ΕΛΛΑΔΑ
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ - ΕΚΔΡΟΜΕΣ - ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ.. ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ ....
Σάββατο  14 ΙΟΥΛΙΟΥ 2018 ,

 ΚΥΚΛΑΔΕΣ ΕΛΛΑΔΑ

Η πολυνησία του Αιγαίου, που ορίζεται γενικά μεταξύ των 36ου και 38ου Βόρειων παραλλήλων και μεταξύ των 24ου και 26ου Ανατολικών μεσημβρινών.

 Σκοπός της ενότητας αυτής είναι η ενημέρωση του υποψήφιου επισκέπτη των νησιών των Κυκλάδων. Τα κείμενα  της ενότητας αυτής, έχουν αντιγραφεί  από διάφορες ιστοσελίδες του διαδικτύου.

Η διάταξη των νησιών είναι σε δύο παράλληλες ευθείες σε συνέχεια του Σουνίουκαι της Ευβοίας προσδίδοντας την επιμέρους διάκριση σε Δυτικές και Ανατολικές Κυκλάδες, οι οποίες αποτελούν τον ομώνυμο Νομός Κυκλάδων νομό Κυκλάδων. Ο συνολικός πληθυσμός του Νομού είναι 112.615 κάτοικοι απογραφή 2001 και η έδρα του στην Ερμούπολη.

 Το όνομα τους δόθηκε από τους αρχαίους γεωγράφους εξαιτίας της κυκλικής διάταξης γύρω απ" την ιερή νήσο Δήλος   (γενέτειρα της θεάς Άρτεμης και του Απόλλωνα σε αντιδιαστολή των υπολοίπων νήσων του Αιγαίου που τις αποκαλούσαν Σποράδες.

 Στις "Κυκλάδες" ανήκουν τα παρακάτω νησιά, τα οποία κατά σειρά μεγέθους είναι: Νάξος Άνδρος Πάρος, Τήνος, Μήλος, Κέα, Αμοργός, Ίος, Κύθνος, Μύκονος, Σύρος, Θήρα ή Σαντορίνη, Σέριφος, Σίφνος, Σίκινος, Ανάφη, Κίμωλος, Αντίπαρος, Φολέγανδρος, Μακρόνησος, Ηράκλεια, Γυάρος, Πολύαιγος, Κέρος Κουφονησίων Ρήνεια, Δονούσα, Θηρασία, Σχοινούσα, Δεσποτικό, Κουφονήσια, Δήλος. Έξι μικρά νησάκια μεταξύ Αμοργού και Νάξου, αποτελούν τις Μικρές Κυκλάδες. Αυτά είναι: το πάνω και κάτω Κουφονήσι, η Ηράκλεια, η Σχοινούσα, η Δονούσα και η Κέρος.

ΚΥΚΛΑΔΕΣ

Ο μύθος λέει ότι πήραν το όνομά τους από τις νύμφες Κυκλάδες, που ο θεός Ποσειδώνας τις μεταμόρφωσε σε νησιά όταν εξοργίστηκε μαζί τους. Άλλος μύθος αναφέρει ότι πήραν το όνομά τους από τον κύκλο που σχηματίζουν γύρω από την ιερή Δήλο. Γεγονός όμως είναι ότι οι Κυκλάδες, βάσει των αρχαιολογικών ευρημάτων, πρωτοκατοικήθηκαν στους προϊστορικούς χρόνους (7500-6500 π.Χ. περίπου) και η ιστορία τους έκτοτε είναι συνεχής. Νησιά ορεινά, χωρίς πολλές καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ανέπτυξαν αξιόλογο πολιτισμό και άνθησαν οικονομικά. Σήμερα, με το μεσογειακό τους κλίμα, τις υπέροχες παραλίες, τα χαρακτηριστικά τους ολόλευκα σπίτια, τα λιθόστρωτα στενά δρομάκια, τις άπειρες εκκλησίες και μοναστήρια, την ποικιλία της εδαφικής μορφολογίας, οι Κυκλάδες αποτελούν ιδανικό τόπο διακοπών, ξεκούρασης και ανανέωσης. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει με τη φύση, να γνωρίσει ένα μέρος της ελληνικής παράδοσης και ξεχωριστά προϊόντα, καθώς και να πάρει μέρος σε μοναδικά πανηγύρια και ντόπιες γιορτές. Πρωτεύουσα των Κυκλάδων είναι η Ερμούπολη της Σύρου, μία από τις ομορφότερες πόλης της Ελλάδας.

 

Οι Κυκλάδες είναι ένα νησιωτικό σύμπλεγμα του Νοτίου Αιγαίου πελάγους. Αποτελείται από 34 κύρια νησιά, εκτός από τα μικρά ερημονήσια που μπορούν να θεωρηθούν ως τμήματα των μεγάλων. Όλα αυτά τα νησιά απλώνονται σε τρεις σειρές: η ανατολική αποτελεί προέκταση τις Εύβοιας και περιλαμβάνει την Άνδρο, την Τήνο, την Μύκονο, τη Ρήνεια, τη Δήλο, τη Νάξο και την Αμοργό. Η δυτική σειρά αποτελεί προέκταση της Λαυρεωτικής και περιλαμβάνει τη Μακρόνησο, την Κέα, την Κύθνο, τη Σέριφο, τη Σίφνο και τη Φολέγανδρο. Η μεσαία σειρά περιλαμβάνει τη Γυάρο, τη Σύρο, την Πάρο, την Αντίπαρο, τη Σίκινο, την Ίο και την Ανάφη.

Ιστορία

ΙστορίαΜέσα στο χώρο του Αιγαίου, αλλά και στον ευρύτερο της Μεσογείου, οι Κυκλάδες διαδραμάτισαν σημαντικό ιστορικό ρόλο. Η γεωγραφική τους θέση, ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα, τη Βόρεια Αφρική και τη Μικρά Ασία, συντέλεσε ώστε από τη Νεολιθική Εποχή ήδη τα νησιά αυτά να αποτελέσουν έναν ενδιάμεσο σταθμό όχι μόνο για την ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυτιλίας, αλλά και για την εξάπλωση του πολιτισμού.
Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση οι Κυκλάδες πήραν το όνομά τους από τις ομώνυμες Νύμφες, τις οποίες μεταμόρφωσε σε βράχους ο Ποσειδώνας γιατί επέσυραν την οργή του. Λέγεται, όμως, πως ονομάστηκαν και από τη λέξη «Κύκλος», είτε επειδή οι άνεμοι που φυσούν ορμητικοί στην περιοχή ανάγκαζαν τα πλοία να περιστρέφονται, είτε γιατί εκτείνονται γύρω από τη Δήλο, το ιερό νησί του Απόλλωνα, σε ένα νοητό κύκλο.

Κυκλαδικός πολιτισμός (3200-1100 π.Χ.)

Σύμφωνα με τα τελευταία ευρήματα των ανασκαφών (Κύθνος 1972) οι Κυκλάδες ήταν κατοικημένες ήδη από τη Μεσολιθική Εποχή (7500 6500 π.Χ. περίπου). Τα ευρήματα (Κεφάλα Κέας, Σάλιαγκος) από την αμέσως επόμενη περίοδο, τη Νεολιθική, αποδεικνύουν πως οι άνθρωποι της εποχής ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Σαν πρώτοι κάτοικοι των νησιών αναφέρονται Κάρες, Λέλεγες, Φοίνικες, όλοι μικρασιατικής προέλευσης, που μετακινούνταν στο χώρο του Αιγαίου. Μαζί τους φέρνουν το χαλκό από τον οποίο κατασκευάζονταν όπλα, εργαλεία και αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Στη διάρκεια της 3ης π.Χ. χιλιετίας οι Κυκλάδες θα αναπτύξουν ένα μοναδικό πολιτισμό, που θα ακτινοβολήσει στο χώρο του Αιγαίου, τον Κυκλαδικό Πολιτισμό, που διαιρείται σε τρεις φάσεις: την Πρωτοκυκλαδική (3200-2000 π.Χ.), τη Μεσοκυκλαδική (2000-1550 π.Χ.) και την Υστεροκυκλαδική (1550-1100 π.Χ.).

Πρωτοκυκλαδικός Πολιτισμός (3200-2000 π.Χ.)

Ανάλογα με τα ευρήματα των ανασκαφών ονομάστηκαν και οι διάφορες πολιτιστικές φάσεις του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού. Έτσι o Πολιτισμός Πηλός-Λάκκουδες (3200-2700 π.Χ.) πήρε το όνομά του από τις αντίστοιχες περιοχές στη Μήλο και τη Νάξο. Οι κάτοικοι της εποχής, όπως προκύπτει από τις ανασκαφές, ζούσαν κοντά στη θάλασσα σε ανοχύρωτους οικισμούς και ασχολούνταν με τη ναυτιλία και το εμπόριο.
Η σημαντικότερη περίοδος του Κυκλαδικού Πολιτισμού είναι αυτή που ονομάστηκε από τα ευρήματα στην Κέρο και τη Σύρο, Πολιτισμός Κέρος-Σύρος (2700-2000 π.Χ.). Είναι η εποχή που η ζωή στις Κυκλάδες αλλάζει. Παρατηρείται πρόοδος σε όλους τους τομείς, που αντικατοπτρίζεται τόσο στην κοινωνική οργάνωση όσο και στην τεχνολογική εξέλιξη αλλά και στην καλλιτεχνική έκφραση. Οι κάτοικοι ζουν σε οργανωμένους οικισμούς, ασχολούνται με το εμπόριο, την αλιεία και τη γεωργία. Κατασκευάζονται αγγεία σε διάφορα σχήματα (μαρμάρινοι κρατηρίσκοι, τηγανοειδή σκεύη, σαλτσιέρες και κέρνοι), εργαλεία από οψιδιανό της Μήλου και αντικείμενα καθημερινής χρήσης, τα οποία και συντελούν στην ανάπτυξη του εξαγωγικού εμπορίου των Κυκλάδων.
Αναμφισβήτητα τη σημαντικότερα προϊόντα του Κυκλαδικού Πολιτισμού είναι τα ειδώλια, τα οποία προέρχονται από όλες σχεδόν τις Κυκλάδες, βρέθηκαν κατά εκατοντάδες, είναι κατασκευασμένα από διάφανο μάρμαρο της Πάρου και παριστάνουν τα περισσότερα γυναικείες μορφές. Δεν λείπουν βέβαια και τα ειδώλια αντρικών μορφών καθώς και τα ειδώλια που παριστάνουν μουσικούς. Παρά την κάποια σχηματοποίηση των μορφών τα κυκλαδικά ειδώλια αποπνέουν ζωντάνια και δύναμη. Όπως φαίνεται από ίχνη που διασώθηκαν, τα χαρακτηριστικά του προσώπου υποδηλώνονταν με χρώμα, πράγμα που θα συνέβαλλε στην εκφραστικότητά τους. Το παριανό, εξάλλου, μάρμαρο τους εξασφάλιζε διαφάνεια και στιλπνότητα. Για τον προορισμό και τη χρησιμότητά τους διατυπώθηκαν πολλές απόψεις. Υποστηρίχθηκε πως απεικονίζουν θεότητες, παλλακίδες, νύμφες και ήρωες, παιχνίδια ή μαγικά περίοπτα (φυλαχτά). Πολλοί ερευνητές πιστεύουν πως ο χαρακτήρας τους ήταν καθαρά λατρευτικός και πως τοποθετούνταν μαζί με το νεκρό για να τον συντροφεύουν και να του συμπαρασταθούν στο θάνατο και στη μεταθανάτια διαδικασία. Στις γυναικείες μορφές των ειδωλίων πολλοί μελετητές αναγνώρισαν τη γυναικεία θεότητα που λάτρευαν οι Κυκλαδίτες.
Η τρίτη φάση του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού ονομάστηκε Φυλακωπή Πόλις Ι, από την ομώνυμη πόλη της Μήλου. Είναι η εποχή που οι Κυκλάδες αρχίζουν να περνούν στην κυριαρχία της Κρήτης.

Μεσοκυκλαδικός Πολιτισμός (2000-1550 π.Χ.)

Η κυριαρχία της Κρήτης, που σημειώθηκε στην προηγούμενη περίοδο, θα γίνει εντονότερη τις δύο επόμενες περιόδους (Μεσοκυκλαδική και Υστεροκυκλαδική), οπότε και οι εμπορικοί σταθμοί που είχαν δημιουργήσει οι Κυκλαδίτες θα περάσουν στα χέρια των Μινωιτών. Η ζωή συνεχίζεται στους ίδιους συνοικισμούς, οι κάτοικοι ασχολούνται με την αλιεία και τη γεωργία, ενώ η επίδραση της μινωικής Κρήτης γίνεται συνεχώς εντονότερη σε όλους τους τομείς, ιδιαίτερα στην τέχνη.

Υστεροκυκλαδικός Πολιτισμός (1550-1100 π.Χ.)

Αμέσως μετά την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας (1450 π.Χ. περίπου) οι Κυκλαδίτες θα δεχτούν την κυριαρχία των Μυκηναίων. Με την κάθοδο των Δωριέων νέα αναστάτωση θα επικρατήσει στο χώρο του Αιγαίου. Στα περισσότερα νησιά θα εγκατασταθούν Ίωνες άποικοι και μόνο στη Μήλο και τη Θήρα θα εγκατασταθούν Δωριείς.

Υπομυκηναϊκή και Γεωμετρική Εποχή (1100-700 π.Χ.)

Αμέσως μετά την εγκατάσταση των Ιώνων οι Κυκλάδες θα περάσουν σε μια νέα φάση ανάπτυξης, αποτέλεσμα της οποίας θα είναι η συμμετοχή τους στο Β" αποικισμό και η ίδρυση αρκετών αποικιών. Οι κυκλαδίτικες πόλεις οργανώνονται σε πόλεις-κράτη και ακολουθούν τα πολιτικά ρεύματα της εποχής (βασιλεία, ολιγαρχία), ενώ στην τέχνη και κυρίως στην κεραμική επικρατούν τα γεωμετρικά σχήματα και τα γεωμετρικά μοτίβα.

Αρχαϊκή Εποχή (7ος-6ος αι. π.Χ.)

Είναι η εποχή που οι Κυκλάδες γνωρίζουν ιδιαίτερη ακμή. Η ίδρυση των αποικιών συντέλεσε στην ανάπτυξη του εμπορίου, έτσι που τα κυκλαδίτικα προϊόντα να διακινούνται σε όλη σχεδόν τη λεκάνη της Μεσογείου. Η ακμή του εμπορίου είχε επακόλουθο την οικονομική άνθηση και την ενίσχυση της νέας τάξης, της αστικής. Παράλληλα συντελείται και πνευματική ανάπτυξη, έτσι που πολλά κυκλαδίτικα καλλιτεχνικά εργαστήρια να παράγουν προϊόντα περιζήτητα, όπως για παράδειγμα οι μηλιακοί αμφορείς. Η Δήλος, το ιερό νησί του θεού Απόλλωνα, θα αποτελέσει πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο των Κυκλάδων. Δείγμα της μεγάλης ανάπτυξης αποτελεί και η ίδρυση στους Δελφούς του θησαυρού των Σιφνίων.

Κλασική Εποχή (5ος-4ος αι. π.Χ.)

Στη διάρκεια των Περσικών Πολέμων οι Κυκλάδες θα περάσουν μεγάλη δοκιμασία. Ορισμένα νησιά θα δεχτούν αρχικά την κυριαρχία των Περσών, για να αποστατήσουν λίγο αργότερα και να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων στη ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.). Αμέσως μετά το τέλος των πολέμων θα περάσουν στην κυριαρχία των Αθηναίων, θα γίνουν μέλη της Α" Αθηναϊκής Συμμαχίας (478 π.Χ.), που ιδρύθηκε με κέντρο τη Δήλο. Στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 π.Χ.) οι Κυκλάδες θα αποστατήσουν από την Αθηναϊκή Συμμαχία, που είχε στο μεταξύ εξελιχθεί σε αθηναϊκή ηγεμονία, και θα συμμαχήσουν με τη Σπάρτη, όχι όμως για πολύ. Το 378 π.Χ. θα ενταχθούν στη Β" Αθηναϊκή Συμμαχία.

Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Εποχή (4ος αι. π.Χ. - 395 μ.Χ.)

Ακολουθώντας τις τύχες της Αθηναϊκής Δημοκρατίας οι Κυκλάδες θα περάσουν μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) στην κυριαρχία του Φιλίππου Β" της Μακεδονίας και αργότερα του διαδόχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Την εποχή των Επιγόνων, που ακολούθησε μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα γνωρίσουν νέα περίοδο ακμής και η Δήλος θα αποτελέσει το κέντρο μιας ομοσπονδίας των νησιωτικών πόλεων. Αντικείμενο διεκδίκησης, θα βρεθούν για ένα μικρό διάστημα στην κυριαρχία των Ροδίων και αργότερα των Πτολεμαίων, για να περάσουν τελικά στα μέσα του 2ου αι. π.Χ. στην κυριαρχία της Ρώμης, οπότε και αρχίζει η παρακμή των περισσότερων νησιών, με εξαίρεση τη Δήλο που συνεχiζει να ακμάζει.

Βυζαντινή και Μεσαιωνική Εποχή (395-1537 περίπου)

Στη διάρκεια των Βυζαντινών Χρόνων οι Κυκλάδες θα ανήκουν στο θέμα του Αιγαίου. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό αυτών των χρόνων αποτελούν οι πολλές και συχνές πειρατικές επιδρομές, αληθινή μάστιγα για τα περισσότερα νησιά. Αμέσως μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Φράγκους (1204) οι Κυκλάδες θα περιέλθουν στον Ερίκο Δάνδολο της Βενετίας, ο οποίος και θα αναθέσει την κατάκτησή τους στο Μάρκο Σανούδο και στους συνεργάτες του. Οι Κυκλάδες θα σχηματίσουν τότε το Δουκάτο της Νάξου ή του Αρχιπελάγους και θα κυβερνηθούν από Λατίνους ηγεμόνες, στην κυριαρχία των οποίων θα παραμείνουν και μετά την τουρκική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης (1453). Κατά τη διάρκεια της βενετσιάνικης κατοχής πολλοί κάτοικοι θα ασπαστούν τον καθολικισμό, ιδιαίτερα στη Σύρο, την Τήνο, τη Μύκονο, τη Νάξο και τη Σαντορίνη, ενώ θα ιδρυθούν και θα λειτουργήσουν και αρκετά καθολικά μοναστήρια. Στα 1537-38 θα λεηλατηθούν από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και ορισμένα νησιά κυριολεκτικά θα ερημωθούν. Για ένα μικρό διάστημα τις Κυκλάδες θα κυβερνήσει ο Ιωσήφ Νάζη, μετά το θάνατο του οποίου (1579) και μέχρι το 1617 περίπου, το ένα μετά το άλλο τα νησιά θα περιέλθουν στους Τούρκους.

Στη διάρκεια της τουρκικής κατάκτησης οι Κυκλάδες θα περιέλθουν σε ένα ειδικό καθεστώς προνομίων, που θα τους δώσει τη δυνατότητα να κατασκευάσουν πλοία και να τα εξοπλίσουν για να αντιμετωπίζουν τους πειρατές. Για ένα μικρό διάστημα θα βρεθούν υπό ρωσική κατοχή (1770-1774), ενώ στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 θα βοηθήσουν με τις μικρές τους δυνάμεις τον απελευθερωτικό αγώνα, συμβάλλοντας στη δημιουργία του ελεύθερου ελληνικού κράτους.

Ελληνική Βικιπαίδεια

~ MAKRONHSOS , ΑΝΔΡΟΣ  , ΤΗΝΟΣ  , ΜΥΚΟΝΟΣ , ΠΑΡΟΣ , ΝΑΞΟΣ , ΙΟΣ , ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ , ΣΥΡΟΣ ,....ΠΑΤΜΟΣ , ΛΕΡΟΣ , ΣΚΥΡΟΣ ...   ΣΠΟΡΑΔΕΣ : ΣΚΙΑΘΟΣ , ΣΚΟΠΕΛΟΣ , ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ , .... ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ .....



***  ΑΝΔΡΟΣ  ΚΥΚΛΑΔΕΣ

ΑΝΔΡΟΣ

Τα όνειρα ζωντανεύουν στις Κυκλάδες
*** Η Άνδρος είναι το βορειότερο νησί των Κυκλάδων, δεύτερο σε έκταση μετά την Νάξο με μήκος 40 χλμ. και πλάτος 17 χλμ. Το κύριο λιμάνι του νησιού είναι το Γαύριο, με τακτική σύνδεση με τη Ραφήνα, ενώ τα λιμάνια στο Μπατσί, στη Χώρα και στο Κόρθι διαθέτουν υποδομή ελλιμενισμού και εξυπηρέτησης  αλιευτικών σκαφών και σκαφών αναψυχής.

Το νησί έχει αρκετά ποτάμια, ρέματα, χείμαρρους, πολλές πηγές και ρεματιές με πλούσια βλάστηση από πλατάνια, καρυδιές και βελανιδιές. Στην Άνδρο υπάρχουν διαδρομές πνιγμένες στο πράσινο με ρυάκια και μικρούς καταρράκτες, με παραδοσιακά καλντερίμια που διασχίζουν τα χωριά της περιοχής προσφέροντας μια αλησμόνητη πεζοπορία, φέρνοντας τον επισκέπτη σε επαφή με τη φύση .-

~ΙΣΤΟΡΙΑ :  Tο όνομα του νησιού προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από το στρατηγό Άνδρο από την Κρήτη. Επίσης ονομάζονταν «Λασία» για την πυκνή της βλάστηση ή «Υδρούσα» για την αφθονία των υδάτων της. Συναντάμε, τέλος, και  το όνομα «Γαύρος» που έχει διατηρηθεί έως  σήμερα και είναι το όνομα του λιμανιού της Άνδρου. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές αποδεικνύουν την ύπαρξη ανεπτυγμένων οικισμών από τους μυκηναϊκούς χρόνους ή και παλαιότερα.

Το νησί έρχεται στο προσκήνιο της ιστορίας κατά τη Γεωμετρική Περίοδο (9ος-7ος αιώνας π.Χ.), όπως μαρτυρούν ίχνη οικισμού που σώζονται στη Ζαγορά, στη ΝΔ ακτή του νησιού κοντά στο Ζαγανιάρι. Η μεγάλη έκταση του νησιού, η γεωγραφική του θέση, οι ασφαλείς όρμοι, η πλούσια βλάστηση και τα άφθονα νερά, κίνησαν το ενδιαφέρον των ανθρώπων από νωρίς και έτσι από το 3000 π.Χ. ακμάζουν οικισμοί στις περιοχές «Στρόφιλας» και «Μικρογιάλι», το 2000 – 1500 π.Χ. στην περιοχή «Πλάκα» ενώ το 1000 π.Χ. ακμάζει η «Ζαγορά» και αργότερα η «Υψηλή» που βρίσκεται στην περιοχή Απροβάτου.

Πρωτεύουσα της Άνδρου, κατά τη διάρκεια της κλασσικής εποχής, ήταν η Παλαιόπολη. Η ευημερία της περιόδου αυτής φαίνεται από την πλούσια νομισματοκοπία. Σχετικά ευρήματα, μαζί με τον Ερμή της Άνδρου, φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο στη Χώρα Άνδρου.

Η Άνδρος, βρέθηκε διαδοχικά υπό την κατοχή των Ρωμαίων, των Φράγκων και των Οθωμανών. Οι  βυζαντινού ρυθμού εκκλησίες, όπως ο Ταξιάρχης στο Υψηλού, στη Μελίδα και στη Μεσσαριά και η Κοίμηση της Θεοτόκου στο Μεσαθούρι. χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα μ.Χ. Το 14ο αιώνα ιδρύθηκε το μοναστήρι της Αγίας  (Ζωοδόχος Πηγή) κοντά στο Μπατσί, ενώ η μονή Αγίου Νικολάου θεμελιώθηκε το 1560 και ανακατασκευάστηκε το 18ο αιώνα. Η μονή Παναχράντου ιδρύθηκε στα μέσα του l7ου αιώνα. Στην Αγία Τριάδα στο Κόρθι στεγαζόταν από το 1813 το πρώτο προεπαναστατικό σχολείο της Άνδρου.

Στις 10 Μαΐου 1821 ο Θεόφιλος Καϊρης ύψωσε το λάβαρο της επανάστασης και η Άνδρος συμμετέχει ενεργά στον Απελευθερωτικό Αγώνα.

Στους νεότερους χρόνους, το νησί αναπτύσσεται στον τομέα της εμπορικής ναυτιλίας. Ο Δημήτριος Μοραΐτης εγκαινίασε τη γραμμή Ελλάδας – Βορείου Αμερικής στις αρχές του 20ου αι., ενώ το 1939 η Άνδρος ήταν δεύτερη, μετά τον Πειραιά, σε αριθμό νηολόγησης πλοίων.

~ Πύργος Αγίου Πέτρου, στον Άνω Άγιο Πέτρο. Πύργος κυλινδρικός, κατασκευασμένος από σχιστόλιθο. Έχει διάμετρο βάσης 9,40 μ. ενώ το ύψος του φτάνει τα 20 μ. Ως πιθανή περίοδος κατασκευής, αναφέρονται ο 4ος και 3ος αι. π.Χ. ή η Μυκηναϊκή εποχή.

 *** Πύργος του Μακροταντάλου. Αναφέρεται και ως Κάστρο της «Οστοδωσιάς». Χαρακτηριστικό δείγμα ενετικής αμυντικής αρχιτεκτονικής στο νησί. Βρίσκεται στην βραχώδη άκρη της παραλίας του Πύργου στο βόρειο άκρο της δυτικής ακτής.

  Βρυόκαστρο, στο Βαρίδι. Εδώ σώζονται τμήματα οχύρωσης. Χρησίμευε για να προστατεύονται οι κάτοικοι από επιδρομές.

   Καστελλάκι, στις «Γίδες». Οχυρωμένος χώρος, απέναντι από τον οικισμό Καλοκαιρινή.

 Φρυκτωρία, περιοχή Αγίας Μαρίνας, Μακροταντάλου. Πύργος από όπου έστελναν μηνύματα. Σήμερα σώζεται κομμάτι της βάσης του Πύργου.

 Το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής. Το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής ή μονή Αγίας βρίσκεται στην Καψοράχη, ανάμεσα στο Μπατσί και το Γαύριο και θεωρείται από τα πιο παλιά μοναστήρια των Κυκλάδων.

 Βυζαντινή μονή Σωτήρος, στο Δημοτικό Διαμέρισμα  Βιταλίου.

 Αρχαιολογικός χώρος Παλαιόπολης. Το 1830 σημειώθηκε η πρώτη ανασκαφική προσπάθεια στην περιοχή. Το 1832 ανακαλύφθηκε ο Ερμής της Άνδρου και ένα ακέφαλο γυναικείο άγαλμα που μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας.

 Αρχαιολογικό μουσείο Παλαιόπολης με αξιόλογα ευρήματα.

 Η αρχαία Ζαγορά. Ο αρχαίος οικισμός της Ζαγοράς βρίσκεται στo απόκρημνο οροπέδιο (ύψους 160 μ.) της ομώνυμης χερσονήσου.

 Αρχαιολογικός χώρος Υψηλής (Απροβάτου). Μετά από ανασκαφές στην περιοχή, βρέθηκαν ερείπια οικισμού και εντοπίστηκε οχυρωμένη ακρόπολη με ναό αρχαϊκής εποχής στο κέντρο της.

 Τα Αποίκια με τη φημισμένη πηγή "Σάριζα".

 Τα Απατούρια με τα πέτρινα γεφύρια, τα όμορφα αρχοντικά και την εντυπωσιακή ρεματιά της Πυθάρας.

 Οι Στενιές, το χωριό των καπεταναίων, με τα γραφικά δρομάκια, το κοινόχρηστο πλυσταριό, και το παλιό εργοστάσιο ζυμαρικών με το μεγαλύτερο νερόμυλο των Βαλκανίων.

 Η Μεσαριά, οικονομικό και εμπορικό κέντρο των βυζαντινών χρόνων, με την εκκλησία του Ταξιάρχη Μιχαήλ.

 Τα Λάμυρα, ένα καταπράσινο χωριό με άφθονα τρεχούμενα νερά.

 Τα βυζαντινά μοναστήρια της Παναχράντου και του Αγ. Νικολάου. Το πρώτο σκαρφαλωμένο στο όρος Καταφύγι και το δεύτερο κοντά στην παραλία Άχλα.

