνασσός) (φωτ. Χαράλαμπος Παπανδρινόπουλος)

38. Δίκορφο Ιωαννίνων (Ζαγοροχώρια)

39. Νυμφαίο Φλώρινας

40. Στεφάνι Τρικάλων (Ασπροπόταμος)

41. Καρπενήσι Ευρυτανίας (φωτ. Χρήστος Ζαχαράκης)

42. Πυρσόγιαννη Ιωαννίνων (Μαστοροχώρια)

43. Αμφίκλεια Φθιώτιδας (Παρνασσός) (Μονή Δαδίου) (φωτ. Γιάννης Πανταζής)

44. Χαλίκι Τρικάλων (Ασπροπόταμος) («Η Βρύση του Φίλου»)

45. Πινακάτες Μαγνησίας (Πήλιο) («Παζαρίσια Βρύση»)

46. Παναγία (Ζέρζοβα) Αρκαδίας



50. Άνω Τιθορέα Φθιώτιδας (Παρνασσός) (φωτ. Αργύρης Δαγκίλας)

~ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΜΑΣ για τις ομορφιές της Ελλάδας  μας :
 1./~   ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΜΑΣ Από τις δικές  μας περιηγήσεις
~  08  ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016   Πρώτο  μέρος:
 http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-                                                                                                 
 2./ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΜΑΣ Από τις δικές  μας περιηγήσεις , 2  Ιανουαρίου 2016  , Δεύτερο  μέρος    : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-  
 3,-/   Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα  μας  :
    Μέρος  3ο  Τρίτο  :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/14-2016-3.html .-    
 4./ Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα  μας  
     Μέρος 4ο Τέταρτο :https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7500111888172518932#allposts/postNum=0 .-
5.-/Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα  μας  :
http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/01/15-01-2016-5.html .-
6.-/ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη  27/01/2016  : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/27012016.html .-
7ον  ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , Τετάρτη  27 Ιανουαρίου  2016   :  http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/01/27-2016.html .- ~
8ο  μέρος :Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα  μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις  Τετάρτη  03 Φεβρουαρίου  2016 :  http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/03-2016.html  .-
~   9o  μέρος : Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα  μας :    ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή  05  Φεβρουαρίου  2016 : 9ο μέρος -κεφάλαιο: http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/02/05-2016.html ,
 10~  ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις
    Τρίτη  16 Φεβρουαρίου 2016 : 10ο κεφάλαιο  :  http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/16-2016.html .-                         
11.- ~  ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τρίτη 08  Μαρτίου  2016  : { Ενδέκατο 11ο  Κεφάλαιο -μέρος } : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/08-2016.html .-
12.- ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις  Παρασκευή 11  Μαρτίου  2016 , {  Δωδέκατο 12ο   Κεφάλαιο -μέρος }  : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html  .-
13 .-  ~   ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις  Τετάρτη  30  Μαρτίου  2016  : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/30-2016.html .-
14.-~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις 14ο Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/14-30-2016.html .-                                    
15 .-     ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΜΑΣ Από τις δικές  μας περιηγήσεις Τετάρτη  04 Μαϊου  2016  15ο  κεφάλαιο  : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/05/04-2016-15.html .-
16.- ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΜΑΣ Από τις δικές  μας περιηγήσεις  Πέμπτη 06 Μαϊου  2016  16ο  κεφάλαιο  : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/05/2016-16.html .
17.-   ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΜΑΣ Από τις δικές  μας περιηγήσεις   Δευτέρα 23 Μαϊου  2016  17ο  κεφάλαιο  : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/05/23-2016-17.html .- 
18 .- ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΜΑΣ Από τις δικές  μας περιηγήσεις   08 Ιουνίου 2016  18ο  κεφάλαιο : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/06/08-2016-18.html .-   
19.- ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις- Ελληνικές Ομορφιές και μοναδικότητες  : Σάββατο 05  Νοεμβρίου  2016:  http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/11/blog-post.html.- 
 20.-