 Στα Αλαδινού Δημοτικό Διαμέρισμα Μεσαριάς, το σπήλαιο Φόρος.    

 Το Κάστρο της Φανερωμένης στο Δημοτικού Διαμερίσματος Κορθίου. Κατασκευάστηκε το Μεσαίωνα για προφύλαξη από τους πειρατές.

 Τα Διποτάματα είναι μια κοιλάδα μεγάλου φυσικού κάλλους, μήκους περίπου 7 χιλιομέτρων, στη νοτιοανατολική περιοχή του νησιού, ανάμεσα στο Συνετί, Παλαιόκαστρο και Κοχύλου.

 Οι Περιστεριώνες. Τα μοναδικά αυτά δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής θα τα βρείτε σε μεγάλο αριθμό στην περιοχή του Δήμου Κορθίου.

 Η εκκλησία της Αγίας Τριάδας στο Κόρθι, όπου λειτούργησε το πρώτο προεπαναστατικό σχολείο στην Άνδρο. Διαθέτει πλούσια κειμήλια και χειρόγραφα.

 Οι βυζαντινές εκκλησίες του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου και του Αγ. Νικολάου στο Κόρθι και ο Άγιος  Γεώργιος στο Φαράλη, στον επαρχιακό δρόμο της Καππαριάς.

 Οι νερόμυλοι. Στην περιοχή Κορθίου σώζονται περισσότεροι από 40 νερόμυλοι, άριστα δείγματα προβιομηχανικής τεχνολογίας. Οι περισσότεροι βρίσκονται στα Διποτάματα, υπάρχουν όμως και στα Αηδόνια, το Βουνί, την Πίσω Μεριά.

 Το Αρχαιολογικό Μουσείο στη Χώρα.

 Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Χώρα.

 Το Ναυτικό Μουσείο στη Χώρα.

 Το Μουσείο Παραδοσιακών Τεχνών και Βυζαντινών Εικόνων στη Χώρα.

 Η  Καΐριος Βιβλιοθήκη στη Χώρα.

 Το Ίδρυμα Κυδωνιέως στη Χώρα.

 Το Μουσείο Ελιάς στον Πιτροφό.

 Ο παλαιός αρχοντικός Πύργος Αγαδάκη στη Χώρα.

~ ΠΑΡΑΛΙΕΣ  στην ΑΝΔΡΟ :

Άγιος Πέτρος. Αμμουδιά οργανωμένη στην περιοχή Άγιος Πέτρος.  

 Λιόπεσι. Αμμουδιά στην περιοχή του Γαυρίου.                           

 Ψιλή Άμμος. Αμμουδιά οργανωμένη στην περιοχή Άγιος Πέτρος.     

 Άγιος Κυπριανός. Παραλία με  βότσαλο στο Κυπρί.             

 Κυπρί. Αμμουδιά στην περιοχή του Κυπρίου. 

 Λύκειο. Αμμουδιά οργανωμένη στο Μπατς.      

 Κολώνα. Αμμουδιά στο Μπατσί. 

 Στιβάρι. Βράχια στο  Στιβάρι.      

 Ανερούσα. Αμμουδιά οργανωμένη στο Απροβάτου.       

 Αγία Μαρίνα. Βότσαλο, στο Απροβάτου. 

 Αγία Ελεούσα .Βότσαλο, στην Παλαιόπολη.  

 Ατένι. Αμμουδιά στον Κατάκοιλο. 

 Βόρη. Αμμουδιά στην περιοχή Άρνη. 

 Λεύκα. Αμμουδιά στην περιοχή Άρνη.  

 Φελλός. Αμμουδιά στην περιοχή Φελλός.  

 Σέλκι. Αμμουδιά στο  Μακροτάνταλο.  

 Καμινάκι. Αμμουδιά στην περιοχή του  Μακροτάνταλου. 

 Βλυχάδα. Βότσαλο στην περιοχή του Μακροτάνταλου. 

 Βιτάλι. Αμμουδιά στην περιοχή Βιτάλι. 

 Μικρή Πέζα. Αμμουδιά στην περιοχή Μακροτάνταλου. 

 Μεγάλη Πέζα στο Μακροτάνταλο.  

 Γίδες. Αμμουδιά στην περιοχή  Γίδες.

 Της Γριάς το Πήδημα, στο Κόρθι.

 Η παραλία του Μύλου στον Όρμο.

 Οι μικρές παραλίες  Βίντζι , Αγ. Αικατερίνη, Μπουρό και Μέλισσα, όπου θα θαυμάσετε τις θαλασσινές  σπηλιές.

 Η παραλία στο Συνετί με τους παραθαλάσσιους σταλαχτίτες.

 Η παραλία του Αη-Γιάννη στις Κρεμμύδες όπου η πρόσβαση γίνεται με σκάφος.

 Η παραλία Πλάκα, δυτική ακτή.

 Η παραλία Στενό στην ομώνυμη περιοχή.

 Το Νειμποριό και το Παραπόρτι, οι δύο κοντινές παραλίες της Χώρας, προσιτές και με τα πόδια.

 Τα Γυάλια και Πίσω Γυάλια στο δρόμο για τις Στενιές.

 Τα Αχλα, στην εκβολή του ομώνυμου ποταμού.

 Ο Χαλκολιμιώνας στη δυτικά πλευρά του νησιού.

~*** ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΔΗΜΟΣ ΑΝΔΡΟΥ	2282360200
ΚΕΠ ΑΝΔΡΟΥ	2282029003
ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ	2282022222
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2282071213
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2282022300
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ	2282042099
ΤΑΞΙ	2282022171
ΚΤΕΛ	2282022316
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ	2282025162

 ~** ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ :

Χώρα:
«Οι Πλόες», οργάνωση μουσικών και εικαστικών δρώμενων στο Ίδρυμα Κυδωνιέως.

Γαύριο:

• Τα «Γαυριώτικα», πολιτιστικές εκδηλώσεις το πρώτο δεκαήμερο Αυγούστου διάρκειας πέντε ημερών με αθλητικά δρώμενα, τουρνουά σκακιού, «αυγοδρομίες», «τσουβαλοδρομίες», έκθεση ζωγραφικής με έργα ντόπιων ερασιτεχνών ζωγράφων κ.α. Στο τέλος των εκδηλώσεων γίνεται γιορτή όπου προσφέρονται  η παραδοσιακή κακαβιά και κρασί.
• Το Καρναβάλι, το τελευταίο Σάββατο της Αποκριάς. Παρέλαση ομάδων μεταμφιεσμένων σε άρματα, βεγγαλικά και χορός.
• Παραδοσιακό γλέντι τον Αύγουστο, στην πλατεία του χωριού Άνω Άγιος Πέτρος, με βιολιά, φαγητά, τσίπουρο και κρασί.
• Παραδοσιακό γλέντι στο Κυπρί στις 2 Οκτωβρίου, εορτή του Αγίου Κυπριανού.
• Τοπικές εκδηλώσεις, στις 6 Δεκεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, στην παραλιακή οδό Γαυρίου, γίνεται παρέλαση μαθητών με αναμμένες δάδες και με την συνοδεία της φιλαρμονικής μπάντας, προς τιμή του Αγίου Νικολάου, πολιούχου του Γαυρίου.

Μπατσί:

• Εκδηλώσεις με παραδοσιακά χορευτικά συγκροτήματα από όλη την Ελλάδα, τον Σεπτέμβρη, στην πλατεία Μπατσίου.

Μακροτάνταλο:

• Πολιτιστική εκδήλωση τον Αύγουστο, με παραδοσιακό χαρακτήρα, μουσικά όργανα και το κρασί δωρεάν, στο Δημοτικό Σχολείο Καλλιβαρίου.
• Πανηγύρι στο εκκλησάκι του Αγίου Σώστη στο Ακρωτήρι, στις 7 Σεπτεμβρίου. Εκκλησιασμός και μετά το τέλος της λειτουργίας κέρασμα στην αυλή της εκκλησίας. 
• Πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στις 29 Αυγούστου στο Μακροτάνταλο, με κεράσματα και χορό.

Δημοτικό Διαμέρισμα  Αμμολόχου:

• Πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Το πρωί, μετά το τέλος της θείας λειτουργίας, γίνεται χαιρετισμός από σπίτι σε σπίτι όπου προσφέρονται γλυκά και ποτό, και το βράδυ στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου παραδοσιακό γλέντι με τοπικά όργανα, λουκουμάδες, τσίπουρο, πατσά και μεζέδες.

Δημοτικό Διαμέρισμα  Άνω Γαυρίου:

• Πανηγύρι της Αγίας Σοφίας, στις 17 Σεπτεμβρίου. Εκκλησιασμός και μετά χαιρετισμός από σπίτι σε σπίτι όπου προσφέρονται γλυκά και ποτό. Το βράδυ χορός στις αυλές των σπιτιών με παραδοσιακά όργανα,  ντόπιο κρασί, τσίπουρο και κουραμπιέδες.

Δημοτικό Διαμέρισμα  Παλαιόπολης:

• Πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας στις 17 Ιουλίου. Εκκλησιασμός και μετά χαιρετισμός από σπίτι σε σπίτι όπου προσφέρονται γλυκά και ποτό. Το βράδυ χορός με παραδοσιακά όργανα.

Δημοτικό Διαμέρισμα  Απροβάτου:

• Πανηγύρι στα Εννιάμερα της Παναγίας, στις 23 Αυγούστου. Εκκλησιασμός με χαιρετισμό από σπίτι σε σπίτι, με γλυκά ,ποτό και χορό με παραδοσιακά όργανα.

Δημοτικό Διαμέρισμα  Κατακοίλου:

• Πανηγύρι Αγίου Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου στην Κάτω Κατάκοιλο. Εκκλησιασμός και μετά χαιρετισμός από σπίτι σε σπίτι με κέρασμα γλυκά ποτό και  χορό.
• Πανηγύρι Άγιου Γιάννη του Νηστευτή στις 28 Αυγούστου στην Κάτω Κατάκοιλο. Τέλεση του Εσπερινού με αρτοκλασία και ύστερα χορός με παραδοσιακά όργανα.
• Πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου στην Πάνω Κατάκοιλο και Πανηγύρι του Άγιου Γιάννη του Θεολόγου στις 26 Σεπτεμβρίου. Εκκλησιασμός και χαιρετισμός στα σπίτια με κέρασμα και χορό με παραδοσιακά όργανα σε ταβέρνες του χωριού.

Δημοτικό Διαμέρισμα  Φελλού:

• Πανηγύρι του Ευαγγελισμού στις 25 Μαρτίου. Εκκλησιασμός και μετά χαιρετισμός από σπίτι σε σπίτι όπου προσφέρονται γλυκά και ποτό.

*** Μακρόνησος Κυκλάδες Ελλάδα


~  Είναι το δυτικότερο νησί των Κυκλάδων και διοικητικά υπάγεται στη νήσο Κέα (Τζια). Η Μακρόνησος ή Μακρονήσι ή κατά τους αρχαίους χρόνους Ελένη ή όπως την αναφέρει ο Στράβων Κρανάη είναι νησί του Αιγαίου πελάγους  και βρίσκεται κοντά στις ακτές της Αττικής, απέναντι από το Λαύριο. Έχει επίμηκες σχήμα (3 χλμ. από B. προς N. και πλάτος περίπου 500 μ.), η έκτασή της είναι περίπου 18 τ.χλμ. και το έδαφός της είναι χαμηλό, με μικρούς λόφους, ξηρό και βραχώδες. Η ψηλότερη κορυφή (281μ.) είναι στο βόρειο άκρο καλούμενη  Τρυπητή επειδή υπάρχει φυσική σήραγγα από Α. προς Δ. Έχει 28 χλμ μήκος ακτών, που σχηματίζουν τρεις όρμους τους Αγκάλιαστρο,  Γερολυμνιώνα και Μαυριά. Μεταξύ των δύο τελευταίων και στη τοποθεσία Καταζυγιά υπάρχει μεγάλο φυσικό σπήλαιο. Στο νησί υπάρχουν λίγες πηγές που συχνά στερεύουν. Σήμερα η Μακρόνησος είναι ακατοίκητη, αν και παρουσιάζει περιορισμένη οικονομική δραστηριότητα μελισσοκομίας (από κατοίκους Λαυρίου) καθώς και παράλιας ερασιτεχνικής αλιείας, ιδιαίτερα υποβρύχιας, όταν και εφόσον καιρικές συνθήκες την επιτρέπουν.

 Ιστορία Μακρόνησος Κυκλάδες Ελλάδα

Στους αρχαίους χρόνους η νήσος έφερε το όνομα "Ελένη" ή "Ελένη νήσος" επειδή κατά την Ελληνική Μυθολογία όταν την ωραία Ελένη απήγαγε ο Πάρις στη Τροία ή στην επιστροφή από εκεί με τον Μενέλαο, εκείνη αποβιβάσθηκε στη νήσο αυτή. Ο Στράβων μόνο την αναφέρει επίσης και "Κρανάη", παίρνοντας το όνομά της από την κόρη του Κραναού, βασιλιά της Αθήνας. Στο νησί υπάρχει εγκατάσταση της νεώτερης νεολιθικής περιόδου (5η Χιλιετία π.Χ.) Έχουν βρεθεί αρχαία ερείπια, τεμάχια κιόνων και κρηπιδώματα μεγάλου αρχαίου κτίσματος. Εκτός αυτών στο νησί υπάρχουν δύο μικροί ναΐσκοι, του Αγίου Γεωργίου και της Θεοτόκου, που κτίσθηκαν πάνω σε θεμέλια αρχαίων κτιρίων (πιθανώς αρχαίων ναών).

 Κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού πολέμου 1912-1913 στη Μακρόνησο είχε μεταφερθεί μεγάλος αριθμός Τούρκων αιχμαλώτων, που έζησαν εκεί μέχρι της υπογραφής ειρήνης οπότε και μετακινήθηκαν στη Τουρκία.

 Από τον Απρίλιο του 1947 η Μακρόνησος και στη διάρκεια του Εμφυλίου χρησιμοποιήθηκε ως στρατόπεδο συγκέντρωσης "εθνικής αναμόρφωσης" για χιλιάδες κομμουνιστές, πολιτικούς κρατούμενους και λιποτάκτες στρατιώτες. Τον Οκτώβριο του 1949 ιδρύθηκε ο αυτόνομος Οργανισμός  Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου με τα γνωστά άρχικά "Ο.Α.Μ." που όμως σε πολύ μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, μετά την επίσκεψη στο νησί της Βασίλισσας Φρειδερίκης, διαλύθηκε. Εξ αυτών των λόγων, το νησί κρίθηκε με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, μνημείο της εποχής του εμφυλίου, οπότε σήμερα νησί και κτίσματα των επιμέρους στρατοπέδων σε αυτό προστατεύονται από παρεμβάσεις.

Τον Αύγουστο του 2003 έγιναν τρεις συναυλίες από το Μίκη Θεοδωράκη στη Μακρόνησο, σε ανάμνηση των χρόνων της εξορίας.

Νότια του διαύλου μεταξύ της Μακρονήσου και της γειτονικής Κέας βρίσκεται το ναυάγιο του Βρεταννικού, αδελφού πλοίου του Τιτανικού, που βυθίστηκε από Γερμανική νάρκη το 1916.

Η θαλάσσια περιοχή νότια των διαύλων (μπουγάζια) Σουνίου - Μακρονήσου και Μακρονήσου - Κέας ονομάζεται "κάβο Ντόρο". Στη περιοχή αυτή παρατηρούνται έντονοι βόρειοι άνεμοι που δημιουργούν υψηλό κυματισμό κάθετα στη πορεία των πλοίων από και προς τις Κυκλάδες.

Η νότια αλλά και βόρεια περιοχή του διαύλου Μακρόνησος - Κέα, λόγω της διασταύρωσης πορειών, επιβατηγών κυρίως πλοίων από Πειραιά ή Ραφήνα προς Κυκλάδες και αντίστροφα, με τον μεγάλο αριθμό, που παρατηρείται, διέλευσης πλοίων με πορεία από Ταίναρο προς Δαρδανέλλια και αντίστροφα, χρήζει ιδιαίτερα μεγάλης προσοχής κατά τη ναυσιπλοΐα.

Η Μακρόνησος είχε προταθεί για τη δημιουργία του αεροδρομίου της Αθήνας (πριν την κατασκευή του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος στα Σπάτα).

*** THNOΣ :

ΜΥΚΟΝΟΣ

*** Η Τήνος είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων μετά την Άνδρο και τη Νάξο. Ανήκει στις βόρειες Κυκλάδες και βρίσκεται νοτιοανατολικά της Άνδρου και βορειοδυτικά της Μυκόνου. Έχει έκταση 197 τ. χμ, αριθμεί 52 οικισμούς και οι κάτοικοι φτάνουν τους 9.701.

Στην πόλη της  Τήνου δεσπόζει ο μεγαλοπρεπής ναός της Παναγίας της Μεγαλόχαρης. Κοντά στην πόλη βρίσκονται τα παραδοσιακά χωριά Μουντάδος, Καρυά, Μπερδεμιάρος, Τριαντάρος, Δυό Χωριά, Αρνάδος, Μονή Κεχροβουνίου και οι παραλιακοί οικισμοί Σκυλαντάρο, Άγιος Σώστης, Άγιο Ιωάννης Πόρτο και Λυχναφτιά.

Tο Εξωμβούργου με έδρα τη Ξυνάρα περιλαμβάνει τους παραδοσιακούς οικισμούς Ξυνάρα, Λουτρά, Κρόκο, Σκλαβοχωριό, Αγάπη, Περάστρα, Κώμη, Κάτω Κλείσμα, Καρκάδο, Αετοφωλιά, Καλλονή, Καρδιανή, Υστέρνια, Σμαρδάκιτο, Ταραμπάδο, Κάμπο, Χατζηράδο, Κτικάδο, Τριπόταμο, Σμπεράδο, Τζάδο, Κέχρο, Μέση, Στενή, Φαλατάδο, Καθλικάρο, Μυρσίνη και Ποταμιά. Επίσης, τους παράλιους οικισμούς Υστερνίων, Βαθύ, Καρδιανής (Γιαννάκη), Αγίου Ρωμανού και Κολυμπήθρας.

Το χωριό του Πύργου είναι γνωστό για την σχολή καλών τεχνών και περιλαμβάνει τους παραδοσιακούς οικισμούς των Πλατειών, Βεναρδάδου, Πύργου, Μαρλά και Μαμάδου και τον παράλιο οικισμό του Πανόρμου.

Το ψηλότερο βουνό του νησιού είναι ο Τσικνιάς που βρίσκεται στα ανατολικά με 726 μ. ύψος. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νησιού είναι οι πολλοί και με αξιοθαύμαστη αρχιτεκτονική περιστεριώνες και τα 1200 εξωκλήσια του.

Οι κάτοικοι του νησιού ασχολούνται βασικά με την γεωργία, ναυτιλία, αλιεία και τον τουρισμό. Η οικονομία στηρίζεται βασικά στον θρησκευτικό τουρισμό αλλά και στον περιηγητικό τουρισμό που κατά τους θερινούς μήνες βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο. Το νησί συνδέεται ακτοπλοϊκώς με τον Πειραιά και τη Ραφήνα

 

~** ΙΣΤΟΡΙΑ :

Το όνομά της Τήνου, προελληνικό, συσχετίστηκε με τη φοινικική λέξη Ταννότη (= φίδι), αλλά ονομαζόταν και Οφιούσα (= γεμάτη φίδια) τα οποία εικάζεται  οτι εξολόθρεψε ο προστάτης της θεός Ποσειδώνας.

Πρώτοι κάτοικοι υπήρξαν οι Πελασγοί, μετέπειτα οι Ίωνες, οι Αθηναίοι, οι Μακεδόνες, οι Πτολεμαίοι, οι Ρωμαίοι. Οικιστικές εγκαταστάσεις εντοπίζονται στο νησί στην Νεολιθική εποχή και αργότερα στη Γεωμετρική και στην Αρχαϊκή.

Ιστορικό κέντρο του νησιού από τη γεωμετρική εποχή μέχρι τον 5ο π.Χ. αιώνα και από την εποχή των Γκιζών μέχρι την κατάληψη του από τους Τούρκους ήταν η ευρύτερη περιοχή του Ξώμπουργου. Ξώμπουργο oνομάζεται σήμερα το βραχώδες βουνό (υψόμετρο 540μ.) στο κέντρο του ανατολικού τμήματος της Τήνου, του οποίου το ανώτερο τμήμα είναι εκ φύσεως απρόσβλητο, γιατί είναι απόκρημνο από τις τρεις πλευρές. Εδώ ήταν κτισμένη η ακρόπολη, νότια από την οποία αναπτύχθηκε η γεωμετρική - αρχαϊκή καθώς και η κλασσική πόλη μέχρι τον 5ο π.Χ. αιώνα και αργότερα το ενετικό Burgo.

Το 480 π.Χ. λίγο πριν τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας η τηνιακή τριήρης του Παναιτίου ενώνεται με τον ελληνικό στόλο και το πλήρωμα της μεταφέρει πληροφορίες  σχετικά με τα σχέδια των Περσών. Το όνομα της Τήνου αναγράφεται στον αφιερωτικό τρίποδα του Δελφικού Μαντείου.

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο το νησί δέχτηκε αλλεπάλληλες επιθέσεις εκ μέρους των Σαρακηνών. Το 1204, μετά την άλωση της Πόλης από τους σταυροφόρους, περνάει στην κυριότητα των Βενετσιάνων, αρχικά ως κτήση της οικογένειας Γκίζη (1207 - 1390) και στη συνέχεια, ως το 1715, βρίσκεται υπό την άμεση διοίκηση της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου. Η πολύχρονη παρουσία των Βενετών έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του κοινωνικού, πολιτιστικού και πολιτικού χαρακτήρα της Τήνου. Την κατέστησε καταφύγιο των κατατρεγμένων Ελλήνων, εξασφαλίζοντας σταθερότητα και σχετική ασφάλεια. Επηρέασε την κοινωνική σύνθεση, με τη δημιουργία ενός ιδιότυπου φεουδαλισμού, την πολιτιστική και θρησκευτική κατάσταση (παρουσία καθολικού δόγματος).  

Το 1715 οι Τούρκοι καταλαμβάνουν το νησί αλλά η  παρουσία  θα είναι σχεδόν τυπική. Αξιοποιώντας την ευνοϊκή μεταχείριση, η Τήνος προάγεται θεαματικά. Αυτοδιοικείται, ακμάζει οικονομικά και αναπτύσσει το διαμετακομιστικό εμπόριο και τις χειροτεχνίες. Το νησί ουσιαστικά ήταν η οικονομική πρωτεύουσα των Κυκλάδων και είχε αποκληθεί "Μικρό Παρίσι". Η τέχνη της μαρμαρογλυπτικής ανθίζει, και η Τήνος αναδεικνύεται το μεγαλύτερο κέντρο στην Ελλάδα, με οικογένειες που καλλιεργούν κληρονομικά την τέχνη και περιοδεύουν ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, τη Μικρασία, τη Βαλκανική.  

Η περίοδος της Ρωσοκρατίας στην Τήνο ήταν σύντομη  (1770-1774), ωστόσο η επιρροή της αρχιτεκτονικής των εκκλησιών (ρυθμός Βασιλικής) είναι προφανής. Στις 31 Μαρτίου 1821, πρώτος ο Πύργος απ' όλες τις Κυκλάδες υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στην Eξω Mεριά.  Στις 30 Ιανουαρίου 1823 βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης, ύστερα από το θείο όραμα της Αγίας Πελαγίας.

Στις 15 Αυγούστου 1940 οι Ιταλοί τορπιλίζουν το καταδρομικό «Έλλη» στο λιμάνι της Τήνου, ανήμερα του πανηγυριού. Κατά τη διάρκεια της Ιταλικής και Γερμανικής κατοχής οι κάτοικοι υποφέρουν από πείνα. Η συμβολή του νησιού στην αντίσταση κατά των κατακτητών είναι μεγάλη. Η Τήνος σταδιακά καθιερώνεται ως πανελλήνιο θρησκευτικό κέντρο και η Μεγαλόχαρη Παναγία της Τήνου αποτελεί για την Ορθοδοξία σύμβολο της πίστης.

~** ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ :

Αξίζουν την προσοχή σας:

• Ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, σύμβολο της ελληνικής ορθοδοξίας.
• Η εκκλησία των Tαξιαρχών.
• Ο Άγιος Νικόλαος των Καθολικών.
• Η εκκλησία της Μαλαματένιας.
• Ο οικισμός του Πύργου.
• Η Καλλιτεχνική Σχολή στον Πύργο, Κοινότητα Πανόρμου.
• Η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στον Κάμπο.
• Οι γρανιτένιοι όγκοι στο Βολάξ και στα Βολιακά.
• Ο αρχαιολογικός χώρος των Κιονίων (ναός του Ποσειδώνα).
• Ο Παραδοσιακός οικισμός του Μουντάδου.
• Ο Ναός της Ανάληψης του Χριστού στον Αρνάδο.
• Ο Ναός της Αγίας Τριάδος στο Φαλατάδο.
• Ο Ναός του Τίμιου Σταυρού στο Κτικάδο.
• Η Παναγία των Ροδαρίων στο χωριό Ξυνάρα.
• Το «Κέντρο Πίστη και Πολιτισμός» (το «παλάτι του Δεσπότη») στο χωριό Ξυνάρα.
• Ο οικισμός Υστερνίων, τόπος και κατοικία μαρμαρογλυπτών.
• Ο οικισμός Καρδιανή.
• Οι ενοριακοί ναοί των Γενεθλίων της Θεοτόκου και  των Αγίων Αναργύρων στα χωριά Πλατειά και Μαρλά αντίστοιχα.
• Οι Περιστεριώνες, (πάνω από 600 σε αριθμό), η πλειοψηφία των οποίων τοποθετούνται πίσω στον 18ο και 19ο αιώνα. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι κτισμένοι στην κοιλάδα του χωριού Ταραμπάδος.
• Η Μονή της Κυράς Ξένης και το Κάτω Μοναστήρι όπου υπάρχουν ενδείξεις και ευρήματα από την προϊστορική εποχή (ένας θολωτός τάφος Μυκηναϊκών και ένας τάφος των Γεωμετρικών χρόνων).
• Η περιοχή της Ευαγγελιστρίας και του Γραμματικού όπου βρέθηκε επιγραφή του 4ου αιώνα π. Χ., η οποία αναφέρει ένα Ιερό της Γης. Εκεί, όπως διαπιστώθηκε, υπήρχε οικισμός από τα Ρωμαϊκά χρόνια.
• Η Βιοτεχνική Σχολή η οποία λειτουργεί από το 1898 με σκοπό την εκμάθηση της υφαντικής τέχνης. Ιδρύθηκε από τους Νικόλαο και Ελένη Ζαρίφη και το Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας. Οι μαθητές πρέπει να είναι Τήνιοι και φοιτούν δωρεάν. Στεγάζεται σε ιδιόκτητους χώρους στο άνω τμήμα της οδού Ευαγγελιστρίας και ανήκει στο Σύλλογο Κυριών «Ο Ευαγγελισμός». Παραπλεύρως της αίθουσας με τους αργαλειούς λειτουργεί εκθετήριο, όπου πωλούνται διάφορα αξιόλογα είδη υφαντικής τέχνης, που παράγονται στη Σχολή (τηλ. 22830 22894).
• Η Ιερατική Σχολή η οποία λειτουργεί από το 1966, στο άνω άκρο της Λεωφόρου Μεγαλόχαρης έναντι του Ιερού Ιδρύματος. Οι μαθητές φοιτούν, διαμένουν και σιτίζονται στη Σχολή ως υπότροφοι του κράτους. Οι εκατοντάδες απόφοιτοί της έχουν επανδρώσει ιερούς ναούς σε όλη τη χώρα (τηλ. 22830 22198).

Μουσεία:

• Το Αρχαιολογικό Μουσείο Τήνου στην Χώρα της Τήνου.
• Το Σκευοφυλάκιο. Στον προαύλιο χώρο του Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου.
• Το Μουσείο Κώστα Τσόκλη στον Κάμπο της Τήνου.
• Το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών. Στον προαύλιο χώρο του Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου.
• Το Μουσείο Αντωνίου Σώχου. Στον προαύλιο χώρο του Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου.
• Η Έκθεση Εκκλησιαστικών Εικόνων και Κειμηλίων. Στον προαύλιο χώρο του Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου.
• Η Θεομητορική Έκθεση. Στον προαύλιο χώρο του Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου.
• Η Πινακοθήκη (δωρεά Αθ. Παπαδοπούλου). Στον προαύλιο χώρο του Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου.
• Το Μαυσωλείο της Έλλης. Στον προαύλιο χώρο του Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου.
• Το Μουσείο Εκκλησιαστικών Κειμηλίων Καθολικής Αρχιεπισκοπής στο χωριό Ξυνάρα.
• Το Μουσείο της Γυναικείας Μονής Κεχροβουνίου με παλιές εικόνες (18ο και 19ο αιώνα), όπως επίσης χώρος έκθεσης των χειροποίητων αντικειμένων που δημιουργούν οι καλόγριες.
• Το Εκκλησιαστικό Μουσείο στο χωριό Αρνάδος.
• Το Μουσείο Γεωργικών Εργαλείων στη Μονή Αγίου Φραγκίσκου στο χωριό Μέση.
• Το Αγροτικό Μουσείο στη Μονή Ιησουιτών στο χωριό Λουτρά.
• Το Μουσείο Υστερνιωτών Καλλιτεχνών στο χωριό Υστέρνια.
• Το Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος.
• Το Μουσείο Πανορμιτών Καλλιτεχνών στο χωριό Πύργος.
• Το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στο χωριό Πύργος.
• Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης στη Μονή Αγίας Τριάδας της Γύρλας.
• Το Λαογραφικό Μουσείο Λουτρών στη Μονή Ουρσουλινών στο χωριό Λουτρά.
• Το Λαογραφικό Μουσείο Μονής Ιησουιτών στο χωριό Λουτρά.
• Το Λαογραφικό Μουσείο στο χωριό Στενή.
• Το Λαογραφικό Μουσείο στο χωριό Βωλάξ.
• Το Λαογραφικό Μουσείο στο χωριό Φαλατάδος.
• Το Λαογραφικό Μουσείο στο χωριό Καρυά.

ΠΑΡΟΣ

~** ΠΑΡΑΛΙΕΣ  :

Άγιος Ιωάννης Πόρτο			Λιβάδα
Αγία Κυριακή			Άγιος Παντελεήμονας
Άγιος Σώστης			Παχιά Άμμος
Άγιος Φωκάς			Σάντα Μαργαρίτα
Αγία Μαργαρίτα			Άγιος Δημήτριος
Κιόνια			Αποθήκες
Άγιος Πέτρος			Βόλια
Κολυμπήθρα			Αγία Θάλασσα
Λυχναυτιά			Γιαννάκη
Μάλι			Καλύβια
Όρμος Γιαννάκη			Άσπρος Γιαλός
Αγκάλη			Απηγανιά
Παραλία Υστερνίων			Άγιος Ρωμανός
Παραλία Πανόρμου			Πανούσα
Αγία Θάλασσα			Βορνή
Καβαλουρκό			Σταυρός
Ρόχαρι			Άγιος Μάρκος

~** ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ	2283360100
ΚΕΠ ΤΗΝΟΥ	2283360301
ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ	2283360000
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2283022348
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2283022100
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ	2283023129
ΤΑΞΙ	2283022470
ΚΤΕΛ	2283022440
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΙΕΡΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΤΗΝΟΥ(Π.Ι.Ι.Ε.)	2283022256

***  ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ :

Νησί που διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τον παραδοσιακό χαρακτήρα του, με τα πανηγύρια και τα έθιμά του όπου όλα τα σπίτια «ανοίγουν» και «φιλεύουν» τους περαστικούς.

Τα πιο χαρακτηριστικά Πανηγύρια:

• Το Πανηγύρι στη Βουρνιώτισσα (24 Σεπτεμβρίου)
• Το Πανηγύρι στην Αγία Βαρβάρα στο Σμόβωλο (4 Δεκεμβρίου)
• Το Πανηγύρι στον Τριπόταμο (ανήμερα Χριστουγέννων)
• Το Πανηγύρι στον Κτικάδο (Δευτέρα του Πάσχα)
• Το Πανηγύρι στη Λακκωτιανή Ιστερνίων (Κυριακή του Θωμά)
• Το Πανηγύρι στην Παναγιά στο Βρυσί (Πρωτομαγιά)
• Το Πανηγύρι στην Αγία Παρασκευή στην Καραμπούσα (26 Ιουλίου)
• Το Πανηγύρι στην Κυρά Ξένη (23 Αυγούστου)

Οι Μεγάλες Γιορτές της Τήνου:

• Το πανηγύρι Ευρέσεως της Αγίας Εικόνας της Παναγίας (30 Ιανουαρίου): Η "Μεγάλη Ημέρα" του νησιού. Ο εορτασμός ξεκινά την παραμονή με τον εσπερινό που τελείται στον ναό της Ευρέσεως όπου μεταφέρεται η θαυματουργή Εικόνα. Την επόμενη το πρωί τελείται Θεία Λειτουργία στον κεντρικό ναό, μετά το πέρας της οποίας γίνεται κατάθεση στεφάνου στην Προτομή του Επισκόπου Γαβριήλ. Το απόγευμα, στις 2.30 μμ - είναι η ακριβής ώρα της Ευρέσεως - η Αγία Εικόνα λιτανεύεται ανά την πόλη ακολουθώντας την ίδια πορεία που ακολούθησαν οι κάτοικοι την 30η Ιανουαρίου του 1823. Μετά την επιστροφή της Αγίας Εικόνας στον Ιερό Ναό γίνεται επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνου στους τάφους των κτητόρων στο προαύλιο της Εκκλησίας και σύντομος απολογισμός του έργου της Επιτροπής του Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου κατά το χρόνο που πέρασε. Το βράδυ γίνεται η γνωστή και πολύ θεαματική λαμπαδοφορία (γνωστή ως «τα φαναράκια»), από τους μαθητές όλων των σχολείων και πλήθος κόσμου - σε ανάμνηση του γεγονότος της Ευρέσεως της Εικόνας, τότε που πλήθος πιστών που έμαθαν το χαρμόσυνο νέο, κατέβηκε από τα χωριά στην πόλη κρατώντας αναμμένα κλεφτοφάναρα και διέσχισε τους κεντρικούς δρόμους της πόλης καταλήγοντας στην πλατεία Παντανάσσης, σε κεντρικό σημείο της Παραλίας. Ο εορτασμός τελειώνει με την καθιερωμένη δεξίωση του Δήμου Τήνου σε ξενοδοχείο της πόλης.
• Διήμερο Εκδηλώσεων (1 και 2 Φεβρουαρίου): Διήμερο θρησκευτικών και κοινωνικών εκδηλώσεων προς τιμήν της Παναγίας της Μεγαλόχαρης (Υπαπαντής) και του Αγίου Συμεών, στο χωριό Κτικάδος, όπου γιορτάζει ο ενοριακός Ναός της Ορθόδοξης κοινότητας. Διατηρούνται έθιμα καθαρά τοπικού χαρακτήρα.
• Εορτή του Ευαγγελισμού (25 Μαρτίου): Πανηγυρίζει ο Ιερός Ναός της Ευαγγελιστρίας (Μεγαλόχαρης) Τήνου. Τελούνται λιτανείες και άλλες θρησκευτικές τελετές συνδυαζόμενες με πατριωτικές λόγω της Εθνικής Επετείου. Στη Χώρα, μετά την λιτάνευση της εικόνας (γύρω στις 12:00 π.μ. γίνεται επίδειξη παραδοσιακών νησιωτικών χορών στην παραλία και ακολουθεί κέρασμα με τοπικά γλυκά και ρακί. Υπάρχει, τέλος, χορός και διασκέδαση για τους παρευρισκόμενους.  
• Πρωτομαγιά: Η εργατική πρωτομαγιά γιορτάζεται στο "Σκλαβοχωριό" με ψήσιμο αρνιού. Εδώ, στρώνονται τραπέζια προσφέρονται φαγητό αλλά και χορός και τραγούδι για όλους τους παρευρισκομένους. Τη γιορτή διοργανώνει ο Σύλλογος του χωριού συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι, οι οποίοι εμπλουτίζουν το γεύμα με μεζέδες σπιτικούς, γλυκά, ρακί κ.λ.π.
• Πανηγύρι της Παναγίας της Βρυσιώτισσας (1η Κυριακή του Μαίου): Στο προσκύνημα της Καθολικής Μονής της  Παναγίας της Βρυσιώτισσας τελείται υπαίθρια Θεία Λειτουργία. Προηγείται η μεταφορά της εικόνας από την εκκλησία του χωριού Ταραμπάδος, με λιτανεία κατά την οποία ψάλλουν οι πιστοί ύμνους προς τιμήν της Παναγίας και απαγγέλλεται το άγιο Ροδάριο. Μετά τη Θεία Λειτουργία ακολουθεί ο αγιασμός των οχημάτων, τα οποία παρατάσσονται αριστερά και δεξιά του αυτοκινητόδρομου.
• Εορτή του Ναού της Μυρσίνης (2η Κυριακή Μαίου): Γιορτάζει ο ενοριακός Ναός του χωριού της Μυρσίνης. Μετά τη Θεία Λειτουργία, ακολουθεί κέρασμα στα σπίτια του χωριού που αποτελείται από τοπικούς μεζέδες και γλυκίσματα. Οι οικοδέσποινες του χωριού φημίζονται για την ποικιλία των εδεσμάτων που προσφέρουν σε όλους τους παρευρισκόμενους, επιβεβαιώνοντας την εξαιρετική φήμη της φιλοξενίας τους.
• Το Πανηγύρι της Αγίας Πελαγίας (23 Ιουλίου): Ίσως το πιο εντυπωσιακό πανηγύρι μετά την Εύρεση της Αγίας Εικόνας. Την ημέρα εκείνη μεταφέρεται η Αγία Εικόνα στο Μοναστήρι του Κεχροβουνίου και οι πιστοί και επισκέπτες φιλοξενούνται από τις μοναχές. Το βράδυ, με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου, γίνεται με πεζοπορία η επιστροφή της Αγίας Εικόνας σε απόσταση 8 χλμ περίπου. Η πομπή προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα.
• Η Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15  Αυγούστου): Ο εορτασμός της Κοιμήσεως ξεκινά την παραμονή με πανηγυρικό εσπερινό. Το επόμενο πρωί, μετά τον όρθρο και την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, γίνεται λιτανεία της θαυματουργού Εικόνας, στην οποία παρευρίσκονται επίσημοι, οι αρχές και οι φορείς του νησιού, άγημα του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και πλήθος πιστών. Τη λιτανεία συνοδεύουν με τη μουσική τους οι μπάντες του Ναυτικού και του Ιερού Ιδρύματος. Γίνεται επίσης, κατάθεση στεφάνου από τον Αρχηγό του Στόλου, στο Μαυσωλείο του Πολεμικού «Έλλη» το απόγευμα της 14ης Αυγούστου ενώ στις 9.30 της επομένης λαμβάνει χώρα ρίψη στεφάνου στον υγρό τάφο της «Έλλης» από εκπρόσωπο της Κυβέρνησης.
• Εορτή της Υψώσεως του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου): Πανηγυρίζει ο καθολικός ενοριακός Ναός του χωριού Κτικάδο και το εκκλησάκι στο παλιό λιμάνι της Τήνου.

Έθιμα:

• Το έθιμο «του Κάβου», γιορτάζεται τα Χριστούγεννα στον Τριπόταμο με στοιχεία πρωτοχριστιανικά, μεσαιωνικά και αγιορείτικα.
• Την Τσικνοπέμπτη το χωριό Τριαντάρος, αναβιώνει το έθιμο του Αποκριάτικου χορού και το Αλφαβητάρι της Αγάπης όπως λέγεται. Σχηματίζεται ένας κύκλος από χορευτές οι οποίοι εκ περιτροπής τραγουδούν στίχους περιπαιχτικούς συνήθως ακολουθώντας τη σειρά της αλφαβήτου κατά το πρώτο γράμμα κάθε στίχου. Παλαιότερα το έθιμο πραγματοποιούνταν στα φιλικά σπίτια. Σήμερα πραγματοποιείται στο καφενείο του χωριού. Συνοδεύεται από κεράσματα με ντόπιους μεζέδες και γλυκά.
• Το Καρναβάλι στο χωριό Φαλατάδος (τελευταία Κυριακή της Αποκριάς), με διαφορετικό θέμα κάθε χρονιά. Προσφέρονται μεζέδες και όλοι ο παρευρισκόμενοι χορεύουν με τη συνοδεία τοπικών παραδοσιακών οργάνων (τσαμπούνα, βιολί, κιθάρα). Στο χωριό Αγάπη, γιορτάζουν το "Μακαρονά". Πρόκειται για ομοίωμα ανθρώπου (από άχυρο), το οποίο περιφέρουν στους δρόμους του χωριού μοιρολογώντας τον, για να τον κάψουν τελικά στην πλατεία του χωριού. Οι κάτοικοι του χωριού και οι επισκέπτες συγκεντρώνονται στην ενοριακή αίθουσα μετά αυτή την "τελετή", για να φάνε την παραδοσιακή μακαρονάδα.

***  ΜΥΚΟΝΟΣ :

Η Μύκονος μαζί με τη Δήλο, τη Ρήνεια και μερικές βραχονησίδες αποτελούν ενιαίο νησιωτικό σύμπλεγμα. Η Μύκονος είναι νησί επίπεδο, με έκταση 75 τετρ. χλμ. και υψόμετρο 364 μέτρα. Κυρίαρχο πέτρωμα της είναι ο γρανίτης, ενώ αισθητή είναι η απουσία δένδρων με παρουσία θαμνώδους βλάστησης σε ορισμένα μόνο σημεία του νησιού (Πάνορμος, Καλαφάτης, Φτελιά). Η Ρήνεια (13 τετρ. χλμ., 149μ.) είναι επίπεδη και χρησιμοποιείται για βοσκή κοπαδιών, ορισμένα σημεία της καλύπτονται από φρύγανα, ενώ υπάρχουν εγκαταλελειμμένα χωράφια. Το Τραγονήσι (1,1 τετρ. χλμ., 149μ) είναι βραχώδες και δύσβατο, με απότομα σημεία. Υπάρχουν σ' αυτό μεταλλεία κι επίπεδες περιοχές. Τέλος, τα Σταπόδια (0,5 Κm2, 133 m) είναι βραχώδη με απότομα σημεία, περιορισμένης έκτασης θαμνώδεις περιοχές, φρύγανα και λιγοστές επίπεδες επιφάνειες. 

Το κλίμα της Μυκόνου είναι εύκρατο, αρκετά ξηρό, με ήπιους, κατά κανόνα, χειμώνες. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κλίματος είναι οι ισχυροί βόρειοι άνεμοι (τα γνωστά «μελτέμια») που πνέουν το καλοκαίρι, κατά την διάρκεια της ημέρας. Το χιόνι είναι σπάνιο, οι βροχές  ανύπαρκτες το καλοκαίρι και μάλλον λίγες τον χειμώνα. Ο ήλιος, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι λαμπρός και πολύ ζεστός άρα και επικίνδυνος, γεγονός που  πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ο επισκέπτης του νησιού.

Το "σεληνιακό τοπίο" της Μυκόνου κρύβει πολλή περισσότερη ζωή απ' όσο θα συμπέραινε κάποιος κρίνοντας από την πρώτη ματιά: οι γυμνοί λόφοι κρατούν πολλούς μικρούς "θησαυρούς" μακριά απ' τα μάτια του μέσου επισκέπτη.  Στους βράχους και στις ξερολιθιές, μια μεγάλη σαύρα μ' αγκαθωτή εμφάνιση είναι το "σήμα κατατεθέν" της Μυκόνου, περισσότερο από οποιονδήποτε πελεκάνο.  Από αυτή τη "μυκονιάτικη σαύρα", ευρύτατα διαδεδομένη στη γη της Ιωνίας, πήρε τ όνομά του ο κροκόδειλος του Νείλου. Όταν οι Ίωνες έφτασαν στην Αίγυπτο, συνέκριναν τη μορφή των αληθινών κροκοδείλων (που ως τότε ονομάζονταν "χαμψαι") μ' εκείνη των σαυρών της πατρίδας τους και τους έδωσαν  το ίδιο όνομα. Στη Μύκονο, ο "χερσαίος κροκόδειλος" ονομάζεται, ακόμα και σήμερα, "κροκοδειλάκι" ή "κορκόδειλας" κι η παρουσία του είναι εμφανέστατη στο νησί (από παλαιότερο άρθρο του Αχιλλέα Δημητρόπουλου, - Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή).

Οι παραθαλάσσιοι υγρότοποι του  Πανόρμου και της Φτελιάς που, πλημμυρίζοντας εποχιακά, μεταβάλλονται σε μικρές λιμνοθάλασσες, σημαντικούς σταθμούς για τα μεταναστευτικά πουλιά. Ρέματα και λεκάνες απορροής των υδάτων σχηματίζονται σε πολλά σημεία, όπως την περιοχή του Μαραθιού, όπου δημιουργήθηκε μαζί με το φράγμα ένας νέος υγρότοπος, καθώς και στην Άνω Μερά, ενώ οι αμμώδεις ακτές του νησιού είναι πλούσιες σε πυριτική άμμο.

Η κτηνοτροφία που διατηρείται οριακά  σήμερα στο νησί, δίνει τη γνωστή "κοπανιστή", είδος μαλακού πικάντικου τυριού, και "ξυνότυρα" σε περιορισμένες ποσότητες. Τα αλλαντικά της Μυκόνου, λουκάνικα, "λούζες", "παϊδες" κτλ. είναι πάντα περιζήτητα από τους Έλληνες και ξένους καλοφαγάδες.

Θα πρέπει, τέλος, να γίνει ιδιαίτερη αναφορά  στα ονομαστά άλλοτε και πολυβραβευμένα "αμυγδαλωτά" της Μυκόνου, είδος παραδοσιακών γλυκισμάτων ανατολίτικου τύπου με εξαίσιο άρωμα και γεύση και στη "σουμάδα", (είδος παραδοσιακού μη αλκοολούχου δροσιστικού ποτού) με βάση επίσης το αμύγδαλο.

Η μυκονιάτικη λούζα είναι ένας πολύ χαρακτηριστικός όσο και νόστιμος μεζές που συναγωνίζεται σε προτίμηση, για όσους ξέρουν από ελληνικές λιχουδιές, τα - περίφημα επίσης - λουκάνικα της Μυκόνου. Πρόκειται για ένα παραδοσιακό αλλαντικό που γίνεται από ντόπιο χοιρινό και περιλαμβάνει ολόκληρο το φιλέτο από τη ράχη του ζώου με το λίγο λίπος που το περιβάλλει. Αυτό, στεγνώνει και "ψήνεται" στο βοριά των αρχών του χειμώνα και τον ήλιο, ετοιμασμένο με αρκετό αλάτι, πιπέρι και άλλα μυρωδικά (θρούμπη). Αφού ωριμάσει η λούζα, διατηρείται για όσον καιρό θέλουμε στην κατάψυξη, για να μη χάσει τη δροσιά της στεγνώνοντας. Σερβίρεται ως εκλεκτός μεζές, κομμένη σε λεπτές φέτες που παίρνουν χρώμα σκούρο ροδοκόκκινο και αφήνουν στο στόμα όλη τη νοστιμιά και το πλούσιο άρωμά της. Η μικρή λούζα που φτιάχνεται από τον άλλο ραχιαίο μύ του χοίρου, το "ψαρονέφρι", είναι ακόμα πιο τρυφερή και λέγεται "μπούμπουλο".
Η κοπανιστή της Μυκόνου είναι ένα τυπικό, πολύ πικάντικο τυρί. Συνοδεύει θαυμάσια το ούζο και κάθε δυνατό ελληνικό απεριτίφ, επάνω σε ψωμί ή - σύμφωνα με το μυκονιάτικο τρόπο- σε μουσκεμένο κρίθινο παξιμάδι, μαζί με ντομάτα ή αγγούρι. Η κοπανιστή είναι το αποτέλεσμα μιάς ελεγχόμενης και επαναλαμβανόμενης ζύμωσης που γίνεται με τη φροντίδα του παραδοσιακού τυροκόμου, σε βάση ντόπιου ανάμικτου τυριού (αιγοπρόβειου), το οποίο αφού ωριμάσει, διατηρείται εύκολα μέσα σε πήλινο ή γυάλινο βάζο. Η παρασκευή της είναι γνωστή και στα άλλα κυκλαδονήσια, αλλά διαφέρει αισθητά από την κοπανιστή των άλλων νησιών και θεωρείται ως η πλέον δυνατή και αρωματική.

~*** ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ :

Ο κλασικός μύθος θέλει θαμμένους κάτω από τους επιβλητικούς βραχώδεις σχηματισμούς της Μυκόνου τους Γίγαντες, που εξόντωσε ο Ηρακλής κατά τη Γιγαντομαχία. Το όνομά της φαίνεται να δηλώνει το "σωρό λίθων" ή τον "πετρώδη τόπο". Κατά μία μεταγενέστερη παράδοση, το νησί  συνδέεται με τον ήρωα Μύκονο, γιο του βασιλιά της Δήλου Άνιου.

Κάρες και Φοίνικες ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της Μυκόνου, αλλά οι Ίωνες εγκαταστάθηκαν και κυριάρχησαν εδώ γύρω στο 1000 π.Χ. Αναφέρεται ότι στο νησί υπήρχαν δύο πόλεις, ότι στάθμευσαν εδώ ο Δάτις κι ο Αρταφέρνης το 490 π.Χ. κι ότι ήταν μάλλον νησί φτωχό. Λατρεύονταν εδώ κυρίως ο Διόνυσος, η Δήμητρα, ο Δίας, ο Απόλλων, ο Ποσειδώνας κι ο Ηρακλής.

Οι Ρωμαίοι κατακτητές έδωσαν τη θέση τους  στους  Βυζαντινούς , οι οποίοι τον 7ο αιώνα έκτισαν στο νησί αμυντικά έργα κατά των Αράβων πειρατών, και κράτησαν στην κυριαρχία τους  τη Μύκονο μέχρι τον 12ο αιώνα.

Μετά τη θλιβερή κατάληξη της Δ΄ Σταυροφορίας το 1204, το νησί παραχωρείται στους Ανδρέα και Ιερεμία Γκύζη. Το 1292 λεηλατείται από Καταλανούς και αφήνεται πάλι στον άμεσο έλεγχο των Βενετών. Έκτοτε, απετέλεσε ενιαία ενετική εδαφική κτήση μαζί με  την Τήνο. Κατά τη διάρκεια της επικυριαρχίας των Βενετών, καταστρέφεται από το Μπαρμπαρόσα, ναύαρχο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς.

Επί Οθωμανών, υπάγεται στη δικαιοδοσία του αρχηγού του Οθωμανικού στόλου, του Καπουδάν-Πασά και σχεδόν αυτοδιοικείται κατά το σύστημα της εποχής, έχοντας Βοεβόδα και Επιτρόπους, που προσπαθούν όπως μπορούν να κρατήσουν ίσες αποστάσεις από Τούρκους και Βενετούς.

Ο πληθυσμός της Μυκόνου που κυμαίνονταν, κατά κανόνα, τη νεώτερη περίοδο μεταξύ 2.000 και 5.000 ψυχών ενισχύθηκε μέχρι τα τέλη του 18ου - αρχές του 19ου αιώνα, από πάροικους από την Κρήτη ή τα κοντινότερα νησιά Νάξο, Φολέγανδρο, Σίκινο, Κίμωλο κ.λπ. ύστερα από λιμούς και επιδημίες, επακόλουθα των συχνών πολέμων. Το νησί, υπήρξε σημαντικός σταθμός ανεφοδιασμού για τα ξένα εμπορικά πλοία. Οι Μυκονιάτες, την ίδια περίοδο, επιδόθηκαν βαθμιαία με επιτυχία στη ναυτιλία και το εμπόριο, έχοντας δοκιμαστεί προηγουμένως και στην πειρατεία.

Κατά την Επανάσταση του 1821, οι Μυκονιάτες οδηγημένοι από την Μαντώ Μαυρογένους (γόνο ισχυρής αριστοκρατικής οικογένειας και μεγαλωμένη στην Τεργέστη με τις ιδέες του Διαφωτισμού), αποκρούουν με επίθεση μοίρας του Τουρκικού στόλου (1822) και συμμετέχουν στον απελευθερωτικό αγώνα.

Με τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους, η Μύκονος έχει μία δυναμική αστική και μικροαστική τάξη, που καλλιεργεί ιδιαίτερα τους δεσμούς της με τη νότια Ρωσία, την Ιταλία, τη Γαλλία, την Αλεξάνδρεια, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, και την ανερχόμενη Σύρο.

Η πλήρης επικράτηση όμως της τεχνολογίας του ατμού προς τα τέλη του 19ου αι. και η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου (1904) της αφαίρεσαν τη δύναμή της και πολλοί Μυκονιάτες ξενιτεύονταν σε αναζήτηση καλύτερης τύχης, κάποιοι στο εξωτερικό (Ρωσία μέχρι τον 1ο Παγκόσμιο πόλεμο, ύστερα Η.Π.Α.) και άλλοι στα νέα αστικά κέντρα του εσωτερικού (Πειραιάς, Αθήνα).

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, που είχε ξεκινήσει από το 1873 στη Δήλο η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή της Αθήνας, καθιέρωσαν  την περιοχή στη συνείδηση της αλλοδαπής και ντόπιας "ελίτ" που είχε την άνεση και την επιθυμία να ταξιδέψει στην Ελλάδα. Ήδη, από το 1930 αρκετοί διάσημοι επώνυμοι επισκέπτονταν το νησί και ανακάλυπταν μαζί με τις εντυπωσιακές αρχαιότητες της Δήλου, τις δικές του σπάνιες χάρες. Με την αλματώδη ανάπτυξη της βιομηχανίας του τουρισμού στη νότια Ευρώπη μεταπολεμικά, η Μύκονος αφομοιώνει αρκετά καλά τα νέα δεδομένα και, με την εργατικότητα, το αμίμητο "στυλ" και την επιχειρηματική αντίληψη των ανθρώπων της, διεκδικεί μια από τις πιο αξιοζήλευτες θέσεις στη διεθνή τουριστική αγορά.

~** ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ :

Δήλος 

Το ιερό νησί των Αρχαίων Ελλήνων το οποίο, σύμφωνα με την μυθολογία, φανερώθηκε μέσα από τα κύματα του Αιγαίου από τον Ποσειδώνα στην, καταδιωκόμενη από την Ήρα, Λητώ, η οποία εκεί και γέννησε τον Απόλλωνα και την Άρτεμη. Στη Δήλο σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση τα ερείπια ενός από τους μεγαλύτερους  και τους πιο εντυπωσιακά οργανωμένους οικισμούς της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας. Το νησί πρωτοκατοικήθηκε την 3η χιλιετία π.Χ πιθανά από τους Κάρες. Μετατρέπεται στις αρχές του 10 αιώνα π.Χ  σε λατρευτικό κέντρο και έδρα Μεγάλης Αμφικτιονίας του Αιγαίου. Στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ οι Αθηναίοι κυριαρχούν στο ιερό νησί. Το 540 π.Χ, ο Πεισίστρατος αποφασίζει την πρώτη κάθαρσή του νησιού , ενώ με τη δεύτερη, το 426 π.Χ, μεταφέρονται τα οστά όλων των νεκρών της Δήλου στο γειτονικό νησί Ρήνεια και απαγορεύονται πλέον οι γεννήσεις και οι θάνατοι στο νησί του Απόλλωνα ώστε να μη μιαίνουν το Ιερό του.

Με την έλευση των Μακεδόνων το 315 π.Χ το νησί αποκτά την ανεξαρτησία του και τη δυνατότητα να αναπτυχθεί εμπορικά. H εγκατάσταση των Ρωμαίων αργότερα, έχει σαν αποτέλεσμα την αθρόα προσέλευση Αιγυπτίων, Συρίων  και Ιταλών και την περαιτέρω ανάπτυξη του νησιού έως το 88 π.Χ όπου κατά τη διάρκεια των Μιθριδατικών πολέμων, δέχεται δύο φοβερές επιθέσεις και αρχίζει να φθίνει έως την τελική εγκατάλειψη του τον 6ο μ.Χ. αιώνα. Μετά από αιώνες ακινησίας η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή ξεκινά ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο το 1873 και η Δήλος ξαναβγαίνει από την αφάνεια, αποκαλύπτοντας την πλούσια Ιστορία της σε ολόκληρο τον Κόσμο. Το αρχαιολογικό Μουσείο της Δήλου είναι σήμερα ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας. Η Δήλος και η Ρήνεια τελούν υπό την προστασία του Υπουργείου Πολιτισμού και απαγορεύονται ο ελλιμενισμός σκαφών και η διανυκτέρευση ατόμων χωρίς ειδική άδεια.