  ~  ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016 :
~ Η Εφημερίδα μας  ARFARA  NEWS  Πέμπτη 20 Οκτωβρίου  2016  :  http://snsarfara.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-20-2016.html .-
~   Η  Εφημερίδα μας  ARFARA  NEWS  Παρασκευή 21 Οκτωβρίου  2016: 
http://stamos-dynami.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-21-2016.html .-
~  Η Εφημερίδα μας  ARFARA  NEWS Σάββατο  22 Οκτωβρίου  2016  :
http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-22-2016.html  .-  
 ~ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 22 και 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ  2016 :  http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2016/10/22-23-2016.html .-  
~ Η Εφημερίδα μας    Arfara News  2  Σάββατο  22-10-2016  :
http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-2-22-10-2016.html .- 
Η Εφημερίδα μας  ARFARA NEWS Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 :  http://snsstamoskal.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-23-2016.html .- 
~Η Εφημερίδα μας ΑRFARA NEWS  Δευτέρα  24  Οκτωβρίου  2016 : 
http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2016/10/rfara-news-24-2016.html .-   ~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2016 : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-25-2016.html .-
~    Η Εφημερίδα μας   ARFARA NEWS Τετάρτη 26  Οκτωβρίου  2016 :  http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-26-2016.html .- 
~ Στο αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News 2  Τετάρτη 26-10-2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-2-26-10-2016.html .-  
~ Η Εφημερίδα μας  ARFARA NEWS  Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2016 :  http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-27-2016.html .- 
~ Η Εφημερίδα μας   ARFARA NEWS  Παρασκευή 28 Οκτωβρίου  2016 :
 http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-28-2016.html .-
~  Η Εφημερίδα μας  ARFARA NEWS Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2016 :  http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-29-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας  ARFARA NEWS Κυριακή 30 Οκτωβρίου  2016 :  http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-30-2016.html .-
~  Αθλητικό Σαββατο-Κύριακο 29  και 30  Οκτωβρίου  2016  :  http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2016/10/29-30-2016.html  .-  
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2016 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-31-2016.html .-
 ~ Η Εφημερίδα μας  ARFARA NEWS Τρίτη  01 Νοέμβριος 2016  : 
 http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2016/10/arfara-news-01-2016.html .-  
~  Η Εφημερίδα μας  Arfara News 2  Τρίτη 01  Νοεμβρίου  2016 :
http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2016/11/arfara-news-2-01-2016.html .-   
~ Η Εφημερίδα μας RFARA NEWS Τετάρτη 02 Νοεμβρίου 2016  :  http://snsarfara.blogspot.gr/2016/11/2112016.html .- 
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS Πέμπτη 03 Νοεμβρίου 2016 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2016/11/arfara-news-03-2016.html .- 
~ Εφημερίδα μας στο αγιάζι της ενημέρωσης ARFARA NEWS Παρασκευή 04 Νοεμβρίου 2016    : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/11/arfara-news-04-2016.html .- ~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Σάββατο 05 Νοεμβρίου 2016 :  http://snsstamoskal.blogspot.gr/2016/11/arfara-news-05-2016.html .- 
~ 
   * ** BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ:  
1. - Stamatios Skoulikas =  Stamatios Skoulikas  , http://www.youtube.com/stamos01 ,   5044  video.  -    Σταματης Σκουλικας  
2. - Stamos Skoulikas =        Stamos Skoulikas  
http://www.youtube.com/stamatios01   ,    3166 video.     σταμος σκουλικας ,  
3. - Vlasis Skoulikas =   Vlasis Skoulikas , +Stamos ,.
http://www.youtube.com/vlasiskal  .  =    3193  video. -                  https://plus.google.com/u/0/+VlasisSkoulikas/posts?csrc=yt&cfem=1  ,.- - βλάσης σκούλικας ,
Σύνολον                                  11.402   βίντεο   .-  

***~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
 ~ http://facebook.com/home.php?=home?#!/?ref=home   , 1206/. - https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas  .- 
 https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas?fref=pb&hc_location=friends_tab&pnref=friends.all .-
https://www.facebook.com/profile.php?id=1037492258 ,  1.206 .-
 https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas .- ,
https://www.facebook.com/arfarakalamatasmessinias   , = ARFARA MESSINIAS    1.617   
Arfara Kalamatas Messinias | Facebook ,                        
*** https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas.1?fref=ts .-  42 .-          
  Σταμάτιος Σκούλικας  .-

https://www.facebook.com/SYLLOGOS.ARFARON.AG.THEODOROI ,
 «ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ «ΑΡΦΑ ΡΩΝ.-   595 -     
  https://twitter.com/  ,   Skoulikas
@stamos01    .  ,, 
  http://messinia1234.com/?page_id=937 ,   
~ https://www.facebook.com/pages/agios-floros/257560450948935  529 . -  
 ΑΓΙΟΣΦΛΩΡΟΣ     
~ https://www.facebook.com/profile.php?id=100009016280105 .- =
 Βρωμόβρυσης  Σύλλογος ΔΑΓΡΕ 92 /  139  .       
  *** http://www.twitter.com/stamos01/  , 685/502/28 , 20,5  χιλ./261 / 11 .-   
~**   https://www.facebook.com/profile.php?id=100012336616922&pnref=lhc.unseen    , 
 ΠΛΑΤΥ   ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ 
https://www.facebook.com/groups/1758656167707813/1761788260727937/?notif_t=like&notif_id=1476255372769279  ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ                                      
*** http://www.messinia.net.gr/index.php/ekdiloseis/item/1328 , .=  http://www.messinia.net.gr / .-  .- www.erroso.gr , .- 

~* ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~                                  STAMOS -ARFARA -GREECE ,
ΑΡΦΑΡΑ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ,
http:// arfara-messinias-news.blogspot.com ,
stamos-dynami  ,
http://dimmetop.arfara.blogspot.com  ,
Arfara-Messinias  ,
Arfara-Messinias 1 - FOTOS  ,
http://dimmetop.arfara.blogspot.com  ,
Arfara-Messinias 2  ,
http://arfara-messinias-stamos-2010 
  Αναρτήθηκε από Stamatios Skoulikas 
Αναρτήθηκε από Vlasis Skoulikas 

Το πηγάδι "Πελεκητή " στο ΠΕΛΕΚΙΤΌ Σταματινού Αρφαρών

***~ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙ και  ΜΟΝΑΧΟΙ από το Αρφαρά  Μεσσηνίας  Πέμπτη 24  Ιουλίου  2014 :  http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/07/24-2014.html .-