Δραφάκι, Βρύση, Γλάστρος, Πλατύ - Γιαλός

Ενδιαφέροντα μικρά μνημεία βρίσκονται διάσπαρτα σε αγροτικές - έως πρότινος - περιοχές και στα Νότια της Χώρας: στο Δραφάκι (Πασπάρι), μπορεί κανείς να δει μερικά παλαιότατα αλλά καλά διατηρημένα ξωκλήσια. Στη Βρύση, αποκαλύφθηκε πριν από λίγα χρόνια ένας ασυνήθιστος για τις Κυκλάδες θολωτός τάφος της Μυκηναϊκής περιόδου, με πλούσιο και ενδιαφέρον περιεχόμενο που μαρτυρεί τις ιδιαίτερες σχέσεις του νησιού με τα ελλαδικά μυκηναϊκά κέντρα. Στην ίδια περιοχή, υπάρχουν θαυμάσιοι περιστερεώνες μέσα σε παλιούς κήπους. Στη μυκονιάτικη ύπαιθρο σώζονται ακόμα τα ερείπια μερικών αρχαίων τετράγωνων ή στρογγυλών πύργων, που θα πρέπει να άνηκαν σε κάποιο αμυντικό σύστημα του νησιού: Ο πύργος στη Ληνώ, διαμέτρου 10μ. Ο πύργος στη θέση Πόρτες που δεσπόζει του Πλατύ - Γιαλού, με αρκετά μικρότερη διάμετρο (3,5μ.), εντυπωσιάζει με την διατηρούμενη πορτωσιά του. Επίσης υπάρχουν αρχαία πηγάδια που χρησιμοποιούνται ακόμα, όπως το πηγάδι "του Γιάνναρου", μια υπόγεια  δεξαμενή κτισμένη με γρανιτόλιθους και σκάλα για την κάθοδο στο νερό. Ένα άλλο πηγάδι, ο «Πούαδος», με βαθμίδες στο πλάι να εξασφαλίζουν εύκολη πρόσβαση, διατηρείται κάτω από τον περιφερειακό δρόμο Τούρλου – Κόρφου, στο ύψος της Ταγκούς.

Μικρή Βενετία

Ανάμεσα Κάστρου και Σκάρπας είναι η γραφική γειτονιά που με τα πολύχρωμα μπαλκόνια της και τα ξύλινα "μπουντιά" κρέμεται - θαρρείς - πάνω από την θάλασσα. Μπορεί να απολαύσει κανείς από εδώ σίγουρα ένα από τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματα της Ελλάδας.

Εκκλησία της Παραπορτιανής

H Παραπορτιανή αποτελεί ένα ξεχωριστό αξιόλογο αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα, στην δημιουργία του οποίου δεν συνέβαλε μόνο ο άνθρωπος, αλλά και ο χρόνος, που με τις τυχαίες φθορές που προκάλεσε, δημιούργησε ένα τελικό αποτέλεσμα ανεπανάληπτης αισθητικής. Η  "Παραπορτιανή" πήρε το όνομά της, από το γεγονός ότι βρίσκεται δίπλα στη μικρή Β.Δ. πύλη, "το παραπόρτι" του μεσαιωνικού τείχους της Μυκόνου. Στην πραγματικότητα αποτελεί διώροφο συγκρότημα πέντε (5) εκκλησιών, όπου οι τέσσερις  από αυτές είναι στο ισόγειο και η μία υπερυψωμένη. Αυτή ακριβώς η εκκλησία είναι που φέρει και το όνομα της Παναγίας  Παραπορτιανής. Δημιουργήθηκε σε πρώτη φάση κατά το διάστημα μεταξύ 16ου και 17ου αιώνα και η αρχιτεκτονική της μοναδικότητά της, την έχουν αναδείξει σε σημαντικό μνημείο, όχι μόνο για την Μύκονο, αλλά και για ολόκληρο το Αιγαίο.

Ζοωδόχος Πηγή (Μητρόπολη), Πανχάρα, Αγία Κυριακή, Άγιος Νικόλαος του Γιαλού, Αγία Ελένη

Αυτές οι εκκλησίες είναι μερικές από τις πολλές και αξιοσημείωτες μεταβυζαντινές εκκλησίες της Χώρας, με ωραία αρχιτεκτονική, σημαντικές εικόνες και λεπτοδουλεμένα τέμπλα. Ο μεγάλος αριθμός των εκκλησιών εξηγείται με τα πολλά τάματα  και την παλαιά συνήθεια των Μυκονιατών να τοποθετούν στους τοίχους των εκκλησιών τα οστά των νεκρών τους.

Καλαφάτης - Διβούνια 

Στα Ν.Α. της  Άνω Μεράς, απέναντι από την παραλία του Καλαφάτη στη θέση Διβούνια - Ταρσανάς, διατηρούνται επάνω στο μικρό δίδυμο ακρωτήριο τα ίχνη προϊστορικής (πρωτοκυκλαδικής) Ακρόπολης.

Συγκρότημα των Κάτω Μύλων

Στα νότια της Χώρας, μεταξύ της γραφικής Αλευκάντρας και της συνοικίας του Νιοχωριού, προσανατολισμένοι στο πέλαγος, εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη με τους ολόλευκους επιβλητικούς όγκους τους. Σήμερα, διατηρούνται οι επτά από τους δέκα, που υπήρχαν ως τις αρχές του 20ου αιώνα και άλεθαν με την δύναμη του βοριά τα ντόπια σιτηρά. Οι μύλοι της Μυκόνου, προμήθευαν με αλεσμένο σιτάρι και αλεύρι τους φούρνους του νησιού, το οποίο ως αναγκαίος σταθμός για τα διερχόμενα από το Αιγαίο πλοία, τα προμήθευε, με την σειρά του, με παξιμάδια. Ένας τέτοιος μνημειακός φούρνος που λειτουργεί μέχρι σήμερα με ξύλα, είναι ο γνωστός «Φούρνος του Γιώρα’’ στο Νιοχώρι.

Φτελιά - Πώρος

Σε πολλά μέρη του νησιού, όπως στην περιοχή του όρμου Πάνορμος, έχουν εντοπιστεί προϊστορικά κτίσματα.  Σημαντικότερος Νεολιθικός οικισμός  είναι αυτός της Φτελιάς. Στην ίδια θέση είναι πιθανό να υπήρχε από την αρχαϊκή περίοδο και ο τάφος του  Αίαντα του Λοκρού, ήρωα του Τρωϊκού πολέμου που λατρεύονταν στη Μύκονο.

Το Μοναστήρι της Παναγίας Τουρλιανής

Ιδρύθηκε το 1542 σε θέση όπου προϋπήρχε παλαιά εκκλησία των Εισοδίων της Παναγίας. Από το 1757 μέχρι και το 1767 η μονή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ανακαινίσθηκε από τον ιερομόναχο Ιγνάτιο Μπάσουλα και απέκτησε τη σημερινή της μορφή. Το αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο, τεχνοτροπίας «μπαρόκ» τέμπλο του τρίκλιτου ναού, ο επισκοπικός θρόνος και ο άμβωνας (τέλη 18ου αι.) λέγεται ότι κατασκευάστηκαν στην Φλωρεντία, ενώ οι ωραίες εικόνες του τέμπλου ανήκουν στον αγιογράφο Ιωάννη "τον εκ Κερκύρας". Η αρχιτεκτονική του συγκροτήματος, η πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση του μαρμάρινου κωδωνοστασίου και της βρύσης εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Στις συλλογές του μοναστηριού υπάρχουν παλιά εργαλεία και σκεύη, σημαντικά εκκλησιαστικά κειμήλια, αρχιερατικά άμφια, επίπλωση (ένας ξυλόγλυπτος επιτάφιος, αναλόγια κ.α), μεταβυζαντινές εικόνες και διάφορα άλλα αφιερώματα.

Το Μοναστήρι του Παλαιοκάστρου

Πρόκειται για γυναικεία μονή του 18ου αιώνα, τυπικό δείγμα μοναστηριακής αρχιτεκτονικής των Κυκλάδων, που βρίσκεται στα βόρεια της Ανω Μεράς. Το όνομά της το οφείλει στον ομώνυμο γειτονικό λόφο ("Παλιόκαστρο") που στέφεται από μεσαιωνικό κάστρο, Βυζαντινό και στη συνέχεια ανακαινισμένο από τους Γκύζη. Μεταξύ άλλων, στην ίδια περιοχή, επισκεπτόμαστε και  την εκκλησία του Αγ. Βλάση με τον μεγάλο περιστερεώνα της και ένα ιδιότυπο προϊστορικό ταφικό μνημείο, αποτελούμενο από ένα μεγάλο γρανιτόλιθο  ο οποίος υψώνεται 3μ.  πάνω από το έδαφος.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη

Εκτός των 10.000 τόμων της (το μεγαλύτερο μέρος τους ανήκει στη ιστορική βιβλιοθήκη του Αλεξάνδρου Μελετόπουλου), η Βιβλιοθήκη στεγάζει μια πλούσια συλλογή από φωτογραφίες, έγραφα του 18ου και του 19ου αιώνα, χαρακτικά κ.α. Βρίσκεται στην Αγία Κυριακή στη Χώρα, στο ισόγειο του θαυμάσιου αρχοντικού Καμπάνη (18ος  αιώνας).

Η Παναγιά "Λοζαρία"

Βρίσκεται στην πλατεία της Αλευκάντρας, με το οικόσημο των Βουρβόνων στην πρόσοψη (χτίστηκε επί Λουδοβίκου ΙΔ΄).

Μαράθι - Αμπελόκηπος

Δύο ακόμα αξιόλογα εκκλησιαστικά μνημεία του νησιού είναι ο Αγιος Παντελεήμονας στο Μαράθι, χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής του 17ου αι. με εξαίρετες εικόνες, τοιχογραφίες κλπ., καθώς και ο Άγιος Γεώργιος, τέλη του 17ου αι. στον Αμπελόκηπο της Άνω Μεράς.

Τα Τρία Πηγάδια

Στην ομώνυμη θέση στο κέντρο σήμερα της πόλης, τα πηγάδια αυτά κυρίως εξασφάλιζαν από τα μέσα του 18ου αι. έως την δεκαετία του 50, την ύδρευση της Χώρας Μυκόνου.

Το Δημαρχείο 

Κομψό, με κεραμοσκεπή, διώροφο κτίριο του 1780 κατασκευάστηκε κατά την, μετά τα «Ορλωφικά», περίοδο για να αποτελέσει την έδρα του Ρώσου Γενικού Πρόξενου του Αρχιπελάγους. Περιήλθε μερικά χρόνια αργότερα στην δικαιοδοσία της Κοινότητας (του τοπικού οργάνου αυτοδιοίκησης του νησιού που λειτουργούσε πριν από την Επανάσταση), για να στεγάζει μέχρι σήμερα τα γραφεία του Δήμου Μυκόνου. Δίπλα, το λιτό και επιβλητικό κτίριο "Του Μαύρου" υπήρξε το πρώτο δημόσιο σχολείο της Μυκόνου. Χτίστηκε επί Όθωνα (1859) σε σχέδια του Βαυαρού μηχανικού Βάιλερ.

~** ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ :
Το σημαντικότερο τουριστικό ατού της Μυκόνου, είναι οι παραλίες της. Στη Μύκονο, και ιδιαίτερα στο νότιο τμήμα της, βρίσκονται οι περισσότερες και καλύτερες παραλίες που μπορεί να συναντήσει κανείς σ’ ένα τόσο μικρό νησί. Η πρόσβαση γίνεται με αυτοκίνητο ή μηχανή, μέσω ενός πολύ καλού οδικού δικτύου. Επίσης, το καλοκαίρι, πολλές νότιες παραλίες συνδέονται μεταξύ τους με καΐκια με τακτικά δρομολόγια, όλη την ημέρα.

Ξεκινώντας από τη Χώρα της Μυκόνου, στο λιμάνι της οποίας υπάρχει μια μικρή παραλία που πολλοί παραθεριστές και κάτοικοι της πόλης προτιμούν, και κατευθυνόμενοι  προς τα νότια, θα συναντήσουμε με τη σειρά τις εξής δημοφιλείς παραλίες:

Μεγάλη Άμμος: Η πιο κοντινή, προς τη Χώρα, αξιόλογη παραλία του νησιού.

Ορνός: Απάνεμη παραλία στα νότια του Κόρφου, με τακτική συγκοινωνία, σημαντικό αριθμό ξενοδοχείων, εστιατορίων. Μικρό ψαρολίμανο και ιδανικό αγκυροβόλιο για σκάφη αναψυχής. Διαθέτει σχολή κατάδυσης. Η πρώτη στη σειρά από τις νότιες παραλίες που ακολουθούν.

Ψαρού: Όμορφη, κοσμική και οργανωμένη παραλία με θαλάσσια σπορ (σχοληή καταδύσεων κ.ά.).

Πλατύς Γιαλός: Αποτελεί ίσως την πιο πολυσύχναστη παραλία της Μυκόνου. Διαθέτει όμορφη αμμουδιά, ξενοδοχεία, εστιατόρια και πολύ τακτική συγκοινωνία. Αφετηρία της θαλάσσιας σύνδεσης, με λάντζες, με τις νότιες παραλίες: Παράγκα, Καλαμοπόδι, Πλιντρί, Αγράρι, Ελιά.

Παράγκα: Όμορφη μικρή παραλία με ωραίο τοπίο. Στα νώτα της, η παραλία της Αγίας Άννας και το ένα από τα δύο camping του νησιού.

Paradise (Καλαμοπόδι): Ωραία και πολυσύχναστη παραλία, διάσημη από την εποχή των "χίπις". Μεγάλο camping και θαλάσσια σπορ.

Super Paradise (Πλιντρί): Η διασημότερη παραλία του νησιού. Τα τρελά πάρτι στην παραλία, την έκαναν το σημαντικότερο πόλο έλξης του νεανικού κοινού. Μετά τη δεκαετία του '50 έχει καθιερωθεί ως ο κατεξοχήν τόπος συνάντησης των VIPS. Η εκκεντρικότητα στο μεγαλείο της. Αν δείτε ξαφνικά δίπλα σας κάποιον διεθνούς φήμης καλλιτέχνη που θαυμάζετε, μην εκπλαγείτε...

Αγράρι: Μία ακόμα όμορφη παραλία του νησιού, πιο απομονωμένη, για όσους δεν αγαπούν την πολυκοσμία.

Αγία Άννα - Καλαφάτης: Δύο ακόμα καλές παραλίες με μεγάλη αμμουδιά και καθαρά νερά. Ανάμεσά τους, η μικρή χερσόνησος "Διβούντα", με ψαρολίμανο. Ωραίο τοπίο, καλή συγκοινωνία, σχολή surfing και κατάδυσης.

Πάνορμος - Άγιος Σώστης: Οι μοναδικές, με ιδιαίτερη γοητεία κατάλληλες για μπάνιο παραλίες, στο βόρειο τμήμα του νησιού, στον όρμο του Πάνορμου. Το χαρακτηριστικό αυτό δίνει όλες τις προϋποθέσεις για να απολαύσει κανείς το surfing.

Ελιά: Μια επίσης όμορφη, μεγάλη και δημοφιλής παραλία του νησιού. Τελευταία στάση της θαλάσσιας συγκοινωνίας με λάντζες, που ξεκινούν από τον Πλατύ Γιαλό.

Τούρλος - Άγιος Στέφανος: Καλές παραλίες στα βόρεια της Χώρας. Ολόκληρη η περιοχή αυτή, έχει αναπτυχθεί τουριστικά από χρόνια και συγκεντρώνει πάντα ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών.

Κόρφος: Παραλία κατάλληλη για όσους αγαπούν το surfing, με βορινό προσανατολισμό.

Άγιος Ιωάννης: Κοσμική σχετικά δυτική  παραλία με μοναδική θέα στη Δήλο.

Λυιά: Η τελευταία από τις νότιες παραλίες. Διαθέτει ψαροταβέρνες.

Φτελιά: Η Φτελιά, με βόρειο προσανατολισμό, τραβάει εδώ και αρκετά χρόνια το ενδιαφέρον των surfers.

~**  ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ :

Καθώς η ζωή κυλάει στη σύγχρονη Μύκονο με γοργούς ρυθμούς πολλά από τα έθιμα και παραδόσεις έχουν αδρανήσει. Οι ασχολίες και τα ενδιαφέροντα άλλαξαν και η πρόοδος ήρθε αντιμέτωπη με την παράδοση. Παρόλα αυτά όμως αρκετά από τα ήθη και έθιμα κατάφεραν και επιβίωσαν. Σήμερα το λαογραφικό στοιχείο φαίνεται ελάχιστα στις θρησκευτικές γιορτές και εκδηλώσεις της εκκλησίας με τις οποίες είναι στενά δεμένο.

Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς γίνεται «ποδαρικό» στα σπίτια για να υπάρξει τύχη και ευτυχία όλο τον χρόνο, κόβεται και μοιράζεται στην οικογένεια η πρωτοχρονιάτικη πίτα. Τυχερός θεωρείται εκείνος που θα βρει το φλουρί της πίτας.

Τα Θεοφάνια είναι μεγάλη γιορτή για όλο το νησί: την παραμονή οι ιερείς πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι για να αγιάσουν, κατόπιν ακολουθεί λειτουργία και εκκλησίασμα και κλήρος πηγαίνουν  μέχρι το λιμάνι. Στη συνέχεια βυθίζεται ο σταυρός και οι νέοι πέφτουν στη θάλασσα για να τον πιάσουν.

Τα μεγαλύτερα γλέντια γίνονται στις Απόκριες. Οι μεταμφιεσμένοι αλωνίζουν τους δρόμους σκορπίζοντας γέλιο με τις αστείες φορεσιές τους.

Η γιορτή συνεχίζεται και την Καθαρά Δευτέρα με τα «κούλουμα». Λίγο πριν το Πάσχα οι Μυκονιάτισσες αρχίζουν να ασπρίζουν ή να βάφουν τα σπίτια τους, να φτιάχνουν ψωμάκια σε σχήμα μικρών ανθρώπων  τα οποία ονομάζουν «Λαζαράκια».

Η Μεγάλη Εβδομάδα γιορτάζεται κατανυκτικά. Την Μεγάλη Παρασκευή γίνεται περιφορά του Επιτάφιου σε όλο το νησί. Το Μεγάλο Σάββατο το «Χριστός Ανέστη» ακούγεται σε όλο το νησί ενώ η γιορτή κορυφώνεται την ημέρα του Πάσχα. Το πρωί οι κάτοικοι γλεντάνε συνήθως στα σπίτια τους, ενώ το απόγευμα πηγαίνουν στη πλατεία του νησιού και καίνε τον «Ιούδα». Στις περισσότερες θρησκευτικές γιορτές υπάρχουν πανηγύρια σε όλο το νησί.

~** ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΔΗΜΟΣ MYKONOY	2289022201
ΚΕΠ MYKONOY	2289028621
ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ	2289023994
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2289022218
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2289022716
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ	2289079000
ΤΑΞΙ	2289022400
ΚΤΕΛ	2289023360
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ	2289023990
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2289022482

ΣΚΙΑΘΟΣ

*** ΠΑΡΟΣ  :
ΙΣΤΟΡΙΑ :

Η Πάρος είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά των Κυκλάδων (186 τ. χλμ. έκταση). Βρίσκεται σε γεωγραφικό μήκος 37ο 5΄ και γεωγραφικό πλάτος 25ο 14΄ δυτικά της Νάξου και ανατολικά της Αντιπάρου, στο κέντρο των θαλάσσιων δρόμων του Αιγαίου, σε απόσταση 90 ναυτικών μιλίων από τον Πειραιά.

Η Πάρος συνδέεται με τακτική συγκοινωνία με τον Πειραιά, την Ραφήνα τους καλοκαιρινούς μήνες, το Λαύριο, τις υπόλοιπες Κυκλάδες, τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, την Θεσσαλονίκη και την Κρήτη  με συμβατικά και ταχύπλοα (Flying Cat, High Speed κ.α.). Έχει αεροπορική σύνδεση με την Αθήνα. Η διάρκεια του θαλάσσιου ταξιδιού από τον Πειραιά είναι 4,5 ώρες με συμβατικά και 2,5 - 3 ώρες με ταχύπλοα.

Το έδαφος της Πάρου είναι ομαλό με τον κεντρικό ορεινό όγκο των Αγ. Πάντων (762μ.) να καταλήγει σε λόφους που σβήνουν σε ακρογιαλιές. Η Πάρος είναι από τα εύφορα νησιά των Κυκλάδων. Παράγει κρασί, γνωστό από την αρχαιότητα, λάδι, δημητριακά και φρούτα. Ιδιαίτερα η αμπελουργία, τα τελευταία χρόνια, γνωρίζει νέα άνθηση και τα επώνυμα παριανά κρασιά που εμφιαλώνονται στα σύγχρονα οινοποιεία του νησιού, είναι φημισμένα σε όλο τον κόσμο. Οι Παριανοί εκτός από την γεωργία ασχολούνται με την αλιεία και την κτηνοτροφία. Σήμερα ο τουρισμός έχει αλλάξει τον τρόπο ζωής των ανθρώπων της Πάρου, αλλά η ελιά και το αμπέλι εξακολουθούν να δίνουν τον καρπό τους, το ψάρι να μοσχοβολάει στο παριανό τραπέζι και το ντόπιο τυρί να είναι μία γαστρονομική εμπειρία.

Το κλίμα της Πάρου είναι εύκρατο, νησιωτικό. Οι χειμώνες είναι ήπιοι με λίγες βροχές. Κύριο χαρακτηριστικό του καλοκαιριού είναι οι ετήσιοι άνεμοι («μελτέμια»). Το υπέδαφος της Πάρου αποτελείται κυρίως από γρανίτες με ασβεστολιθικές νησίδες (μάρμαρα). Το μάρμαρο της Πάρου, ο περίφημος «λυχνίτης», ήταν περιζήτητο υλικό στην αρχαιότητα εξ αιτίας της ικανότητάς του να αιχμαλωτίζει το φως μέσα στο λευκό του χρώμα. Διάσημοι γλύπτες του έδωσαν μορφή και απετέλεσε κύρια πηγή πλούτου για το νησί σε όλες τις περιόδους της ιστορίας.

Σήμερα η Πάρος είναι δημοφιλής τόπος διακοπών, παρουσιάζει αξιόλογη τουριστική ανάπτυξη και προσφέρει όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες στον σύγχρονο ταξιδιώτη.

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Παροικιά, στην δυτική ακτή. Δεύτερη σε μέγεθος, η Νάουσα, το κοσμικό ψαροχώρι, ένα από τα πιο όμορφα λιμανάκια στο Αιγαίο. Πολύ σημαντικά για την Πάρο είναι και τα ολοζώντανα, γραφικά χωριά της. Τα μεγαλύτερα χωριά είναι οι Λεύκες, η Μάρπησσα, το Πίσω Λιβάδι, τα Μάρμαρα, ο Πρόδρομος, ο Κώστος, ο Δρυός, η Αγγαιριά και η Αλυκή.

~** ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ :

Εποχή του λίθου: Πρώτα ίχνη κοινωνικής ζωής στην Πάρο έχουμε στο νησάκι Σαλιαγκό, μεταξύ Πάρου και Αντιπάρου, όπου εμφανίζεται ένας από τους αρχαιότερους οικισμούς του προϊστορικού Αιγαίου (5 - 4 χιλιετία π.Χ.).

Εποχή του Χαλκού (3200-1100 π.Χ.): Στον λόφο του Κάστρου της Παροικιάς εντοπίστηκαν λείψανα Πρωτοκυκλαδικού οικισμού. Αξιόλογοι οικισμοί της ίδιας περιόδου εντοπίστηκαν σε διάφορα σημεία της Πάρου (Κάμπος, Δρυός, Κουκουναριές, Πλαστήρας, Γλυφά, Φάραγκας). Την εποχή της Μινωικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, η Πάρος γίνεται ένα μεγάλο στρατιωτικό και εμπορικό κέντρο του Μινωικού κράτους και εποικίζεται από Κρήτες. Σύμφωνα με την μυθολογία ο αρχηγός των Κρητών που εποίκισαν το νησί είναι ο Αλκαίος που έκτισε την πρώτη πόλη στη θέση της σημερινής Παροικιάς και της έδωσε το τιμητικό όνομα Μινώα («βασιλική πόλη»). Στην Πάρο, λείψανα του Μυκηναϊκού πολιτισμού ανακαλύφθηκαν στο ύψωμα Κουκουναριές, κοντά στη Νάουσα και στον λόφο του κάστρου της Παροικιάς.

Γεωμετρική εποχή (1100-700 π.Χ.): Η Πάρος εξελίσσεται σε μεγάλη ναυτική δύναμη. Το εμπόριο του μαρμάρου φέρνει πλούτη στο νησί. Αναπτύσσεται η γεωργία και η κτηνοτροφία.

Αρχαϊκή εποχή (700-480 π.Χ.): Παριανοί ιδρύουν το 680 π.Χ. αποικία στην Θάσο και εκμεταλλεύονται τα κοιτάσματα χρυσού των θρακικών παραλίων. Δημιουργούνται στην Πάρο φημισμένα εργαστήρια γλυπτικής. Ιδιαίτερη άνθηση γνωρίζει τον 7ο π.Χ. αιώνα και η ποίηση με κύριο εκπρόσωπο τον λυρικό ποιητή Αρχίλοχο που θεωρείται ισάξιος του Ομήρου.

Κλασική εποχή (480-323 π.Χ.): Η ολιγαρχική εξουσία της Πάρου, δέχεται στο νησί τους Πέρσες και ένα μεγάλο τμήμα του στρατού της ακολουθεί τον περσικό στόλο στις εκστρατείες εναντίον της Ελλάδας. Μετά την ήττα των Περσών (480 π.Χ.), ο Θεμιστοκλής υποχρεώνει την Πάρο να γίνει μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Την εποχή αυτή ζουν και δημιουργούν οι φημισμένοι Παριανοί γλύπτες Αγοράκριτος και Σκόπας. Με το τέλος της κλασικής περιόδου, η Πάρος γίνεται σύμμαχος των Μακεδόνων μέχρι τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου.

Ελληνιστική εποχή (323-167 π.Χ): Για πολλά χρόνια η Πάρος ανήκει στην κυριαρχία των Πτολεμαίων.

Ρωμαϊκή εποχή (167-330 μ.Χ.): Η Πάρος και οι υπόλοιπες Κυκλάδες μαζί με ένα μεγάλο τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας αποτελούν επαρχία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η ανάπτυξη ανακόπτεται. Το νησί χρησιμοποιείται σαν τόπος εξορίας.

Βυζαντινή εποχή (330-1204 μ.Χ): Ο χριστιανισμός απλώθηκε στην Πάρο από τον 4ο μ. Χ. αιώνα. Τότε κτίστηκε και η πρώτη εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, με εντολή της Αγίας Ελένης.

Ενετοκρατία (1204 - 1537 μ.Χ): Η Πάρος εντάσσεται στο Δουκάτο του Αιγαίου (1207). Οι κάτοικοι του νησιού δουλεύουν στα χωράφια σαν δουλοπάροικοι ενώ εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται από πειρατικές επιδρομές και λεηλασίες. Η Νάουσα γίνεται βάση πειρατών. Την περίοδο της Ενετοκρατίας κτίζεται το κάστρο της Παροικιάς, της Νάουσας και του Κέφαλου (Μάρπησσα).

Τουρκοκρατία (1537-1821 μ.Χ): Με την κατάληψη του νησιού από τον φοβερό πειρατή Μπαρμπαρόσα (1537) και την ερήμωση που ακολουθεί κλείνει το κεφάλαιο της Ενετοκρατίας για την Πάρο. Το κατεστραμμένο πλέον νησί κυριεύεται από τους Τούρκους (1560). Κατά την διάρκεια των Ρωσοτουρκικών πολέμων (1770 - 1777) ο ρώσικος στόλος χρησιμοποιεί τον ασφαλή όρμο της Νάουσας σαν ορμητήριο στο Αιγαίο.

Νεώτερη ιστορία: Η Πάρος παίρνει ενεργό μέρος στην ελληνική επανάσταση (1821). Ιδιαίτερα δοκιμάστηκε η Πάρος την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Παριανοί αναγκάζονται να μεταναστεύσουν αρχικά στον Πειραιά και αργότερα στο εξωτερικό. Γύρω στο 1960 αρχίζει μία καινούργια περίοδος ανάπτυξης για την Πάρο, που βασίζεται κυρίως στον τουρισμό.

~** ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ :

Οικισμός της Παροικιάς - Παλιά Αγορά: Η Παροικιά, κτισμένη στο μέσον περίπου της δυτικής ακτής της Πάρου, γύρω από έναν μεγάλο και ασφαλή κόλπο. Είναι η πρωτεύουσα του νησιού, το διοικητικό και οικονομικό κέντρο, το επιβατηγό και εμπορικό λιμάνι. Για το σημερινό της όνομα θα ανατρέξουμε στην περίοδο του βυζαντίου, την εποχή που ο ναός της Εκατονταπυλιανής είχε «κολίγους» (πάροικους) πολλούς κατοίκους του νησιού. Οι πάροικοι εγκαταστάθηκαν στην παλιά πόλη που σιγά - σιγά μετονομάστηκε από Πάρος σε Παροικιά. Η Παροικιά είναι μία σύγχρονη πολιτεία με υπηρεσίες που καλύπτουν όλες τις ανάγκες του σύγχρονου ταξιδιώτη. Εδώ λειτουργούν υποκαταστήματα των περισσότερων τραπεζών, ταχυδρομείο, κέντρο υγείας, internet cafe, τουριστικά γραφεία και γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων. Δεκάδες ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και camping (Λιβάδια, Κριός, Παρασπόρος), δίνουν στον επισκέπτη την δυνατότητα να επιλέξει το κατάλυμα που του ταιριάζει. Σε κάθε βήμα συναντάμε ταβέρνες, μεζεδοπωλεία και εστιατόρια που σερβίρουν νόστιμα πιάτα, στα δρομάκια γύρω από το Κάστρο («Παλιά Αγορά») και στον παραλιακό δρόμο συγκεντρώνονται μαγαζιά κάθε είδους. 

Ναός Εκατονταπυλιανής: Το στολίδι της Πάρου είναι ο ναός της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, ένα από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία της Ελλάδας. Βρίσκεται στο Β.Α. τμήμα της Παροικιάς, σε μικρή απόσταση από το λιμάνι. Οικοδομήθηκε τον 4ο αιώνα. Η Αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, πηγαίνοντας στους Άγιους Τόπους με σκοπό να βρει τον Τίμιο Σταυρό, σταμάτησε με το πλοίο της στη Πάρο. Προσεύχεται και κάνει τάμα να βρει τον Τίμιο Σταυρό να κτίσει στη θέση αυτή ένα μεγάλο ναό. Η προσευχή της εισακούστηκε, η Αγία Ελένη βρήκε τον Σταυρό και πραγματοποίησε την υπόσχεσή της. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, τον ναό οικοδόμησε ο Μεγάλος Κωνσταντίνος με εντολή της μητέρας του. Αρχικά ήταν μία σταυροειδής βασιλική που καταστράφηκε πιθανώς από πυρκαγιά. Την εποχή του Ιουστινιανού ανακατασκευάστηκε. Τον ναό της Εκατονταπυλιανής έκτισε ο μαθητής του Πρωτομάστορα που έκτισε την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Κατά τις περιόδους της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας υπέστη καταστροφές και λεηλασίες με αποκορύφωμα την  καταστροφή του από τους σεισμούς του 1773. Το 1959 άρχισε η αποκατάσταση της Εκατονταπυλιανής,  η οποία σήμερα έχει την αρχική μορφή της, δηλαδή σταυροειδής βασιλική με τρούλο. Στη νότια πλευρά του ναού, βρίσκεται το βαπτιστήριο του 4ου αιώνα, το αρχαιότερο και καλύτερα διατηρημένο σε όλη την ορθόδοξη Ανατολή.

Βυζαντινό Μουσείο Εκατονταπυλιανής: Εκτίθενται κυρίως εικόνες, στο μικρό παρεκκλήσι ξυλόγλυπτα και στην τρίτη αίθουσα άμφια, πόρπες, άλλα εκκλησιαστικά κειμήλια και ο ξυλόγλυπτος επιτάφιος της Εκατονταπυλιανής. Στις δύο μικρότερες αίθουσες, σε ειδικές προθήκες, εκτίθενται και λίγα έργα αργυροχοΐας. Τα υπόλοιπα κειμήλια της συλλογής φυλάσσονται σε ένα κελλί του συγκροτήματος.

Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου: Δίπλα στο Γυμνάσιο της Παροικιάς, βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάρου. Εδώ εκτίθενται νεολιθικά ευρήματα από  τον προϊστορικό οικισμό στο νησάκι Σάλιαγκο, όπως το μαρμάρινο ειδώλιο της "Χοντρής Κυρίας" και θαυμάσια πήλινα αγγεία. Ένα από τα αριστουργήματα του Μουσείου της Πάρου, είναι το άγαλμα Νίκης (5ου π.Χ. αι.), το οποίο παριστάνει μία γυναικεία φτερωτή μορφή. Ένα δεύτερο έργο είναι το άγαλμα της Γοργούς του 6ου π.Χ. αι. Από τα υπόλοιπα γλυπτά του μουσείου ξεχωρίζουν το κολοσσιαίων διαστάσεων άγαλμα της θεάς Άρτεμης (3,7 μ.) στο Δήλιο, το καθιστό άγαλμα γυναικείας θεότητας καθώς και το κάτω μέρος μεγάλου αγάλματος της Αθηνάς, όλα του 5ου π.Χ. αιώνα. Στο αρχαιολογικό μουσείο της Πάρου φιλοξενείται ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της ελληνικής ιστορίας, το "Πάριο Χρονικό". Το Πάριο Χρονικό είναι μαρμάρινη επιγραφή, που χαράχτηκε στα μέσα του 3ου π.Χ. αιώνα και περιλαμβάνει σε 134 στίχους χρονολογικές αναφορές που καλύπτουν περίοδο 1.318 χρόνων (1528 π.Χ -263 π.Χ.). Το μεγαλύτερο τμήμα του βρίσκεται σήμερα στο μουσείο της Οξφόρδης. 

Το Κάστρο: Το έκτισε ο δούκας της Νάξου Μάρκος Σανούδος τον 13ο αιώνα. Στη περιήγησή μας σε αυτό θα συναντήσουμε μικρά εκκλησάκια, πολλά από αυτά ενσωματωμένα στα τείχη, όπως η Παναγία του Σταυρού (1514), η Αγία Άννα, ο Άγιος Μάρκος, ο Άγιος Στυλιανός και ο εκπληκτικός σε αρχιτεκτονική ναός του Αγίου Κωνσταντίνου με στεγασμένο προαύλιο και καταπληκτική θέα προς την θάλασσα, ένας από τους ωραιότερους στο Αιγαίο. 

Το Αρχαίο Νεκροταφείο:  Κατά τις πρόσφατες ανασκαφές (1983) ήρθε στο φως, ένα σπουδαίο νεκροταφείο που χρονολογείται από το τέλος του 8ου π.Χ. μέχρι τις αρχές  του 3ο μ.Χ. αιώνα. Το νεκροταφείο βρέθηκε κοντά στο λιμάνι της Παροικιάς, επάνω στον παραλιακό δρόμο. Περιλαμβάνει τάφους από διάφορες εποχές. Στο εκθετήριο που λειτουργεί δίπλα στο νεκροταφείο, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα ενδιαφέροντα ευρήματα καθώς και φωτογραφίες από παλαιότερες και πρόσφατες ανασκαφές. 

Ασκληπιο: Ο νότιος παραλιακός δρόμος οδηγεί στον λόφο της Αγίας Άννας όπου αποκαλύφθηκε ένας χώρος λατρείας του θεού της Ιατρικής Ασκληπιού. Πρόκειται για οικοδόμημα του 4ου π.Χ. αιώνα. Ο ναός ήταν υπαίθριος, κτισμένος γύρω από μία πηγή. Στην ίδια περιοχή, σώζονται κάποια ίχνη από αρχαίο ναό αφιερωμένο στον Πύθιο Απόλλωνα. 

Ανθέμιον: Δημιούργημα της ευαισθησίας και της αγάπης για τα πολιτιστικά στοιχεία που έχουν σχέση με την Πάρο και κατ' επέκταση τις Κυκλάδες και το Αιγαίο, ορισμένων ανθρώπων, οι οποίοι έκαναν αυτή την ευαισθησία, σκοπό ζωής, μόχθο και απόλαυση. Σε κάθε καλαίσθητο και ευρύχωρο κτίριο, με θαυμάσιους υπαίθριους χώρους όπου παντού είναι έντονη η Κυκλαδική αρχιτεκτονική εκτίθενται λαογραφικές και διάφορες άλλες συλλογές, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου εμπλουτίζονται με νέα στοιχεία. Πλούσια βιβλιοθήκη η οποία περιλαμβάνει πέντε χιλιάδες βιβλία, περιοδικά, έντυπα, που αντιπροσωπεύουν στο μεγαλύτερο μέρος τους, συγγραφείς που κατάγονται ή ζουν στην Πάρο, ή (κυρίως) οποιαδήποτε έκδοση αναφέρει πληροφορίες για την Πάρο και την Αντίπαρο για τις Κυκλάδες γενικότερα, χωρίς να παραβλέπονται τα βιβλία γενικότερου ενδιαφέροντος.

Δήλιο: Βόρεια του κόλπου της Παροικιάς, σε ψηλό λόφο απέναντι από την Δήλο, ιδρύεται στις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα ένα ιερό λατρείας του Απόλλωνα του Δήλιου. Αποτελείται από ένα περίβολο με βωμό, ένα ναό της Αρτέμιδας, αδελφής του Απόλλωνα και ένα μικρό χώρο για συμπόσια. Στην περιοχή του Δηλίου βρέθηκε κυκλαδικό νεκροταφείο (3η χιλιετία π.Χ.). 

Βυζαντινό Μουσείο Νάουσας:  Στεγάζεται στη μονή του Αγίου Αθανασίου (17ου αιώνα) που βρίσκεται στη δυτική είσοδο της Νάουσας. Φιλοξενεί πάνω από εκατό βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες (από τον 15ο ως τον 19ο αι.), πολλές από τις οποίες είναι έργα Παριανών αγιογράφων.  

Λαογραφικό Μουσείο Νάουσας: Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Λαογραφικό Μουσείο καθώς και η λαογραφική συλλογή όπου παρουσιάζονται παραδοσιακές φορεσιές από διάφορα μέρη της Ελλάδας. 

Ενετικό Κάστρο Νάουσας: Το θαλασσοδαρμένο βενετσιάνικο Κάστρο που κλείνει από βορρά το λιμάνι της Νάουσας, είναι έργο της δυναστείας των Σομμαρίπα (15ος αιώνας) και αποτελεί ένα ιδιότυπο οχυρωματικό έργο.   

Λαογραφικό Μουσείο Μάρπησσας: Πριν από πέντε χρόνια, σε συνεργασία με την κοινότητα Μάρπησσας, ο Σύλλογος Γυναικών της περιοχής ξεκίνησε την υλοποίηση ενός λαογραφικού μουσείου, που παρουσιάζει το παραδοσιακό νησιώτικο σπίτι, τόσο από αρχιτεκτονικής άποψης όσο και από πλευράς διακόσμησης και επίπλωσης. Το Λαογραφικό Μουσείο Μάρπησσας λειτουργεί από τον Οκτώβριο μέχρι το τέλος Μαΐου κάθε Κυριακή, ενώ από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο είναι ανοιχτό σε καθημερινή βάση. Το μουσείο δέχεται πλήθος επισκέψεων από ντόπιους, τουρίστες αλλά και από μαθητές για εκπαιδευτικούς λόγους.

Λόφος Κεφάλου: Ανατολικά της Μάρπησσας υψώνεται ο λόφος του Κεφάλου με το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου (17ος αι.) στην κορυφή. Η ανάβαση από την Μάρπησσα στο μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου (περίπου μισή ώρα) είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πεζοπορίες που προσφέρει η Πάρος. Η μονή είναι ανοιχτή μόνο τις πρωινές ώρες, τους καλοκαιρινούς μήνες. 

Κυκλαδική Λαογραφία: Βρίσκεται στην Αλυκή της Πάρου, κοντά στο αεροδρόμιο, στο κτήμα "Σκορπιός". Η Κυκλαδίτικη Λαογραφία του Μπενέτου Σκιαδά είναι ένα από τα πιο αξιόλογα μουσεία στην Ελλάδα. Η ιστορία των Κυκλάδων φιλοτεχνημένη σε μεγάλες μινιατούρες πλοίων και σημαντικών κτιρίων με απαράμιλλη τέχνη και μαστοριά.

Πεταλούδες: Στο δρόμο που συνδέει την Παροικιά με την Αλυκή, σε απόσταση 5 χλμ. περίπου από την Παροικιά, μία διακλάδωση οδηγεί στην τοποθεσία Ψυχοπιανά, όπου βρίσκεται το μοναστήρι του «Χριστού στο Δάσος». Λίγο δυτικότερα συναντάμε την κοιλάδα με τις Πεταλούδες, έναν από τους σπουδαιότερους βιότοπους στην Ελλάδα.

Λαικό Μουσείο Πολιτισμού του Αιγαίου: Βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Lefkes Village. Προσεγγίζοντας τον Λαϊκό Πολιτισμό του Αιγαίου, μέσα από τα εκθέματα της καθημερινής ζωής και των παραδοσιακών επαγγελμάτων, ανακαλύπτουμε ένα κόσμο που σε δύσκολες συνθήκες κατόρθωσε να ζει σε αρμονία με το περιβάλλον του, σεβόμενος την φύση και τον άνθρωπο. Στον χώρο του Μουσείου παρουσιάζονται κάθε χρόνο σχετικές θεματικές φωτογραφικές εκθέσεις ενώ μία πλούσια βιβλιοθήκη και ένα αρχείο με dvd Video συμπληρώνουν την βουτιά στον λαϊκό Πολιτισμό του Αρχιπελάγους.

Λατομεία:  Ο δρόμος που ενώνει την Παροικιά με τις Λεύκες συναντάει το Μαράθι, έναν όμορφο οικισμό. Στα ανατολικά του οικισμού, συναντάμε τα αρχαία λατομεία μαρμάρου από όπου  έβγαινε το περίφημο παριανό μάρμαρο, πηγή πλούτου για το νησί σε όλες τις περιόδους της ιστορίας. Κύριο χαρακτηριστικό του παριανού μαρμάρου είναι η καθαρότητα και η διαύγειά του. Στο μάρμαρο της Πάρου έδωσαν μορφή διάσημοι γλύπτες όπως ο Φειδίας, ο Αγοράκριτος, ο Πραξιτέλης, ο Σκόπας. Από το κατάλευκο αυτό μάρμαρο δημιουργήθηκαν τα αριστουργήματα της αρχαιότητας: η Αφροδίτη της Μήλου, ο Ερμής του Πραξιτέλη, οι Κόρες της Ακρόπολης, η Νίκη της Δήλου, ο ναός του Απόλλωνα και ο θησαυρός των Σίφνιων στους Δελφούς, ο ναός του Δία στην Ολυμπία, ο ναός του Απόλλωνα στην Δήλο. Ονομαζόταν «λυχνίτης» γιατί εξορυσσόταν από βαθιές στοές κάτω από το φως των λύχνων. Σήμερα είναι δυνατή η επίσκεψη από δύο εισόδους. Η λειτουργία των λατομείων σταμάτησε στα τέλη του 19ου αιώνα.

~** ΠΑΡΑΛΙΕΣ :

Λιβάδια: Είναι η δημοφιλής και πολυσύχναστη παραλία στη βόρεια πλευρά της Παροικιάς, στην θέση Λιβάδια. Εκτεταμένη αμμουδιά με πεντακάθαρα νερά, οργανωμένη τουριστικά. Κατά μήκος της, συναντάμε μαγαζιά κάθε είδους.

Κριός: Η παραλία του Κριού (2 χλμ. απόσταση από το κέντρο της Παροικιάς), στη βόρεια πλευρά του κόλπου της Παροικιάς, είναι μία μεγάλη αμμουδιά με πεντακάθαρη θάλασσα. Υπάρχουν εστιατόρια και μπαράκια. Πρόσβαση με καραβάκι από το λιμάνι της Παροικιάς ή με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Μαρτσέλο: Μεγάλη αμμουδιά που αποτελεί συνέχεια της παραλίας του Κριού. Απέχει 2,5 χλμ. από το κέντρο της Παροικιάς. Υπάρχουν εστιατόρια και μπαράκια. Πρόσβαση με καραβάκι από το λιμάνι της Παροικιάς ή με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Καμίνια: Μεγάλη αμμουδιά, στο βόρειο άκρο του κόλπου της Παροικιάς. Αποτελεί συνέχεια της παραλίας Μαρτσέλο. Πολύ κοντά, στο ακρωτήρι του Αγίου Φωκά, βρίσκεται και η σπηλιά του Αρχίλοχου, μία μεγάλη τρύπα στην σχεδόν κάθετη ακτή. Πρόσβαση με καραβάκι, τακτικά δρομολόγια από το λιμάνι της Παροικιάς ή με δικό σας μεταφορικό μέσο. 

Σουβλιά: Αμμουδιά, στο νότιο άκρο του κόλπου της Παροικιάς, 1,5 χλμ περίπου από το κέντρο της Παροικιάς. Υπάρχουν εστιατόρια. Πρόσβαση με λεωφορείο μέχρι τον δημόσιο δρόμο ή με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Παρασπόρος: Πολύβουη αμμουδιά, νότια της Παροικιάς (2,5 χλμ περίπου από το κέντρο της Παροικιάς), οργανωμένη τουριστικά, ιδιαίτερα αγαπητή στους νέους. Υπάρχουν εστιατόρια και μπαράκια. Πρόσβαση με λεωφορείο μέχρι τον δημόσιο δρόμο ή με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Αγία Ειρήνη: Βρίσκεται νότια της Παροικιάς, σε απόσταση 4 χλμ. Από το κέντρο της Παροικιάς. Προστατευμένη από τον άνεμο αμμουδιά με φοινικόδενδρα. Πρόσβαση με λεωφορείο μέχρι τον δημόσιο δρόμο ή με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Πούντα: Όμορφες συνεχόμενες μικρές παραλίες, στον ομώνυμο παραθεριστικό οικισμό, 8,5 χλμ. νότια της Παροικιάς. Η Πούντα βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την Αντίπαρο, από την οποία την χωρίζει μόλις ένα ναυτικό μίλι. Από την Πούντα φεύγουν τα οχηματαγωγά που συνδέουν την Πάρο με την Αντίπαρο. Υπάρχουν ξενοδοχεία, καφενεία, ταβέρνες, surf club και σχολή καταδύσεων.

Πιπέρι: Η αμμουδιά του Πιπεριού βρίσκεται μέσα στη Νάουσα και είναι η αγαπημένη παραλία των Ναουσαίων.

Μοναστήρι: Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του κόλπου της Νάουσας και είναι από τις πιο γνωστές και πολυσύχναστες παραλίες της Πάρου. Υπάρχουν εστιατόρια και μπαράκια. Πρόσβαση με καραβάκι από την Νάουσα ή οδικώς, με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Κολυμπήθρες: Όμορφη και ήσυχη αμμουδιά, στο δυτικό τμήμα του κόλπου της Νάουσας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι βράχοι από γρανίτη που εξ αιτίας της αποσάθρωσης έχουν πάρει διάφορα σχήματα και δημιουργούν φυσικές κοιλότητες που γεμίζουν με θαλασσινό νερό και μοιάζουν με κολυμπήθρες. Υπάρχουν εστιατόρια. Πρόσβαση με καραβάκι από την Νάουσα ή οδικώς, με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Άγιοι Ανάργυροι: Η παραλία των Αγίων Αναργύρων, αμμουδιά με λίγα δένδρα, βρίσκεται ανατολικά της Νάουσας σε απόσταση 200 μ. περίπου.

Λάγγερη: Η παραλία της Λάγγερης (1,5 χλμ. περίπου από την Νάουσα), είναι όμορφη, ήσυχη αμμουδιά με ψιλή άμμο και αμμόλοφους. Πρόσβαση με καραβάκι από την Νάουσα, με λεωφορείο μέχρι τον δημόσιο δρόμο ή με δικό σας μεταφορικό μέσο.

Σάντα Μαρία: Η παραλία Σάντα Μαρία (2 χλμ. από την Νάουσα) είναι μία εκτεταμένη αμμουδιά με πεντακάθαρη θάλασσα. Υπάρχουν ταβέρνες και οργανωμένα θαλάσσια σπορ. Πρόσβαση με λεωφορείο ή δικό σας μεταφορικό μέσο.

Αμπελάς: Μικρή προστατευμένη αμμουδιά στο ομώνυμο ψαροχώρι, λίγα χιλιόμετρα ανατολικά της Νάουσας. Υπάρχουν παραθαλάσσια ταβερνάκια.

Μώλος: Προστατευμένη αμμουδιά με λίγα δένδρα, στον ομώνυμο παραλιακό οικισμό. Υπάρχουν παραθαλάσσιες ταβέρνες.

Πίσω Λιβάδι: Πεντακάθαρη αμμουδιά με αρμυρίκια που προσφέρουν την σκιά τους στους κολυμβητές, στο ομώνυμο χωριό. Υπάρχουν ταβέρνες και μπαράκια.

Λογαράς: Δίπλα σχεδόν στο Πίσω Λιβάδι βρίσκεται η μεγάλη αμμουδιά του Λογαρά που έχει χαρακτηριστεί με γαλάζια σημαία και είναι ιδανική για κολύμπι και ψαροτούφεκο. Υπάρχουν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και καφετέριες πάνω στο κύμα.

Πούντα: Η παραλία της Πούντας συγκεντρώνει τις προτιμήσεις κυρίως νέων ανθρώπων. Υπάρχουν δύο οργανωμένα beach-bar και bazar.  

ΤΣερδάκια - Νέα Χρυσή Ακτή: Εκτεταμένη αμμουδιά που έχει χαρακτηριστεί με γαλάζια σημαία. Η Νέα Χρυσή Ακτή είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο σαν μία από τις ιδανικότερες παραλίες της Μεσογείου για θαλάσσια σπορ και ιδιαίτερα για wind-surf. Στις αρχές της δεκαετίας του '90, η Νέα Χρυσή Ακτή καθιερώθηκε σαν ιδεώδης τόπος για την διεξαγωγή του ετήσιου παγκόσμιου πρωταθλήματος wind-surfing.

Χρυσή Ακτή: Η αμμουδιά της Χρυσής Ακτής, από τις ομορφότερες του νησιού και η μεγαλύτερη παραλία της Πάρου, είναι πραγματικός παράδεισος. Οι συνθήκες είναι ιδανικές για ιστιοπλοϊκές δραστηριότητες. Έχει χαρακτηριστεί με γαλάζια σημαία, έχει άριστη υποδομή, σύγχρονα ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, surf-clubs, εστιατόρια και μπαράκια.

Δρύος: Όμορφη παραλία, στο ομώνυμο γραφικό χωριό με την πλούσια βλάστηση. Υπάρχουν παραθαλάσσιες ταβέρνες και μπαράκια.

Φάραγγας: Προστατευμένη αμμουδιά, οργανωμένη τουριστικά. Υπάρχει παραλιακό μπαράκι. Πρόσβαση από την Αλυκή και την Αγκαιριά.

~** ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ :

Μία φορά τον χρόνο, τα εκκλησάκια, τιμούν την ονομαστική εορτή του Άγιου - Προστάτη τους, με την συμμετοχή των πιστών. Στα πανηγύρια, το θρησκευτικό στοιχείο συνυπάρχει με την χαρά της ζωής αφού μετά την λειτουργία αρχίζει ο χορός και το γλέντι που κρατάνε μέχρι το πρωί. Μερικά από τα παραδοσιακά πανηγύρια:

• Της Μεταμόρφωσης στη Νάουσα στις 6 Αυγούστου
• Της Παναγίας στην Παροικιά στις 15 Αυγούστου
• Της Αγίας Μαρίνας στα Μάρμαρα
• Του Αγίου Φανούριου στον Αμπελά
• Στις Λεύκες στις 29 Αυγούστου

Οι πολιτιστικοί σύλλογοι της μικρής κοινωνίας της Πάρου έχουν αναπτύξει έντονη δραστηριότητα προκειμένου να διασωθεί και να διαδοθεί η λαϊκή κληρονομιά του νησιού. Σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα, με μουσικές, χορευτικές και θεατρικές παραστάσεις οργανώνονται κυρίως κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.

 

Μεγάλη Εβδομάδα & Πάσχα στη Μάρπησσα: Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, στη Μάρπησσα διοργανώνονται εκδηλώσεις για τον εορτασμό των παθών του Χριστού και το Άγιο Πάσχα. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν την Μεγάλη Παρασκευή με τις αναπαραστάσεις της ζωής και των Παθών του Κυρίου. Ένα έθιμο που, σύμφωνα με υπάρχοντα στοιχεία, ξεκίνησε πριν από το 1937 με εμπνεύστρια και πρωτεργάτιδα την τότε δασκάλα του χωριού κ. Βασιλεία Καφούρου. Το έθιμο αυτό διαφυλάχτηκε από τους κατοίκους μέχρι σήμερα. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής μέσα σε μια ατμόσφαιρα Χριστιανικής κατάνυξης θα βιώσετε μοναδικά έθιμα. Κατά μήκος της περιφοράς του Επιταφιου γύρω από τη Μάρπησσα και σε χαρακτηριστικά σημεία, λαμβάνουν χώρα σκηνές από τη ζωή και τα Πάθη του Χριστού. Σ΄αυτές συμμετέχουν νέοι και παιδιά του χωριού μας, ντυμένοι με ρούχα εκείνης της εποχής. Το γενικό κλίμα συγκίνησης που επικρατεί μεταφέρει τους πιστούς πολύ εύκολα στην Ανάσταση του Λαζάρου, την Είσοδο στα Ιεροσόλυμα, στην Μετάνοια της Μαγδαληνής, στον Μυστικό Δείπνο, στην Προσευχή στο όρος των Ελαιών, στον Πόντιο Πιλάτο, στην Ανάβαση στον Γολγοθά, στην κρεμάλα του Ιούδα, στην Σταύρωση, την Αποκαθήλωση και την Ταφή του Χριστού.  

Αγώνες & Θαλάσσια Σπορ: Η Πάρος προσφέρεται για όλα τα θαλάσσια σπορ. Το wind-surfing έχοντας σύμμαχο τον ευνοϊκό βόρειο άνεμο, είναι το αγαπημένο άθλημα. Σε πολλές παραλίες της Πάρου λειτουργούν κιόσκια που προσφέρουν εξοπλισμό αλλά και εκπαίδευση για όλα τα θαλάσσια σπορ καθώς και σχολές και κέντρα καταδύσεων. Στην Πάρο λειτουργούν δύο water-park. Μοναδική είναι η και η εμπειρία να γνωρίσετε τις ομορφότερες περιοχές του νησιού κάνοντας ιππασία.

 ~** ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΔΗΜΟΣ ΠΑΡΟΥ	2284360100
ΚΕΠ ΠΑΡΟΥ	2284024912
ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ	2284022500
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2284021240
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2284023333
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ	2284025199
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ	2284092030
ΤΑΞΙ	2284021500
ΚΤΕΛ	2284021133

 .

ΣΚΟΠΕΛΟΣ

~** ΝΑΞΟΣ :

Στην καρδιά του Αιγαίου, η Νάξος, είναι ένα νησί με μεγάλη ιστορία και έντονη παρουσία στην δημιουργία του ελληνικού πολιτισμού. Η Νάξος κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους. Ο Ζευς, ο πατέρας των θεών των αρχαίων Ελλήνων, γεννήθηκε στην Κρήτη αλλά ανατράφηκε στη Νάξο και έδωσε το όνομά του στο πιο ψηλό βουνό της, τον Ζα (1004 μ.). Ο Διόνυσος, ο θεός του κρασιού, έσμιξε στη Νάξο με την Αριάδνη, την θεά της γονιμότητας. Η ένωσή τους προίκισε το νησί με πλούσια αμπέλια και εύφορη γη.

Ακόμα και σήμερα που η Νάξος έχει μπει σε τροχιά τουριστικής ανάπτυξης, η πλειοψηφία των ανθρώπων του νησιού δεν ασχολείται μόνο με τα τουριστικά επαγγέλματα. Η γεωργία, η κτηνοτροφία, τα λατομεία μαρμάρου, το εμπόριο απασχολούν ένα μεγάλο κομμάτι των Ναξιωτών. Η Νάξος έχει τον κοσμοπολίτικο αέρα ενός σύγχρονου τουριστικού θέρετρου αλλά συγχρόνως διατηρεί το παραδοσιακό χρώμα της και τον λαϊκό πολιτισμό της. Οι ατέλειωτες αμμουδιές, με τα καθαρά νερά και τους κέδρους, σε όλο το μήκος των νότιων και νοτιοδυτικών ακτών της αλλά και η βόρεια πλευρά της Νάξου, κρύβουν ομορφιές και τοπία σαγηνευτικά. Οι λάτρεις του windsurf θα βρουν στο νησί μοναδικές συνθήκες για να ασχοληθούν με το αγαπημένο τους άθλημα. Το μελτέμι που πνέει κατά την διάρκεια της μέρας τους καλοκαιρινούς μήνες,  είναι ο καλύτερος τους σύμμαχος.

Για τους φίλους της ποδηλασίας, η Νάξος προσφέρει μοναδικές διαδρομές. Για τους πεζοπόρους, τους φυσιολάτρες και αυτούς που έχουν το πάθος της εξερεύνησης, η Νάξος αποτελεί πραγματικό παράδεισο, καθώς υπάρχουν δεκάδες μονοπάτια που την διασχίζουν από άκρη σε άκρη.  Αν πάλι ενδιαφέρεστε να γνωρίσετε την καθημερινότητα των ανθρώπων της Νάξου και την λαϊκή της παράδοση, θα πρέπει να επισκεφθείτε τα χωριά, εκεί που ο ξένος είναι τιμώμενο πρόσωπο. Όσοι, τέλος, γοητεύονται από το παρελθόν και την ιστορία θα εντυπωσιαστούν από τον πλούτο των μνημείων της Νάξου. Ίσως πουθενά αλλού, σε ένα τόσο μικρό κομμάτι γης, δεν έχουν συγκεντρωθεί τόσα σημαντικά μνημεία από τόσο διαφορετικές εποχές. Αλλά και για όσους οι καλοκαιρινές διακοπές είναι συνώνυμες με την νυχτερινή ζωή και το ξενύχτι υπάρχουν πολλές επιλογές καθώς η Χώρα το καλοκαίρι πραγματικά δεν κοιμάται.

~* * ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ :

Εποχή του λίθου. Αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν την ύπαρξη μιας αναπτυγμένης κοινωνίας, ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ. Από τότε η Νάξος κατοικείται συνεχώς.

Εποχή του χαλκού ( 3200-1100 π.Χ.). Η Νάξος παρουσιάζεται δυναμικά στο χώρο του Αιγαίου την 3η χιλιετία π.Χ. σαν σημαντικό κέντρο του λεγόμενου "Κυκλαδικού Πολιτισμού". Τα ευρήματα των ανασκαφών εκείνης της ιστορικής περιόδου, εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου στη Χώρα και στο αρχαιολογικό μουσείο της Απειράνθου.

Στην αυγή της 2ης χιλιετίας π.Χ. την σκυτάλη της ναυτικής κυριαρχίας στο Αιγαίο παίρνουν οι Μινωίτες, για να την παραδώσουν με την σειρά τους, στα μέσα της χιλιετίας, στους Μυκηναίους. Το κέντρο βάρους των εξελίξεων μετατοπίζεται στα Μυκηναϊκά κέντρα της κυρίως Ελλάδας που χρησιμοποιούν τις Κυκλάδες σαν γέφυρες για την εξάπλωσή τους προς την Ανατολή. Ένα τμήμα της Μυκηναϊκής πρωτεύουσας της Νάξου (1300 π.Χ.), αποκαλύφθηκε κάτω από την πλατεία της μητρόπολης, στη Χώρα (αρχαιολογικός χώρος Γκρόττας).

Γεωμετρική εποχή (1100-700π.Χ.). Στα χρόνια που ακολουθούν η Νάξος εποικίζεται από Ίωνες και  αρχίζει για το νησί μία μεγάλη περίοδος ανάπτυξης.

Αρχαϊκή εποχή (700-480 π.Χ.). Η ανάπτυξη κορυφώνεται τους Αρχαϊκούς χρόνους (7ος - 6ος αι. π.Χ.) και συνοδεύεται από την άνθηση των τεχνών, ιδιαίτερα της γλυπτικής και της αρχιτεκτονικής. Σε αυτό βοήθησε ο πλούτος του υπεδάφους της Νάξου, το άφθονο μάρμαρο που ήταν η πρώτη ύλη και η σμύριδα που χρησίμευε για την τελική λείανση των έργων. Η γλυπτική της Αρχαϊκής εποχής αντιπροσωπεύεται στη Νάξο από τους δύο υπερμεγέθεις μισοτελειωμένους Κούρους, τον Κούρο των Μελάνων και τον Κούρο του Απόλλωνα. Η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε επίσης στην ύπαιθρο της Νάξου, δύο πολύ σημαντικά ιερά των Αρχαϊκών χρόνων, το Ιερό των Υρίων, νότια της Χώρας, στη θέση Λιβάδι και το Ιερό του Γύρουλα, κοντά στο χωριό Σαγκρί. Στην ίδια εποχή ( 6ος αι. π.Χ.) ανήκει και ο μεγάλος ναός του Απόλλωνα (Πορτάρα), στο νησάκι Παλάτια, στην άκρη του λιμανιού. Το 490 π.Χ. η Νάξος καταστράφηκε από τους Πέρσες.

Κλασική εποχή (480-323 π.Χ.). Μετά την οριστική συντριβή των Περσών από τους Έλληνες, η Νάξος γίνεται μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας

Ελληνιστική εποχή (323- 41 π.Χ.). Στους Ελληνιστικούς χρόνους ανήκει, ένα σπουδαίο μνημείο της Νάξου, ο «Πύργος του Χειμάρρου», κοντά στο χωριό Φιλώτι. Ένας άλλος αρχαίος ελληνικός πύργος είναι ο«Παλαιόπυργος της Πλάκας», ανάμεσα στο χωριό Τρίποδες και την παραλία της Πλάκας.

Ρωμαϊκή εποχή (41 π.Χ -330 μ.Χ.). Το 41 π.Χ. η Νάξος έγινε ρωμαϊκή επαρχία και χρησιμοποιήθηκε σαν τόπος εξορίας.

Βυζαντινή εποχή (330-1207 μ.Χ.). Η έλευση του Χριστιανισμού (4ος αι. μ.Χ.) βρίσκει τη Νάξο σε περίοδο αφάνειας. Πολλές εκκλησίες κτίστηκαν πάνω σε αρχαία ιερά. Σήμερα οι εκκλησίες στη Νάξο ξεπερνούν τις πεντακόσιες. Η Παναγία η Δροσιανή, κοντά στο χωριό Μονή και η Παναγία η Πρωτόθρονη, στο χωριό Χαλκί, αποτελούν σημαντικά μνημεία της Παλαιοχριστιανικής περιόδου. Στους Βυζαντινούς χρόνους ανήκει χρονολογικά και το οχυρωμένο μοναστήρι του Φωτοδότη Χριστού, έξω από το χωριό Δανακός. Την ίδια περίοδο οι Βυζαντινοί κτίζουν κάστρα. Ένα τέτοιο κάστρο ήταν και το Κάστρο του Καλόγερου, κτισμένο στην κορυφή χαμηλού αλλά εξαιρετικά δύσβατου βουνού, στη βόρεια άκρη του νησιού. Στα δυτικά του λεκανοπέδιου της Τραγέας, βρίσκεται το Απάνω Κάστρο. Στη κεντρική Νάξο βρίσκεται και το Κάστρο του Απαλίρου, κτισμένο στην κορυφή απότομου βουνού. Στους πρόποδές του βρισκόταν η πρωτεύουσα της Βυζαντινής Νάξου.

Ενετοκρατία (1207-1537 μ.Χ). Το 1207 ο Μάρκος Σανούδος, αποβιβάζεται με τους άντρες του στον όρμο της Αγιασσού, και μετά από πολιορκία κατακτά το νησί. Διαδοχικά κατακτά και άλλα 18 νησιά του Αιγαίου, ιδρύει το Δουκάτο του Αιγαίου με έδρα τη Νάξο, και επιβάλει την φεουδαρχία. Μεταφέρει  την πρωτεύουσά του, από το κάστρο του Απαλίρου, στη θέση της σημερινής Χώρας. Στο λόφο που αποτελεί την φυσική ακρόπολη της πόλης, ο Σανούδος, έκτισε το Κάστρο της Χώρας χρησιμοποιώντας υλικά από την αρχαία πόλη. Οι άρχοντες έκτισαν στην ύπαιθρο τους πύργους τους (ενετικοί πύργοι) είτε για θερινή κατοικία είτε για προστασία σε περίπτωση πειρατικών επιδρομών. Νεότεροι πύργοι (17ος αι.) είναι ο Πύργος της Αγιάς (καταστράφηκε τα τελευταία χρόνια από πυρκαγιά) στις βόρειες ακτές της Νάξου, και ο πύργος-μοναστήρι της Παναγίας της Υψηλοτέρας, έξω από το χωριό Γαλήνη.

Τουρκοκρατία (1537-1829μ.Χ). Η Νάξος παρέμεινε υπόδουλη στους Τούρκους μέχρι το 1829, ημερομηνία κατά την οποία  εντάχτηκε στο ελληνικό κράτος.

Νεότεροι χρόνοι. Μνημείο της νεότερης ιστορίας του νησιού αποτελούν τα σμυριδωρυχεία, στην ανατολική πλευρά του νησιού στο δρόμο προς τον Λιόνα. Τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα της Νάξου δίνουν στο νησί οικονομική αυτάρκεια. Ο τουρισμός ανακάλυψε τη Νάξο ουσιαστικά την δεκαετία του '80.

** ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ  :

Η Χώρα της Νάξου είναι η πρωτεύουσα, το διοικητικό κέντρο και το λιμάνι του νησιού. Προσφέρει όλες τις σύγχρονες ανέσεις χειμώνα-καλοκαίρι. Πολλά μνημεία μέσα στη Χώρα όπως η Πορτάρα, ο αρχαιολογικός χώρος της Γκρόττας και το Ενετικό Κάστρο μαρτυρούν το παρελθόν της πόλης. Στη Χώρα βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο και η Μουσειακή λαογραφική συλλογή του Βασίλη και της Κάθριν Κουτελιέρη της Νάξου. Τις καλοκαιρινές μέρες, ο κόσμος συγκεντρώνεται στην παραλία του Αϊ Γιώργη (εκτεταμένη αμμουδιά στη νότια πλευρά της Χώρας) ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που προτιμούν την παραλία της Γκρόττας, στη βόρεια πλευρά της Χώρας, κοντά στο λιμάνι. Στην αγορά της Χώρας θα βρείτε όλα τα τοπικά προϊόντα, είδη λαϊκής τέχνης, ρούχα, κοσμήματα. Στα δεκάδες εστιατόρια και μεζεδοπωλεία, θα γευθείτε την ελληνική και τοπική κουζίνα. Όσο για την νυχτερινή διασκέδαση, υπάρχουν μαγαζιά για κάθε ηλικία και προτίμηση. Η Χώρα συνδέεται με τακτική συγκοινωνία με όλα  τα χωριά και τις παραλίες της Νάξου.

Το Χαλκί, στο κέντρο του λεκανοπέδιου της Τραγέας, είναι η πρωτεύουσα και το διοικητικό κέντρο του δεύτερου δήμου της Νάξου, του δήμου Δρυμαλίας που περιλαμβάνει τα χωριά της Τραγέας και της ορεινής Νάξου. Η περιοχή της Τραγέας, στο κέντρο της Νάξου, είναι κατάφυτη από ελιές και οπωροφόρα δένδρα και αποτελεί από την αρχαιότητα το πιο πλούσιο και εύφορο κομμάτι του νησιού. Γύρω από το Χαλκί, ανάμεσα στα δένδρα, ξεπροβάλλουν τα χωριά της Τραγέας: Καλόξυλος, Ακάδημοι, Χείμαρρος, Τσικαλαριό, Δαμαριώνας, Δαμαλάς. Η περιοχή αποκαλείται "Μικρός Μυστράς" εξ αιτίας του μεγάλου αριθμού των εκκλησιών της (χρονολογούνται από τον 6ο μέχρι τον 14ο αιώνα).

Δαμαριώνας. Αυτό το χωριό έχει όμορφα παλιά αρχοντικά, πολλά από τα οποία σήμερα αναπαλαιώνονται. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια, την γεωργία και την κτηνοτροφία. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η πολύ παλαιά εκκλησία του Χριστού, με γλυπτό ξύλινο τέμπλο και παλαιές εικόνες.

Δαμαλάς. Μικρό γραφικό χωριουδάκι με λίγους μόνιμους κατοίκους. Αξίζει να επισκεφθείτε το αναπαλαιωμένο παραδοσιακό ελαιοτριβείο του Δαμαλά και το παραδοσιακό εργαστήρι αγγειοπλαστικής, στην είσοδο του χωριού.

Μονή. Το χωριό είναι κτισμένο σε πλαγιά, με θέα στο λεκανοπέδιο της Τραγέας. Πήρε το όνομά του από το ναό της Παναγίας της Δροσιανής που άλλοτε ήταν μοναστήρι. Τα υφαντά του είναι ονομαστά.

Κινίδαρος. Όμορφο χωριό, ονομαστό για τα κτηνοτροφικά του προϊόντα, αλλά και για τις γιορτές και τα πανηγύρια του. Κοντά στον Κινίδαρο βρίσκεται η πηγή απ΄ όπου υδρεύεται η Χώρα. Στην περιοχή υπάρχουν λατομεία μαρμάρου. Τα καλοκαιρινά βράδια, στις ταβέρνες του χωριού στήνονται συχνά γλέντια με τοπικούς  οργανοπαίκτες και μουσικούς.

Μέλανες. Το χωριό είναι κτισμένο σε εύφορη κοιλάδα. Υπάρχουν τρεχούμενα νερά που παλαιότερα κινούσαν τους, εγκαταλειμμένους σήμερα, νερόμυλους. Στην κοιλάδα των Μελάνων βρίσκονται και τα μικρότερα χωριουδάκια Κουρουνοχώρι και Μύλοι. Ο πύργος του Φραγγόπουλου, στο Κουρουνοχώρι, θυμίζει ότι η περιοχή αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα Φέουδα της Νάξου την εποχή της Ενετοκρατίας. Κοντά στις Μέλανες, στη θέση Φλεριό, βρίσκεται ξαπλωμένος στην άκρη ενός περιβολιού, ο ένας από τους δύο αρχαϊκούς Κούρους της Νάξου.

Ποτάμι. Πρόκειται ουσιαστικά για τρία μικρά χωριουδάκια (Άνω, Μέση και Κάτω Ποταμιά), κτισμένα κατά μήκος καταπράσινης κοιλάδας, ανάμεσα σε περιβόλια με φρούτα. Παλαιοί νερόμυλοι δίνουν ένα ξεχωριστό χρώμα. Η περιοχή είναι ιδανική για περιπάτους.

Σαγκρί. Είναι κτισμένο σε εύφορο οροπέδιο με ελιές, 11 χλμ. Ν.Α. της Χώρας. Η ευρύτερη περιοχή παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και έχει πολλά αξιοθέατα όπως το μοναστήρι-πύργος του Τίμιου Σταυρού (16ου αι.) που αναστηλώθηκε πρόσφατα και φιλοξενεί διάφορες εκδηλώσεις, το μοναστήρι του Αγίου Ελευθερίου, τις βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Αρτεμίου (8ος - 9ος αι.) που κτίστηκε την περίοδο της εικονομαχίας και τον πύργο του Σομαρίπα, στο Κάτω Σαγκρί. Νότια του χωριού, στη θέση Γύρουλας, βρίσκεται ο αρχαϊκός ναός της θεάς Δήμητρας.

Επίσης στο 12ο χλμ. του κεντρικού δρόμου, που ενώνει τη Χώρα της Νάξου με το Σαγκρί, δεσπόζει στον κάμπο της Αγιασσού, ο Πύργος Μπαζαίου.

Φιλώτι. Μετά την Τραγέα, ο δρόμος ανηφορίζει προς τον Ζα, το ψηλότερο βουνό των Κυκλάδων (1004 μ.) και συναντά το χωριό Φιλώτι κτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του Ζα. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Νάξου με έντονη ζωή και δραστηριότητα. Έχει εστιατόρια, καφενεία, μπαράκια και αγορά. Η εκκλησία του χωριού, η Παναγία η Φιλωτίτισσα, είναι από τις ωραιότερες της Νάξου, με σπάνιες εικόνες, μαρμάρινο τέμπλο και γλυπτό καμπαναριό. Αξίζει ακόμα να επισκεφθείτε τον πύργο του Μπαρότση. Από το Φιλώτι ξεκινάει δρόμος που καταλήγει στον πύργο του Χειμάρρου.

Δανακός. Μικρό χωριό, κτισμένο στο βάθος μιας χαράδρας, με άφθονα νερά που παλαιότερα κινούσαν νερόμυλους. Κοντά στο χωριό, σε μία υπέροχη τοποθεσία βρίσκεται το μοναστήρι του Φωτοδότη, το παλαιότερο μοναστήρι της Νάξου. Από την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας που βρίσκεται στην διακλάδωση του δρόμου προς τον Δανακό, ξεκινάει μονοπάτι προς την κορυφή του Ζα.

Η Απείρανθος είναι κτισμένη, στην καρδιά της ορεινής Νάξου, στους πρόποδες του βουνού Φανάρι. Την λένε και "Μαρμάρινο Χωριό". Διατηρεί ανέπαφη την αρχιτεκτονική της μορφή από την εποχή της Ενετοκρατίας. Η Απείρανθος ξεχωρίζει από τα άλλα χωριά της Νάξου στο γλωσσικό ιδίωμα, τα ήθη και έθιμα. Οι κάτοικοί της, στην πλειοψηφία τους, ήρθαν από τα ορεινά χωριά της Κρήτης τον 17ο αιώνα. Φημίζεται για την κλίση των ανθρώπων της προς την ποίηση και γενικότερα την τέχνη. Οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα ικανές στην τέχνη της υφαντικής. Εντυπωσιακός είναι ο πύργος του Ζευγώλη (17ου αι.), κτισμένος πάνω σε βράχο, στην είσοδο του χωριού. Στα καφενεία και τις ταβέρνες του χωριού θα δοκιμάσετε το μοναδικό, διάσημο κρασί της ορεινής Νάξου. Στην ευρύτερη περιοχή, υπάρχουν αξιόλογες βυζαντινές εκκλησίες. Αξίζει να επισκεφθείτε τα 4 ενδιαφέροντα μουσεία:

• Το Αρχαιολογικό Μουσείο, 
• το Γεωλογικό Μουσείο Απειράνθου,
• το Λαογραφικό Μουσείο Απειράνθου και
• το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απειράνθου.

Κεραμωτή. Είναι κτισμένη στο βάθος λαγκαδιάς. Εκτός από το κρασί, φημίζεται για το μέλι της. Στον κεντρικό δρόμο, στο ύψος της Κεραμωτής, βρίσκεται η εκκλησία του Σταυρού. Από το σημείο αυτό είναι ορατές και οι ανατολικές και οι δυτικές ακτές του νησιού.

Κόρωνος. Είναι κτισμένη σε κοιλάδα, στους ανατολικούς πρόποδες του βουνού Κόρωνος, σε υψόμετρο 540 μ. Όμορφο, γραφικό χωριό, με έντονο νησιώτικο χρώμα. Παλαιότερα οι κάτοικοί της, στην πλειοψηφία τους, εργαζότανε στα σμυριδωρυχεία της περιοχής. Με την ανακάλυψη της τεχνητής σμύριδας και το κλείσιμο των ορυχείων, πολλοί άνθρωποι μετακινήθηκαν σε μεγαλύτερες πόλεις. Στα καφενεία και τις ταβέρνες του χωριού θα δοκιμάσετε το μοναδικό, διάσημο κρασί της ορεινής Νάξου. Αξίζει να επισκεφτείτε το Λαογραφικό μουσείο. Έξω από το χωριό η εκκλησία της Παναγίας της Αργοκοιλιώτισσας, συγκεντρώνει κάθε χρόνο στο πανηγύρι της χιλιάδες προσκυνητές.

Σκαδό. Όμορφο ορεινό χωριό, κτισμένο σε πλαγιά με αμπέλια.

Γαλανάδο. Όμορφο γραφικό χωριό, κτισμένο στον κεντρικό δρόμο προς την Τραγέα σε απόσταση 8 χλμ. από την Χώρα. Οι κάτοικοί του είναι κυρίως αγρότες και κτηνοτρόφοι. Έξω από το χωριό υψώνεται ο ενετικός πύργος του Μπελόνια και δίπλα του η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη.

Γλινάδο. Ζωντανό χωριό με αγορά, ταβέρνες και ανεπτυγμένη κτηνοτροφία. Στην είσοδο του χωριού η εκκλησία του Αγίου Νικοδήμου, προστάτη της Νάξου. Μέσα στον Κάμπο, ανάμεσα στο Γλινάδο και την θάλασσα, στη θέση Ύρια, βρέθηκε ο αρχαϊκός ναός του Διονύσου.

Άγιος Αρσένιος. Χωριό με όμορφα σπίτια και φροντισμένες αυλές. Αξίζει να επισκεφθείτε την εκκλησία του Άγίου Σπυρίδωνα. Γύρω από το χωριό, χωμένα μέσα στον κάμπο υπάρχουν πολλά ξωκλήσια και το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.

Τρίποδες. Όμορφο χωριό με πλακοστρωμένους δρόμους και εγκαταλειμμένους ανεμόμυλους. Στην είσοδο του χωριού, η εκκλησία της Παναγίας με παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο και σπάνιες εικόνες. Στο χωματόδρομο που συνδέει το χωριό με την παραλία της Πλάκας υπάρχουν τα ερείπια του Παλαιόπυργου της Πλάκας.

Εγγαρές. Όμορφο, καταπράσινο χωριό στα ανατολικά της κοιλάδας των Εγγαρών (8 χλμ. βορειοανατολικά της Χώρας). Αξίζει να επισκεφθείτε το Ελαιοτριβείο Εγγαρών, τον πύργο του Πραντούνα και το μοναστήρι της Φανερωμένης. Στην ευρύτερη περιοχή έχουν δημιουργηθεί δύο τεχνητά φράγματα, το φράγμα των Εγγαρών και το, υπό κατασκευή, φράγμα της Φανερωμένης.

Γαλήνη. Μικρό χωριουδάκι με όμορφα σπίτια, κτισμένο στη κοιλάδα των Εγγαρών (7 χλμ. βορειοανατολικά της Χώρας). Ανάμεσα στο χωριό και την παραλία του Αμίτη υψώνεται ο πύργος-μοναστήρι της Υψηλοτέρας που αποτελούσε ορμητήριο και καταφύγιο των αγροτών της περιοχής, κατά την Φραγκοκρατία

~** ΠΑΡΑΛΙΕΣ  :

Άγιος Γεώργιος: Είναι η πιο δημοφιλής και πολυσύχναστη παραλία της Χώρας. Αμμουδιά με ρηχά νερά, προστατευμένη από τους ανέμους, ιδανική για παιδιά. Λειτουργεί οργανωμένο αθλητικό κέντρο με σύγχρονο εξοπλισμό για όλα τα θαλάσσια σπορ. Υπάρχουν ταβέρνες και παραλιακά μπαράκια.

Άγιος Προκόπης: Πασίγνωστη και οργανωμένη τουριστικά παραλία, με μαγαζιά κάθε είδους. Η παραλία του Άγιου Προκόπη έχει χοντρόκοκκη άμμο και πεντακάθαρα διάφανα νερά. Υπάρχει δυνατότητα για θαλάσσια σπορ. Συνδέεται με την Χώρα με τακτική συγκοινωνία (λεωφορεία κάθε 20 λεπτά από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, τους καλοκαιρινούς μήνες).

Αγία Άννα: Η ατέλειωτη αμμουδιά της Αγίας Άννας αποτελεί συνέχεια της παραλίας του Άγιου Προκόπη. Έχει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Υπάρχει δυνατότητα για θαλάσσια σπορ. Χαρακτηριστικό της Αγίας Άννας το δάσος με τους σπάνιους κέδρους που φύονται μέσα στην άμμο.

Πλάκα: Μια μεγάλη αμμουδιά (4 χλμ.) η οποία αποτελεί συνέχεια της παραλίας της Αγίας Άννας. Ένας χωματόδρομος χωρίζει την παραλία από τον κάμπο που καταλήγει σ' αυτή. Κατά μήκος του υπάρχουν ταβέρνες και μπαράκια.

Μικρή Βίγλα: Ουσιαστικά πρόκειται για δύο υπέροχες αμμουδιές, της Μικρής Βίγλας και της Παρθένου, που χωρίζονται από τον βράχο της Μικρής Βίγλας. Η παραλία της Παρθένου, έχει καθιερωθεί σαν τόπος συνάντησης των φίλων της ιστιοσανίδας από όλο τον κόσμο. Υπάρχουν λίγες ταβέρνες.

Καστράκι: Μεγάλη παραλία μήκους 3 χλμ. με λευκή ψιλή άμμο. Στον ομώνυμο οικισμό υπάρχουν λίγες ταβέρνες.

Άλυκο: Εξωτική ατμόσφαιρα με αμμόλοφους και δάσος από κέδρους. Δεν είναι ιδιαίτερα πολυσύχναστη. Στην περιοχή υπάρχουν ταβέρνες.

Πυργάκι: Εδώ καταλήγει ο περιφερειακός δρόμος που ξεκινά από την Χώρα και κατευθύνεται νότια. Αμμόλοφοι, κέδροι και απόλυτη ηρεμία. Υπάρχουν ταβέρνες.

Αγιασσός: Αμμουδιά με ρηχά πεντακάθαρα νερά. Η πρόσβαση στην παραλία δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη αφού μόνο χωματόδρομοι οδηγούν σε αυτήν. Ο ένας ξεκινάει λίγο πριν το Πυργάκι και ο άλλος έξω από το χωριό Σαγκρί. Υπάρχει μικρός οικισμός με ταβέρνα.

Απόλλωνας: Όμορφος παραλιακός οικισμός ψαράδων, κτισμένος σε όρμο στην βορειοανατολική ακτή της Νάξου. Έχει τουριστική ανάπτυξη και συνδέεται με την Χώρα με καινούργιο παραλιακό δρόμο. Έχει μεγάλη παραλία που συνδυάζει άμμο και βότσαλο και παραθαλάσσια ταβερνάκια. Πολύ κοντά στην είσοδο του χωριού βρίσκεται ο Κούρος του Απόλλωνα.

Λιόνας: Θα φτάσετε στον Λιόνα ακολουθώντας έναν κατηφορικό, φιδωτό δρόμο που ξεκινάει έξω από την Κόρωνο. Στη διαδρομή φαίνονται οι στοές των σμυριδωρυχείων. Η παραλία του Λιόνα, στον ομώνυμο όρμο, στις ανατολικές ακτές της Νάξου, έχει τεράστια βότσαλα και βαθιά πεντακάθαρα νερά. Υπάρχει μικρός οικισμός με παραθαλάσσια ταβερνάκια.

Μουτσούνα: Γραφικός παραλιακός οικισμός, με όμορφες αμμουδιές και γραφικά ταβερνάκια πάνω στο κύμα, στις ανατολικές ακτές της Νάξου. Είναι το μόνο φυσικό λιμάνι του νησιού και απέχει από την Χώρα 38 χλμ. Στη Μουτσούνα φτάνουμε ακολουθώντας έναν κατηφορικό, φιδωτό δρόμο που ξεκινάει έξω από το χωριό Απείρανθος.

Ψιλή Άμμος: Αμμόλοφοι, δάσος με κέδρους και ειδυλλιακή ατμόσφαιρα. Εδώ θα φτάσετε ακολουθώντας τον παραλιακό χωματόδρομο που ξεκινάει από την Μουτσούνα και κατευθύνεται νότια.

Καλαντό: Στο νοτιότερο άκρο της Νάξου, υπέροχη αμμουδιά, προστατευμένη από τους ανέμους. Υπάρχουν εκδρομικά καραβάκια που οργανώνουν ημερήσιες κρουαζιέρες για να γνωρίσετε το Καλαντό. Ο δρόμος που ξεκινάει έξω από το χωριό Φιλώτι είναι κακός και μόνο για κατάλληλα οχήματα. Αν αποφασίσετε να πάτε μόνοι σας, πάρτε μαζί σας προμήθειες.

Αμπράμ: Μικρή αμμουδιά με πεντακάθαρα, ζεστά νερά (πιθανώς εξ αιτίας κάποιου θαλάσσιου ρεύματος), στις βορειοδυτικές ακτές της Νάξου, εκτεθειμένη όμως στους βόρειους ανέμους. Υπάρχει μικρός οικισμός και ταβέρνα.

Αμίτη: Εδώ καταλήγει ο δρόμος που ξεκινάει από το χωριό Γαλήνη. Μεγάλη, κατάλευκη αμμουδιά, χωρίς πολυκοσμία. Προσοχή στα παιδιά γιατί υπάρχουν θαλάσσια ρεύματα. Εδώ θα βρείτε και καντίνα.

~**ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΔΗΜΟΣ ΝΑΞΟΥ	2285360100
ΚΕΠ ΝΑΞΟΥ (ΧΩΡΑ)	2285024303
ΚΕΠ ΝΑΞΟΥ (ΔΡΥΜΑΛΙΑΣ)	2285024303
ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ	2285023333
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2285022300
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2285022100
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ	2285032199
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ	2285023969
ΤΑΞΙ	2285022444
ΡΑΔΙΟΤΑΞΙ ΖΕΥΣ	2285024331
ΚΤΕΛ	2285022291
ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ	2285022211

~** ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ :

Στη Νάξο, οι φιλικοί και φιλόξενοι κάτοικοι κερδίζουν τον επισκέπτη  με τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμά τους.

Στα χωριά επιβιώνουν ακόμη  στοιχεία της Διονυσιακής λατρείας, τα οποία γίνονται εμφανή ιδιαίτερα τις Απόκριες. Την "Κρεατινή" Κυριακή εμφανίζονται στους δρόμους  οι "Κουδουνάτοι". Πρόκειται για νέους με προσωπίδες, οι οποίοι φορούν κάπα με κουκούλα, έχουν μια σειρά από κρεμασμένα κουδούνια γύρω από τη μέση και από το στήθος και χορεύουν προκαλώντας έτσι έντονο θόρυβο. Οι ντόπιοι, κατά το έθιμο, τους κερνούν αυγά.

Την Καθαρά Δευτέρα βλέπουμε  τους  "φουστανελλάτους", νέους στολισμένους, χωρίς προσωπίδες, οι οποίοι παίζουν  βιολιά.

Οι καθημερινές ανάγκες των Ναξιωτών, από παλιά μέχρι σήμερα, μετατρέπονταν  σε πανηγύρι. Όταν έπρεπε να σφάξουν τα οικόσιτα γουρούνια, φίλοι και συγγενείς συγκεντρώνονταν στις αυλές των σπιτιών, έπιναν και διασκέδαζαν, ενώ παράλληλα επεξεργάζονταν το χοιρινό κρέας για κατανάλωση και αποθήκευση.

Το βράδυ της 23ης Ιουνίου οι κάτοικοι της Νάξου καίνε γαϊδουράγκαθα. Με τελετουργίες όπως το πέρασμα από τρία στενά και τρεις εκκλησίες, το ζύμωμα και τη κατανάλωση αρμυρού ψωμιού, οι νέοι και νέες βλέπουν τάχα στον ύπνο τους ποια ή ποιόν θα παντρευτούν ο οποίος θα ήταν αυτός ή αυτή  που θα  τους προσέφερε νερό.

Άλλο τελετουργικό έθιμο είναι όλος ο κύκλος εργασιών ο σχετικός  με το σταφύλι, δηλαδή ο τρύγος, το πάτημα και η διαδικασία παρασκευής της ρακής, τα λεγόμενα "χατζανέματα".

Το Πάσχα το γιορτινό τραπέζι περιλαμβάνει αρνί γεμιστό με μπαχαρικά, συκωταριά και τυρί. Η μουσική, ο χορός και τα τραγούδια της Νάξου έχουν διαδοθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα. Οι στίχοι των τραγουδιών μοιάζουν πολύ με εκείνους των Κρητικών μαντινάδων. Οι Ναξιώτες, έχοντας μια έμφυτη ποιητική ικανότητα, συνηθίζουν να αυτοσχεδιάζουν και να ομοιοκαταληκτούν τους στίχους των τραγουδιών τους. Φτιάχνουν τραγούδια για τους γάμους, τον ξενιτεμό, επίσης  νανουρίσματα, κάλαντα και μοιρολόγια.

Στη Νάξο συναντάμε πολλά παραδοσιακά πανηγύρια όπως αυτά της Ζωοδόχου Πηγής στην Αγροκοιλιώτισσα, της Αγίας Τριάδος στο Γαλανάδο, του Αγίου Γεωργίου στον Κινίδαρο, του Αγίου Νικοδήμου.

 

 ***  ΙΟΣ  :

Μέσα στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας του Αιγαίου, ανάμεσα σε Σαντορίνη, Πάρο, Νάξο και Σίκινο, ξεπροβάλλει ένα από τα ομορφότερα νησιά της Ελλάδας, η Ίος.

Μικρό νησί που ξεχωρίζει όμως για τις μεγάλες χρυσές παραλίες του, τα κρυστάλλινα νερά και τους γραφικότατους κολπίσκους. Χαρακτηριστικό της Ίου είναι ότι διαθέτει 86 χλμ. ακτογραμμής, εκ των οποίων τα 32 χλμ. είναι αμμουδιές!

Έχει έκταση 108 τετραγωνικά χλμ. με σχετικές διαστάσεις, μήκος 17 χλμ. και πλάτος 7,5 χλμ.  Η απόσταση από τον Πειραιά είναι 108 ναυτικά μίλια. Η ακτοπλοϊκή συγκοινωνία, είναι πολύ συχνή με τον Πειραιά, τη Ραφήνα και τα γύρω νησιά.

Ειδικά την καλοκαιρινή περίοδο υπάρχουν συνδέσεις καθημερινά με άλλα νησιά, είτε με ταχύπλοα ή με συμβατικά πλοία, όπως με Πάρο, Νάξο, Σαντορίνη, Μύκονο, Σίκινο, Φολέγανδρο.

~** ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ :
~ Η ιστορική πορεία της Ίου, σε γενικές γραμμές ήταν παρόμοια με αυτή των υπολοίπων νησιών των  Κυκλάδων.

Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει στον μεγαλύτερο επικό ποιητή όλων των Εποχών, τον Όμηρο, ο οποίος τον 8ο αιώνα π.χ. συνέθεσε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Η μητέρα του Κλιμένη γεννήθηκε και πέθανε στην Ίο. Στην  περιοχή «Πλακωτός» υπάρχει ο τάφος του. Ο θρύλος υποστηρίζει ότι ο Όμηρος πέθανε στην Ίο μην μπορώντας να λύσει το αίνιγμα που του έθεσαν ψαράδες στην περιοχή του Πλακωτού.

Το νησί της Ίου δέχτηκε αρχικά την επίδραση των εποίκων από τα παράλια της Μ. Ασίας. Τα επιτεύγματα του Μινωικού πολιτισμού (2000-1500 π.Χ.) στο νησί θάφτηκαν κάτω από την λάβα του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Γύρω στα 1100 π.χ. Δωριείς και Ίωνες φτάνουν στο νησί και του δίνουν το όνομα του. Στη συνέχεια η Ίος έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας και στις αρχές του 13 μ.χ. αιώνα κατακτήθηκε από τους Ενετούς με σημαντική περίοδο γύρω στα 1397 μ.χ. όταν ο Διοικητής του νησιού Μάρκος Κρίσπος, οχύρωσε την Χώρα του νησιού με τα τείχη του Κάστρου, ερείπια των οποίων υπάρχουν μέχρι σήμερα.

Το 1537 τελικά, η Ίος υποτάσσεται στους Τούρκους, και αρχίζει περίοδος βαριάς φορολογίας και άλλων δεινών για τους κατοίκους ενώ εξακολουθεί να υποφέρει από επιθέσεις πειρατών. Οι Τούρκοι κατακτητές χαρακτήριζαν το νησί «Μικρή Μάλτα» λόγω της απόλυτης ασφάλειας που προσέφερε το φυσικό του λιμάνι.

Κατά την Τουρκοκρατία, ο Σπυρίδων Βαλέτας (1718-1843) τέκνο της Ίου και μέλος της Φιλικής Εταιρείας, διακρίθηκε στον Απελευθερωτικό Αγώνα, υπήρξε ο Πρώτος Υπουργός Παιδείας της Νεότερης Ελλάδας και μεγάλος Ευεργέτης του νησιού.

~** Το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης (17ου αιώνα) που είναι χτισμένο δεξιά στην είσοδο του λιμανιού.

Ο τάφος του Ομήρου στο Πλακωτό.

Απομεινάρεια αρχαίου υδραγωγείου στο Πλακωτό.

H εκκλησία του Αη Γιώργη στο Γιαλό.

Η Παναγιά η Γκρεμιώτισσα στη Χώρα.  Η εκκλησία της Γκρεμιώτισσας είναι βυζαντινής αρχιτεκτονικής και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση τη Θεοτόκου.

Η Παναγία η Καθολική.

Η εκκλησία του Ευαγγελισμού (Μητρόπολη).

Ερείπια βυζαντινού κάστρου στο Παλιόκαστρο.

Ο Ψαθόπυργος στη θέση Πλακωτό.

Ο Άγιος Ιωάννης στον Κάλαμο.

Ο Άγιος Ιωάννης στον Πύργο χτισμένος στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα.

Η Αγία Αικατερίνη όπου βρίσκονται υπολλείματα Βυζαντινού ναού και ερείπια αρχαίου Ναού αφιερωμένου στον Απόλλωνα.

Η περιοχή των Ανεμόμυλων (12 στον αριθμό).

Το πετρο-μαρμαρόκτιστο ανοικτό θέατρο "Οδυσσέας Ελύτης", 1000 θέσεων.

Το Λαογραφικό Μουσείο.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στους Κολιτσάνους

~** ΠΑΡΑΛΙΕΣ :
Η παραλία της Κουμπάρας. Πανέμορφη και κάτοχος "Γαλάζιας Σημαίας".

Η παραλία του Μυλοπότα. Πανέμορφη παραλία (μήκους 1χλμ.) με χρυσαφένια άμμο, καταγάλανη θάλασσα και κάτοχος και αυτή  "Γαλάζιας Σημαίας".

Η παραλία του Καλάμου, στα ανατολικά του νησιού, ιδανική για υποβρύχιες  αναζητήσεις.

Οι απομονωμένες παραλίες του Παπά και των Πλακών,  το Καμπάκι, ο Πλακωτός, το Πεταλίδι, το Νεράκι, τα Διαμούδια, το Σαπουνόχωμα, ο Βαλμάς, το Κολιτσάνι, το Κλήμα, το Πικρί νερό, η Τζαμαρία.

Η παραλία Μαγγανάρι. Μια αλληλουχία πέντε κολπίσκων με χρυσή άμμο και κρυστάλλινα νερά.

Η παραλία της Αγίας Θεοδότης.

Ο κόλπος της Ψάθης.

~** ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ  :
Το πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου, στο Μοναστήρι του Πύργου.

 Το πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη, στις 29 Αυγούστου, στην Ψάθη και στον Κάλαμο ταυτόχρονα

Το πανηγύρι της Γέννησης της Θεοτόκου, στις 7-8 Σεπτέμβρη, στην Αγία Θεοδότη και στο Παλιόκαστρο

Το πανηγύρι της  Παναγίας της Γκρεμιώτισσας στις 15 Αυγούστου, στην Χώρα.

Το πανηγύρι της Μερσινιάς στις 21 Αυγούστου, προς τιμή της Θεοτόκου

Το πανηγύρι του Αγ. Γεωργίου στα Βουρλιδάκια, που τελείται κατά την εορτή του Αγίου Γεωργίου

Το πανηγύρι του Αγ. Νικολάου, στις 6 Δεκεμβρίου, στην Κουμπάρα.

Τα «Ομήρεια», κάθε Μάιο, είναι πολιτιστικές εκδηλώσεις υπό την αιγίδα της UNESCO προς τιμήν του επικού ποιητή Ομήρου.

~** ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΔΗΜΟΣ ΙΗΤΩΝ	2286360400
ΚΕΠ ΙΗΤΩΝ	2286360419
ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ	2286360000
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2286091264
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2286091222
ΚΤΕΛ	2286092015

*** ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ :

Η Σαντορίνη είναι το νοτιότερο νησί των Κυκλάδων. Το έδαφος του νησιού είναι ηφαιστειογενές και από την πλευρά του ηφαιστείου το νησί είναι εξαιρετικά βραχώδες. Στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία της Σαντορίνης  συνεισφέρει ένας εξαιρετικά σημαντικός αρχαιολογικός πλούτος: η Αρχαία Πόλη στο Μέσα Βουνό και ο Προϊστορικός οικισμός του Ακρωτηρίου.

Η Σαντορίνη διαθέτει επίσης μία μοναδική κληρονομιά λαϊκής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, στους οικισμούς του Βόθωνα, της Μεσσαριάς, της Φοινικιάς και του Μεγαλοχωρίου, και εξελιγμένους οχυρωματικούς οικισμούς στον Πύργο, το Εμπορείο και το Ακρωτήρι.
Το κλίμα του νησιού είναι δροσερό λόγω των βορειοανατολικών ανέμων και ο χειμώνας είναι γλυκός και ήπιος με μέση θερμοκρασία 10oC. Οι βροχές είναι συχνές το χειμώνα και σχεδόν ανύπαρκτες το καλοκαίρι. Το έδαφος είναι εύφορο και ευνοεί την καλλιέργεια των αμπελιών και της ντομάτας. Το νησί είναι σχεδόν άνυνδρο με ελάχιστα πηγαία νερά.
Σήμερα η Σαντορίνη αριθμεί 7000 μόνιμους κατοίκους διασκορπισμένους στα 10 περίπου χωριά της. Τα Φηρά είναι η πρωτεύουσα του νησιού και η Οία, ένα  από τα πιο όμορφα χωριά του γνωστή σε όλο τον κόσμο για το εντυπωσιακό και μαγευτικό της ηλιοβασίλεμα. Οι «μαύρες» παραλίες της, με τους απότομους γκρεμνούς και τα ηφαιστιογενή πετρώματα δίνουν στο νησί μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία.
H Σαντορίνη συνδέεται αεροπορικώς με Αθήνα και Ρόδο ενώ με Μύκονο και Θεσσαλονίκη μόνο εποχιακά. Ακτοπλοϊκώς, με συμβατικά αλλά επίσης και με ταχύπλοα πλοία, συνδέεται με Πειραιά, Κρήτη, Πάρο, Ίο, Μύκονο, Ανάφη, Νάξο, Σίκινο, Σύρο, Κίμωλο, Κύθνο, Μήλο, Σέριφο, Σίφνο, Τήνο, Φολέγανδρο, Κάρπαθο, Διαφάνι, Κάσο και Χάλκη.

~** ΙΣΤΟΡΙΑ :

Η Σαντορίνη στην αρχαιότητα ονομαζόταν Στρογγύλη λόγω του κυκλικού σχήματός της το οποίο άλλαξε με την έκρηξη του ηφαιστείου το 1650 π.Χ. και το κεντρικό μέρος του νησιού βυθίστηκε σχηματίζοντας έτσι την Καλντέρα. Οι Φοίνικες την ονόμαζαν Καλλίστη και οι Δωριείς Θήρα.

Το όνομα Σαντορίνη το πήρε τον 12ο αιώνα από τους Φράγκους που για την ακρίβεια την έλεγαν «Σάντα Ιρένε», δηλαδή Αγία Ειρήνη. Η έκρηξη του ηφαιστείου ήταν και ο σημαντικός λόγος (κατά μεγάλη μερίδα μελατητών) αποκοπής της μεγάλης ανάπτυξης του νησιού αφού μέχρι το 2000 π.Χ. άνθιζε ο Μινωικός πολιτισμός.

Λέγεται μάλιστα ότι όλο το Αιγαίο σκοτείνιασε και τα κύματα είχαν ύψος 250μ. και ταχύτητα 300 χλμ. την ώρα καταστρέφοντας έτσι τον πολιτισμό της Κρήτης και της Αιγύπτου. Κάποιες άλλες μυθολογικές θεωρίες συνδέουν την καταστροφή αυτή με τον καταποντισμό της Ατλαντίδος.

Η «Θήρα» είχε δηλώσει υποταγή στους Πέρσες ενώ αργότερα συμμάχησε με τους Σπαρτιάτες και το 426 π.Χ. πέρασε στην κυριαρχία των Αθηναίων. Κατακτητές της υπήρξαν αργότερα οι Πτολεμαίοι και τέλος οι Ρωμαίοι.

Κατά την περίοδο του Βυζαντίου η Θήρα ανήκε στο Θέμα του Αιγαίου, κατόπιν κατά την Λατινοκρατία στο Δουκάτο της Νάξου ώσπου τελικά περιήλθε στην κυριαρχία των Ενετών. Εκείνη την χρονική περίοδο αρκετοί κάτοικοι του νησιού ασπάσθηκαν το καθολικό δόγμα ή προσηλυτίσθηκαν. Το 1537 το νησί κατακτήθηκε από τους πειρατές του Μπαρμπαρόσα και το 1579 από τους Τούρκους. Από το 1770 έως και το 1774 υπήρχε Ρώσικη κατοχή και τέλος το 1832 ενσωματώθηκε στο Ελληνικό κράτος.

~** ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ  :

Γενικά:

Η νέα και παλαιά Καμένη

Το ηφαίστειο

Τα Οινοποιεία του νησιού

Στα Φηρά:

Το αρχαιολογικό Μουσείο

Το Λαογραφικό Μουσείο

Οι δύο Μητροπόλεις, η Ορθόδοξη και η Καθολική

Το Μοναστήρι των Δομινικανίδων καλογριών

Το Βενετσιάνικο Μέγαρο Γκύζη

Η Καλντέρα

Στο Ακρωτήρι:

Η Μινωϊκή Πολιτεία

Το Βενετσιάνικο Κάστρο «Καστέλλι» - τυπικός Κυκλαδικός οχυρωματικός οικισμός

Στο Εμπορείο:

Ο τετράγωνος Πύργος «Γουλάς»

Ανεμόμυλοι

Παραδοσιακό Κάστρο «Καστέλλι»

Στο Ημεροβίγλι:

Το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου

Το Βενετσιάνικο Κάστρο «Σκάρος»

Η Καλντέρα

Στο Καμάρι:

Τα ερείπια αρχαίων οικοδομών - Αρχαία Θήρα

Στην Οία:

Το Κάστρο

Οι διάσπαρτοι ανεμόμυλοι

Το Ναυτικό Μουσείο

Στη Περίσσα:

Η Αρχαία Θήρα

Η Κατεφιανή

Η Άγια Ειρήνη

Στο Πύργο Καλλίστης:

Το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία

To Καστέλι - Εκκλησιαστικό Μουσείο Πύργου

Η Λαογραφική συλλογή «Προσεισμικός Πύργος»

Στην Μεσαριά:

Αρχοντικό Αργυρού

Τέλος, αξίζει να επισκεφθείτε ακόμη:

Το Εικαστικό Κέντρο Art Space στην Έξω Γωνιά

Το Μουσείο Οίνου Volcan Wines στο Βόθωνα

~** ΠΑΡΑΛΙΕΣ :

Στο Ακρωτήρι: Κόκκινη Παραλία, Άσπρη Παραλία, Μέσα Πηγάδια, Αποθήκες, Καμπιά

Στο Εμπορείο: Περίσσα, Περίβολος, Αι Γιώργης, Εξωμύτης, Βλυχάδα

Στο Καμάρι (Γαλάζια Σημαία): Καμάρι, Μαύρη Παραλία

Στον Μονόλιθο: H Παραλία του Μονόλιθου

Στην Οία: Αμμούδι, Αρμένη, Μπαξέδες, Κουλούμπος, Πορί

~** ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ	2286022231
ΚΕΠ ΘΗΡΑΣ	2286028540
ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ	2286022237
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2286022239
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	2286022649
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ	2286033199
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ	2286028400
ΤΑΞΙ	2286022555
ΚΤΕΛ	2286025404
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ	2286025940

~**  ΕΚΔΗΛΩΣΕΙ :

Αναπαράσταση της έκρηξης του ηφαιστείου: Στα τέλη του Αυγούστου ο Δήμος Θήρας οργανώνει την αναπαράσταση της έκρηξης του ηφαιστείου. Χιλιάδες βεγγαλικά και φωτοβολίδες, συνοδευμένα από υπόκωφους θορύβους ξυπνούν μνήμες από την έκρηξη του ηφαιστείου, φόβος και δέος τόσο στους ντόπιους κατοίκους όσο και στους επισκέπτες του νησιού. Στο τέλος της βραδιάς πραγματοποιείται συναυλία από γνωστούς Έλληνες καλλιτέχνες.

«Χαλάρια»: Αθλητικές εκδηλώσεις προς τιμή του αδικοχαμένου Εμμανουήλ Χάλαρη, ενός σπουδαίου Θηραίου αθλητή ο οποίος έφυγε νωρίς από τη ζωή.

Παραδοσιακός Γάμος: Στο χωριό του Ακρωτηρίου παρουσιάζεται μια φορά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η διαδικασία της τέλεσης του παραδοσιακού Σαντορινιού γάμου, συνοδευμένη και από διάφορα τραγελαφικά συμβάντα και έθιμα.

Μεγάλη Παρασκευή, στον Πύργο: Χιλιάδες «ντενεκεδάκια» (σιδερένια κουτιά) που περιέχουν στουπιά ποτισμένα στο πετρέλαιο, ανάβουν σε όλα τα σοκάκια του χωριού την στιγμή της περιφοράς του επιταφίου από την εκκλησία για τη περιφορά του. Λόγω της γεωγραφικής θέσης του χωριού, το οποίο είναι κτισμένο πάνω σε λοφίσκο ορατό από όλη τη Σαντορίνη το θέαμα είναι πολύ εντυπωσιακό.

Το κάψιμο του Οβριού:  Την ημέρα του Πάσχα πραγματοποιείται σε πολλά χωριά του νησιού το λαϊκό δικαστήριο του Οβριού (πάνινο ομοίωμα ανθρώπου), ο οποίος καταδικάζεται εις θάνατο, κρεμιέται και καίγεται.

Πανηγύρια: Οι κάτοικοι της Σαντορίνης, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του νησιού, και της συμβίωσής τους με το φόβο ενός πιθανού «ξυπνήματος» του ηφαιστείου, αλλά παράλληλα και λόγω της ανεπτυγμένης ναυτιλίας αιώνων μέχρι και τη τελευταία έκρηξη του Ηφαιστείου τον 20ο αιώνα, έχουν αναπτύξει ένα έντονο  θρησκευτικό συναίσθημα. Το γεγονός αυτό καταμαρτυρείται από τις εκατοντάδες εκκλησίες και ξωκλήσια, τα οποία συνεχίζουν να λειτουργούν μέχρι σήμερα και να διοργανώνουν πανηγύρια παρά την αλλοτρίωση και τον αποπροσανατολισμό που έχει προκαλέσει η παρουσία του τουρισμού. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα παρακάτω πανηγύρια:

• Το Πανηγύρι του Σωτήρος, στο Πύργο: Εδώ υπάρχει το έθιμο οι νέοι του χωριού τις παραμονές της εορτής του Σωτήρος να κλέβουν από τις αυλές των κοριτσιών γλάστρες με βασιλικούς και να στολίζουν με αυτές το τρούλο του ναού.
• Άγιος Γεώργιος «Σφουγγατάς», στο Φηροστεφάνι: Κατόπιν επιθυμίας του ίδιου του αγίου, όπως αναφέρει η λαϊκή παράδοση, γίνεται από τους πιστούς η πανήγυρη του «Καμπονοσφουγγάτου» (είδος ομελέτας με «καμπούνες» και άλλα ντόπια χορταρικά).
• «Άγιοι Εφταπαίδες»: Ακριβώς πάνω στη Καλδέρα, υπάρχει ένα μικρό ξωκλήσι, στη περιοχή μεταξύ Ημεροβιγλίου και Οίας στο οποίο οι πιστοί μπορούν να προσεγγίσουν μόνο με βάρκες.
• Τις ημέρες των μεγάλων θρησκευτικών εορτών όπως της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας στο Καμάρι, της Παναγίας της Πλατσανής στην Οία, του Σταυρού στο Εμπορείο, το Δεκαπενταύγουστο σε διάφορα χωριά, το πανηγύρι στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία γίνονται εορτές με διάφορους τοπικούς χορούς, φαγητό, μουσική και άφθονο κρασί.
•  
• *** ΣΥΡΟΣ :
• 

  
  

  Η Σύρος είναι το μεγαλύτερο σε πληθυσμό νησί των Κυκλάδων με έκταση 84 τετραγωνικά χιλιόμετρα με πρωτεύουσα την Ερμούπολη, η οποία αποτελεί το διοικητικό κέντρο των Κυκλάδων με συγκεντρωμένες ολες τις δημόσιες υπηρεσίες, (Δικαστήρια, Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, Πυροσβεστική, Επιμελητήριο Κυκλάδων, Τελωνείο, ΔΟΥ, Δ/σεις Γεωργίας, Δασών, Εκπαίδευσης, Πολεοδομίας, Αλιείας, Εμπορίου, Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού, Τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ.α). Ο πληθυσμός της Σύρου ανέρχεται περίπου σε 27000 κατοίκους , οι οποίοι ασχολούνται με το εμπόριο,  με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία, την ναυτιλία και τον τουρισμό.

  
  

  Ο  μεσαιωνικός οικισμός της Άνω Σύρου είναι χτισμένος από το 300 μ.Χ στον ομώνυμο λόφο ο οποίος δεσπόζει στην Ερμούπολη. Τα μεγαλύτερα χωριά της Σύρου είναι: ο Γαλησσάς, το Κίνι, ο Πάγος τα Χρούσσα, η Ποσειδωνία η Βάρη και ο Φοίνικας. Οι εξοχικές κατοικίες της Ποσειδωνίας  διατηρούν την αρχοντιά της πρώτης Ελληνικής αστικής τάξης η οποία δημιουργήθηκε στην Ερμούπολη τον 19ο αιώνα.

~** ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΗΣΙΟΥ :

Το όνομα Σύρος προέρχεται από τη λέξη "Σούρ" ή "Οσούρα" που σήμαινε βραχώδης στα αρχαία Φοινικικά. Ο Όμηρος την αναφέρει στην Οδύσσεια ως "Συρίη".

Τα αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν στο φως στα τέλη του περασμένου αιώνα στην Χαλανδριανή, στα Βορειοανατολικά του νησιού, χρονολογούνται από το 2.800 π.Χ., την δεύτερη περίοδο του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού. Τα ευρήματα είναι κυρίως τάφοι, ειδώλια, αγγεία και σκεύη τα οποία σήμερα βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Γουλανδρή και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σύρου.

Στη Σύρο γεννήθηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ, ο φιλόσοφος, φυσικός και αστρονόμος Φερεκύδης. Την περίοδο εκείνη, υπήρχαν δύο πόλεις στη Σύρο. Η μία στην θέση της  σημερινής Ερμούπολης και ειδικότερα στην περιοχή Πευκάκια - Ψαριανά και η άλλη στο Γαλησσά στα νοτιοδυτικά του νησιού.

Τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. η Σύρος υπήρξε μέλος της Αθηναϊκής συμμαχίας. Μετά από μία περίοδο αναταραχών τον 3ο αιώνα π.Χ., κατά τον 2ο αιώνα π.Χ το νησί ακμάζει και πάλι. Τον επόμενο αιώνα η Σύρος εξελίσσεται σε σημαντικό ακτοπλοϊκό κόμβο. Στους αιώνες που ακολουθούν, το νησί αποτελεί μόνιμο στόχο των πειρατών και ο πληθυσμός του μειώνεται σημαντικά.

Κατά τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους αρχίζει η οικοδόμηση του οικισμού της Άνω Σύρου. Το 1207 ο οικισμός καταλήφθηκε από τους Ενετούς και κατά την διάρκεια της Λατινοκρατίας, οι ντόπιοι ασπάζονται το καθολικό δόγμα. Το 1566 η Σύρος πέρασε στην εξουσία των Τούρκων αλλά καθ' όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας τελούσε υπό την προστασία του Πάπα και του βασιλιά της Γαλλίας. Το 1617 ο Τουρκικός στόλος καταστρέφει το νησί. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι από τον 16ο μέχρι και τον 18ο αιώνα, ο πληθυσμός ανέρχονταν περίπου σε 2500 Καθολικούς και 150-200 Ορθόδοξους.

Η δημιουργία της Ερμούπολης αρχίζει από το 1822. Γίνεται από πρόσφυγες που έρχονται σταδιακά στο νησί από τη Μικρά Ασία, τη Χίο, την Κάσο, τα Ψαρά και την Κρήτη.  Η Ερμούπολη («Πόλη του Ερμή») παίρνει το όνομά της στα 1826 μετά από πρόταση των πρώτων οικιστών της πόλης, προς τιμή του αρχαίου θεού του εμπορίου Ερμή με παράλληλη αναφορά στις εμπορικές δραστηριότητες των κατοίκων της.

Αναπτύσσεται ταχύτατα σε μεγάλο εμπορικό κέντρο και γίνεται το σημαντικότερο λιμάνι της Ανατολικής Μεσογείου. Το 1823 ιδρύεται στην Ερμούπολη το πρώτο νοσοκομείο της Ελλάδας και το 1833 η Ερμούπολη γίνεται πρωτεύουσα του Νομού Κυκλάδων. Την ίδια χρονιά λειτουργεί στην πόλη και το πρώτο στην Ελλάδα Γυμνάσιο με ιδρυτή τον Νεόφυτο Βάμβα, εκπαιδευτικό και κληρικό πρόσφυγα από την Χίο. Στο Γυμνάσιο αυτό θα φοιτήσει και θα αποφοιτήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Στα 1861 ιδρύεται το Νεώριο, το πρώτο ναυπηγείο στην Νεότερη Ελλάδα και διάφορα μικρά ναυπηγεία στα οποία εργάζονται  περίπου 2.000 άτομα. Στις ναυπηγικές εγκαταστάσεις της Ερμουπόλης  κατασκευάζονται σχεδόν 80 πλοία το χρόνο και εδώ ναυπηγείται, το 1854, το πρώτο ελληνικό ατμόπλοιο. Ταυτόχρονα αναπτύσσονται, ιδίως μετά το 1855, η τραπεζική και ασφαλιστική αγορά, η βιομηχανία, η βυρσοδεψία, η σαπωνοποιία, η σιδηρουργία, η αλευροποιία, η κλωστοϋφαντουργία, κλπ. Η μεγάλη ακμή της πόλης συνεχίζεται μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, με το νησί να αριθμεί περισσότερους από 30.000 κατοίκους.

Τα  δεινά του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου πλήττουν βαρύτατα τη Σύρο και η οικονομική παρακμή εντείνεται κατά τις μεταπολεμικές δεκαετίες. Όμως, ήδη από τη δεκαετία του 1980, με τη γενικότερη βελτίωση της οικονομίας και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα, εμφανίζονται στοιχεία ανάκαμψης της συριανής οικονομίας, με κύριο άξονα τον τουρισμό. Παράλληλα, η επαναλειτουργία των ναυπηγείων και άλλες παράπλευρες δράσεις φανερώνουν την ανοδική πορεία της Σύρου και ταυτόχρονα υποδεικνύουν την ανάγκη διαφοροποίησης της οικονομίας και αναζήτησης νέων ισορροπιών.

~** ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ :

Ερμούπολη:

• Η Πλατεία Μιαούλη, με τον ανδριάντα του Ανδρέα Μιαούλη (1889) στο κέντρο και την μαρμάρινη εξέδρα της μουσικής (1907) με ανάγλυφες παραστάσεις του Απόλλωνα και των Μουσών.
• Το Δημαρχείο της Ερμούπολης, ένα από τα μεγαλύτερα στη Νεότερη Ελλάδα, αρχιτεκτονικό κόσμημα του γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ. Θεμελιώθηκε το  1876 και ολοκληρώθηκε το 1898.
• Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ερμούπολης όπου εκτίθενται πρωτοκυκλαδικά και βυζαντινά ευρήματα.
• Το Εκκλησιαστικό Μουσείο Ερμούπολης, το οποίο στεγάζεται στον Ιερό Ναού Αγίου Νικολάου ενώ πολύ κοντά στο Ναό, απέναντι από το Μνημείο των πεσόντων, στο μικρό κηπάριο λειτουργεί το βιβλιοπωλείο της Ιεράς Μητροπόλεως, υπό τον τίτλο «Θεογνωσία».
• Το Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης, στο οποίο μπορεί κανείς να θαυμάσει μια συλλογή παλαιών μηχανών και εργαλείων που περιλαμβάνει σήμερα περισσότερα από 300 αντικείμενα. Αποτελεί μια μοναδική συλλογή για τα ελληνικά δεδομένα με στοιχεία εξοπλισμού βυρσοδεψίας, μηχανουργίας, κλωστοΰφαντουργίας, τυπογραφίας, ναυπηγικής, λουκουμοποιίας, συσκευασίας τροφίμων κ.α., τα οποία προέρχονται από τα εργαστήρια της Ερμούπολης. Η συγκέντρωση των ιστορικών εργαλείων έχει αρχίσει από το 1985. Η συστηματική εργασία αποκατάστασης και συντήρησης άρχισε το 1998 και γίνεται εξ΄ ολοκλήρου στην Ερμούπολη.
• Το Ιστορικό Αρχείο Κυκλάδων, του οποίου τα αρχεία χρονολογούνται από το 1821 και είναι προσβάσιμα μελετητές και επισκέπτες.
• Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ερμούπολης (πρώην Λέσχη «Ελλάς»), στεγάζεται στον πρώτο όροφο κτιρίου παρακείμενου στο  Δημαρχείο. Σχεδιάστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Pietro Sampo (1862 - 63). Εδώ στεγάζεται και το Μουσείο Αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης στο οποίο απαντάμε  εκθέματα του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού. Στη μεγάλη Αίθουσα Χορού διασώζονται οροφογραφίες και τοιχογραφίες με ερωτιδείς και μάσκες.
• Η Δημοτική Βιβλιοθήκη, στο ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου αριθμεί  35.000 τίτλους παλιών και σπάνιων βιβλίων. Στο κηπάριο μπροστά από τη Βιβλιοθήκη, βρίσκονται οι προτομές των Εμμ. Ροίδη, Γεωρ. Σουρή, Δημ. Βικέλα, Τιμ. Αμπελά και Ρίτας Μπούμη-Παππά.
• Το πρώτο Γυμνάσιο στην νεότερη Ελλάδα κτισμένο στην βόρεια πλευρά του Δημαρχείου ιδρύθηκε το 1833. Σε αυτό μαθήτευσαν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, ο Βολανάκης, ο Συγγρός κ. α επιφανείς έλληνες.
• Ο ορθόδοξος Μητροπολιτικός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Περίλαμπρος ναός, βασιλική τρίκλιτη με θόλο, είναι χρονολογικά ο  πρώτος ναός του νησιού (1824).
• Η ορθόδοξη εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, βασιλική τρίκλιτη, γνωστή  και ως η «Παναγία των Ψαριανών», είναι η δεύτερη χρονολογικά εκκλησία της Ερμούπολης (1828 - 29). Φιλοξενεί την περίφημη εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, έργο του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου (Εl Greco).
• Το κτίριο της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού, επιβλητικό μακρόστενο μαρμάρινο  τριώροφο κτίσμα  στην θέση «Νησάκι». Εκεί στεγάστηκε το πρώτο Τηλεγραφείο στην Ελλάδα, το 1858.
• Το Τελωνείο - Οι Διαμετακομιστικές Αποθήκες. Στο παλιό λιμάνι δεσπόζουν τα κτίρια του Τελωνείου και των Αποθηκών Διαμετακομίσεως τα οποία κτίστηκαν το 1834. Εδώ σήμερα στεγάζονται, εκτός από το Τελωνείο, και η Πινακοθήκη Κυκλάδων η οποία δημιουργήθηκε το 1994.
• Η καθολική εκκλησία της Ευαγγελίστριας. Είναι βασιλική τρίκλιτη, χτισμένη στις αρχές του l9ου αιώνα και είναι ο ενοριακός ναός των καθολικών της Ερμούπολης.
• Το Δημοτικό θέατρο «Απόλλων». Χτίστηκε το  1864, και είναι έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Pietro Sampo. Απλό εξωτερικά αλλά με εντυπωσιακή εσωτερική αρχιτεκτονική, μιμείται ιταλικά και γαλλικά πρότυπα.
• Η ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, βρίσκεται στην αρχή του άξονα της Συνοικίας «Βαπόρια» και αποπερατώθηκε το 1905, μετά από εργασίες 61 ετών. Επιβλητικός και μεγαλοπρεπής ναός, μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων ναών στην Ελλάδα, αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού του επισκέπτη. Στο κηπάριο μπροστά από τον ναό, υπάρχει το μνημείο του Άταφου Αγωνιστή, το πρώτο στη Νεότερη Ελλάδα που στήθηκε στη μνήμη των ανώνυμων αγωνιστών του Απελευθερωτικού Αγώνα του 1821 και είναι έργο του τήνιου γλύπτη Γ. Βιτάλη (1880). Εδώ και οι προτομές των εφοπλιστών αδελφών Ρεθύμνη, μεγάλων ευεργετών από την Κάσο.
• Η Συνοικία «Βαπόρια» θεωρείται η αριστοκρατική συνοικία της πόλης, υπερυψωμένη, με θέα στο Αιγαίο και με υπέροχα νεοκλασικά μέγαρα, τις κατοικίες των μεγαλοαστών της Ερμούπολης του 19ου αιώνα.
• Το  ορθόδοξο Νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στην περιοχή της Νεάπολης, στην περιφέρεια της Ερμουπόλης. Απαριθμεί πλήθος ταφικών μνημείων, ναΐσκων, αγαλμάτων, προτομών. Σημαντικά επίσης είναι και τα άλλα δύο γειτονικά νεκροταφεία, το Καθολικό και αυτό της Κοινοπολιτείας.
• Ο ναός της Ανάστασης του Σωτήρος ναός βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής με τρούλο χτίστηκε μεταξύ 1879 και 1909 στη κορυφή του λόφου «Δήλι», του δεξιού από την μεριά του επισκέπτη λόφου ο οποίος δεσπόζει στο λιμάνι της Ερμούπολης.
• Το Καρνάγιο ή Ταρσανάς, είναι οι χώροι ναυπήγησης  και επισκευής ξύλινων αλιευτικών σκαφών και βρίσκεται στην ίδια περιοχή με το μεγάλο ναυπηγείο του νησιού, το «Νεώριο».
• Το Λοιμοκαθαρτήριο, πέτρινο εγκαταλειμμένο κτιριακό συγκρότημα στο νότιο άκρο του λιμανιού, στην περιοχή Λαζαρέτα. Χτίστηκε το 1834 σε σχέδια του Weiler και αρχικά χρησίμευε για καραντίνα των ταξιδιωτών που έρχονταν στο νησί, ώστε να προστατεύονται οι γηγενείς από τη χολέρα και τις άλλες μολυσματικές ασθένειες. Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, χρησιμοποιήθηκε σαν φυλακή αλλά και σαν άσυλο φρενοβλαβών. Κατά την Κρητική επανάσταση, το 1866, χρησιμοποιήθηκε σαν καταφύγιο των Κρητών προσφύγων.

Άνω Σύρος:

• Η καθολική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στην κορυφή του λόφου της Άνω Σύρου και είναι μητρόπολη των καθολικών του νησιού.
• Στο Ιστορικό Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής παλιότερα στεγαζόταν η Ιερατική Σχολή (1837). Το αρχείο είναι σημαντικότατο, επισκέψιμο μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες  και περιλαμβάνει χειρόγραφα του 16ου αιώνα.
• Το Αρχείο του Δήμου Άνω Σύρου, που διατηρείται άριστα επί αιώνες και δείχνει την σωστή οργάνωση του πρώτου Δήμου του Ελληνικού κράτους.
• Η καθολική Μονή των Καπουτσίνων με την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη η οποία χτίστηκε το 1635.
• Η καθολική Μονή των Ιησουϊτών με την εκκλησία της Παναγίας του Καρμήλου. Χτισμένη το 1740 διαθέτει βιβλιοθήκη με χιλιάδες βιβλία, ιστορικά έγγραφα περγαμηνές και σπάνια χειρόγραφα.
• Η καθολική εκκλησία του Σα Μπαστιά (Αγίου Σεβαστιανού) στο δυτικό μέρος του οικισμού της Άνω Σύρου.
• Το Κοιμητήρι των Αγγέλων (παλιό νεκροταφείο αβάπτιστων παιδιών), στο βόρειο τμήμα του οικισμού.
• Η  προτομή του  φιλοσόφου Φερεκύδη στην Άνω Σύρο και η σπηλιά της χειμερινής διαμονής του στη περιοχή Κυπερούσσα στην Άνω Μεριά.
• Η εκκλησία της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Νικολάου του Φτωχού (μοναδικές ορθόδοξες εκκλησίες στην Άνω Σύρο).
• Το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη και η προτομή του συριανού λαϊκού συνθέτη στην ομώνυμη πλατεία.
• Το παλιό Γαλλικό Νοσοκομείο στους πρόποδες της Άνω Σύρου.
• Η Έκθεση Παραδοσιακών Επαγγελμάτων επί της κεντρικής οδού Δον Ιωάννου Στεφάνου. Στην έκθεση αυτή συναντάμε τα εργαλεία του πλανόδιου ψαρά, τον πάγκο με τα παραδοσιακά εργαλεία του τσαγκάρη, τα εργαλεία του μπαρμπέρη (κουρέα), μία πλήρη σειρά εργαλείων επεξεργασίας ξύλου, από τη σιγάτσα που σχίζει το ξύλο μέχρι τα άλλα εργαλεία που ήταν απαραίτητα στον μαραγκό (επιπλοποιό και ξυλουργό) καθώς επίσης και τα εργαλεία των αγροτικών οικογενειών που για αιώνες όργωσαν τα χώματά μας και έδωσαν ψωμί σε χιλιάδες κατοίκους. Την αγροτική παράδοση όμως συμπληρώνει και η μελισσοκομία. Το νησί μας όπως είναι γνωστό παράγει πολύ καλό μέλι, ιδιαίτερα θυμαρίσιο. Εδώ θα βρούμε διάφορα εργαλεία για τον τρυγισμό της κυψέλης όπως καπνιστήρι, μέχρι το τρυπητό για το στραγγάλισμα του μελιού. 

Συριανή Ύπαιθρος:

• Ο κάβος του Αι Γιώργη στον απάνεμο όρμο Αχλάδι. με τις σκαλισμένες φιγούρες από χέρια θαλασσοδαρμένων ναυτικών.
• Η εκκλησία της Αγίας Θέκλας στον Μέγα Γιαλό.
• Οι νεοκλασικές επαύλεις στη Ντελαγκράτσια (Ποσειδωνία), Παρακοπή, Χρούσσα, Επισκοπείο με τον πλούσιο εξωτερικό και εσωτερικό διάκοσμό τους και τους δροσερούς κήπους τους (Βίλλα Γιαννίκογλου, Βίλλα Βαλμά, οικία Ταλάκη, Πύργος Γεωργιάδη, οικία Βαφειαδάκη, οικία Βελισσαροπούλου, επαύλεις Κρίνου, Πετρίτση, Ρεθύμνη).
• Το Δημαρχιακό Μέγαρο Ποσειδωνίας (Πύργος Γεωργιάδη).
• Ο καθολικός ναός του Αγίου Πέτρου στην Ποσειδωνία.
• Ο ορθόδοξος ναός του Αγίου Ιωάννη (1860) με τις προτομές του Γ. Βέλτσου και Θ. Πετροκόκκινου στην Ποσειδωνία.
• Το καθολικό εξωκλήσι της Αγίας Πακούς στο Γαλησσά.
• Το καθολικό εξωκλήσι του Αγίου Στέφανου στο οποίο η πρόσβαση γίνεται με καΐκι ή με οργανωμένη πεζοπορία από το Γαλησσά.
• Το Ενυδρείο στο Κίνι.
• Ο ορθόδοξος ναός του Προφήτη Ηλία στο Επισκοπιό, όπου παντρεύτηκε ο λογοτέχνης Ηλίας Βενέζης.
• Η γυναικεία ορθόδοξη Μονή της Αγίας Βαρβάρας στο Κίνι με τους αργαλειούς και την έκθεση υφαντών.~**

~** ΠΑΡΑΛΙΕΣ :

** Αγκαθωπές, οργανωμένη κοσμική σκιερή παραλία με δυνατότητα θαλάσσιων σπόρ.

Αζόλιμνος, οργανωμένη σκιερή αμμώδης ανατολική παραλία με ταβέρνες και μπαρ.

Αμπέλα, νότια παραλία με άμμο και βότσαλα.

Αρμεός ή Αγία Πακού, παραλία που βρίσκεται αριστερά από τον κόλπο του Γαλησσά και κάτω από τον λόφο της Αγία Πακούς, σταθερή προτίμηση των γυμνιστών.  

Αχλάδι, οργανωμένη σκιερή νότια παραλία.

Γαλησσάς, η μεγαλύτερη και καλύτερα  οργανωμένη σκιερή παραλία με δυνατότητα θαλάσσιων σπόρ στο νησί.

Δελφίνι, ειδυλλιακή δυτική παραλία με άμμο και βότσαλα με  ταβέρνα και μπαρ.

Στην Ερμούπολη, οι παραλίες με βότσαλα του Αγίου Νικολάου (στη συνοικία Βαπόρια), του «Τάλιρου», του «Βαγγελίδη», τα «Κύματα».

Κίνι, γραφική αμμώδης παραλία με μαγευτικό ηλιοβασίλεμα, ταβέρνες και μπαρ.

Κόκκινα, μικρή προσήνεμη παραλία με άμμο και βότσαλα στα νοτιοδυτικά του νησιού κοντά στον Φοίνικα.

Κόμιτο, μικρή προσήνεμη σκιερή παραλία με άμμο και βότσαλα.

Λωτός, μικρός προσήνεμος όρμος με σκιερή παραλία με άμμο, στον ομώνυμο οικισμό, 1χλμ νότια του  Κινιού.

Μέγας Γιαλός, οργανωμένη δαντελωτή παραλία με άμμο και βότσαλα, με μικρούς ήσυχους σκιερούς κολπίσκους.

Μεγάλη Αγκάλη, ερημική παραλία στο νησάκι Γαϊδούρι ή Φανάρι (αρχαία Δίδυμη) απέναντι από την Ερμούπολη, η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο με σκάφος.

Ντελαγκράτσια, οργανωμένη μικρή κοσμική παραλία με άμμο και βότσαλα.

Σαντορινιοί, μικρή ερημική ήσυχη παραλία με άμμο και βότσαλα στα νότια του νησιού.

Φάμπρικα, μικρή ερημική ήσυχη παραλία με άμμο και βότσαλα στα νότια του νησιού.

Φοίνικας, πολύ καλά οργανωμένη νοτιοδυτική παραλία με άμμο και βότσαλα. Ταβέρνες, μπαρ και άριστα εξοπλισμένο καταφύγιο σκαφών αναψυχής.

Φωκιότρυπες, μικρή ερημική βραχώδης παραλία. Η πρόσβαση από την παραλία της Αζολίμνου γίνεται από μονοπάτι με πορεία διάρκειας 15 λεπτών.

Βορειοδυτικές Παραλίες - η πρόσβαση γίνεται με σκάφος ή με οργανωμένη πεζοπορία, απαραίτητα με οδηγό, από την Απάνω Μεριά: Βαρβαρούσα, Αετός, Λεία, Γράμματα, Μέγας Λάκος, Μαρμάρι, Αυλάκι.

 

~**  ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ  :

Πανηγύρια Δυτικού Δόγματος (καθολικά) & Ανατολικού Δόγματος (ορθόδοξα)

Ιούνιος:

24/6 Αναβίωση του εθίμου του «Κλείδωνα» – Κάψιμο Μάη Πρώην Δημοτικό Σχολείο Φανερωμένης – Χρούσσα.

30/6 Ιεράς Καρδίας του Ιησού – Γαλησσάς (καθολικό).

Ιούλιος:

12/7 Αγίου Βενέδικτου – Σα Μιχάλη – Απάνω Μεριά (καθολικό).

18/7 Αγίας Μαρίνας – Κίνι (καθολικό).

18/7 Παναγίας του Όρους Καρμήλου - Γαλησσάς (καθολικό).

20/7 Προφήτη Ηλία - Πισκοπειό (ορθόδοξο).

26/7 Αγίας Άννας – Αληθινή (ορθόδοξο).

26/7 Αγίας Παρασκευής – Αληθινή (ορθόδοξο).

27/7 Αγίου Παντελεήμονα – Παπούρι – Πάνω Μεριά (καθολικό).

Άυγουστος:

2/8 Παναγίας των Αγγέλων – Σκορδιά (καθολικό).

2/8 Παναγίας των Χαρίτων – Άγρελας Κίνι (καθολικό).

7/8 Μεταμόρφωσης του Σωτήρα – Αγρός (καθολικό).

7/8 Αγίου Κυριάκου (Τσίρικου) – Δανακός (καθολικό).

9/8 Αγίου Γεωργίου – Κάμπος – Πάνω Μεριά (καθολικό).

10/8 Αγίου Ιωάννου & Αγίου Λαυρεντίου – Σύριγγας – Πάνω Μεριά (καθολικό).

9-10/8 «Αυγουστάτικα Φεγγάρια»: Ρεμπέτικη συνάντηση με Συριανούς καλλιτέχνες στις ταβέρνες και στα σοκάκια της Άνω Σύρου.

11/8 Ανάμνηση του Θαύματος Αγίου Σπυρίδωνος – Χρούσσα (ορθόδοξο).

14/8 Αναβίωση του εθίμου των «Φωταρίδων» και νησιώτικη βραδιά με ζωντανή μουσική στην παραλία του Κινιού.

15/8 Μετάστασης της Θεοτόκου – Γαλησσάς, Κϊνι, Πάγος, Πισκοπειό, Χαλανδριανή (καθολικό).

17/8 Αγίου Μάμα – Γαλησσάς (ορθόδοξο).

20/8 Καρδιανής – Μύτακας – Πάνω Μεριά (καθολικό).

23/8 Αγίου Ιωάννου Ευαγγελιστή – Πλατύ Βουνί – Πάνω Μεριά (καθολικό).

29/8 Αγίου Ιωάννου Βαπτιστή – Αληθινή (ορθόδοξο).

Σεπτέμβριος:

6/9 Αγίου Ιωάννου Φυσώντα – Αμυγδαλό – Πάνω Μεριά (καθολικό).

6/9 Γεννήσεως της Θεοτόκου (Παναγία των Κεριών) – Παρακοπή (καθολικό).

8/9 Γεννήσεως της Θεοτόκου – Χρούσσα, Πάγος (καθολικό).

8/9 Γεννήσεως της Θεοτόκου (Παναγία Λωτιανή) - Λωτός (καθολικό).

8/9 Κιουράς – Σκαλί - Άνω Σύρος (καθολικό).

11/9 Γεννήσεως της Θεοτόκου (Παναγία Βουλιανή) – Βούλιας Κίνι (καθολικό).

14/9 Τίμιου Σταυρού – Παρακοπή, Αληθινή, Τάλαντα (καθολικό).

24/9 Παναγίας της Φανερωμένης – Χρούσσα (καθολικό).

Οκτώβριος:

1/10 Αγίων Κοσμά & Δαμιανού (Αγ. Ανάργυροι) – Πάνω Μεριά (καθολικό).

2/10 Αγίας Θηρεσίας – Κυπερούσσα – Πάνω Μεριά (καθολικό).

4/10 Σα Μιχάλη – Πάνω Μεριά (καθολικό).

8/10 Αγίας Θηρεσίας – Δανακός (καθολικό).

Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Δήμου Ερμούπολης

Ερμουπόλεια: Kαλοκαιρινές (Ιούλιος – Αύγουστος - Σεπτέμβριος) πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου Ερμούπολης οι οποίες περιλαμβάνουν μουσικές, θεατρικές εκδηλώσεις και εικαστικά δρώμενα.

Βικέλεια: Αθλητικές εκδηλώσεις προς τιμήν του συριανoύ Δημητρίου Βικέλα, προέδρου της Επιτροπής των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων.

Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Δήμου Άνω Σύρου

Καρναβάλι της Άνω Σύρου: Πανηγυρικές εκδηλώσεις στα σοκάκια της Άνω Σύρου που περιλαμβάνουν αναβίωση παραδοσιακών ανωσυριανών εθίμων με μασκαρέματα, χορούς και μουσική από τοπικά λαϊκά όργανα.

Κούλουμα: Στον Γαλησσά, με πέταγμα χαρταετού, φαγητό και χορό με μουσική από λαϊκή ορχήστρα.

Αθλητικές Εκδηλώσεις Ο.Ν.Α. Δήμου Ποσειδωνίας

Τον Ιούλιο, πρόγραμμα εκμάθησης κολύμβησης στην παραλία Βούλγαρη για παιδάκια 5 έως 12 ετών. Μετά το τέλος του προγράμματος πραγματοποιηται εκδήλωση - επίδειξη ικανοτήτων και απονομή αναμνηστικών διπλωμάτων Τριάθλου.

Διαγωνισμός ψαρέματος, τον Ιούλιο - Άυγουστο.

Βeach Volley, τον Άυγουστο.

Ποδηλατικός αγώνας Ποσειδώνιας, το Σεπτέμβριο.

Ομιλίες από ειδικούς επιστήμονες σε θέματα ιατρικής και επιμορφωτικού περιεχομένου υπό την αιγίδα του Ο.Ν.Α Δήμου Ποσειδωνίας και σε συνεργασία με φορείς του νησιού, τον οκτώβρη - Νοέμβρη.

 

`~** ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ :

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ	2281360233
ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ-ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ	2281361000
ΚΕΠ ΔΗΜΟΥ ΣΥΡΟΥ-ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ	2281361300
ΚΕΠ ΔΗΜΟΥ ΣΥΡΟΥ-ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΒΑΡΗ	2281362010
ΚΕΠ ΔΗΜΟΥ ΣΥΡΟΥ-ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΤΑΛΑΝΤΑ	2281362000
ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ	2281360500
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ	2281088888
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ	199
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ	100
ΑΕΡΟΔΡΟΜΕΙΟ	2281087025
ΤΑΞΙ	2281086222
ΚΤΕΛ	2281082575
ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ	2281081206

***  ΠΑΤΜΟΣ :

Η Πάτμος – το νησί της Αποκάλυψης ή Ιερουσαλήμ του Αιγαίου – όπως διεθνώς αποκαλείται, αποτελεί έναν μοναδικό προορισμό που συνδυάζει τον μυστικισμό και την κατάνυξη με τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα που κάθε αρχοντική γωνιά της προσφέρει, καλώντας σας σε ένα ταξίδι ατελείωτων και ποικίλων εμπειριών.
Το νησί όπου ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος συνέγραψε το ιερό βιβλίο της Αποκάλυψης και ο Όσιος Χριστόδουλος ίδρυσε την Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους θρησκευτικούς προορισμούς παγκοσμίως, χωρίς παράλληλα να λείπει το ανεξάντλητο φυσικό κάλλος, η πλούσια πολιτιστική και πολιτισμική παράδοση, οι γραφικοί οικισμοί και κολπίσκοι, αλλά και η πληθώρα τουριστικών δραστηριοτήτων που σε καλούν σε ένα ταξίδι Αποκάλυψης.
Το παραδοσιακό λευκό χρώμα, τα αρχοντικά και τα σοκάκια της Χώρας (Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco), οι τρεις Ανεμόμυλοι του νησιού, η νυχτερινή ζωή στο γραφικό λιμάνι της Σκάλας αλλά και την κοσμοπολίτικη Χώρα, τα μονοπάτια και διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσουν οι επισκέπτες, το ειδυλλιακό τοπίο, οι όμορφες παραλίες και τα γύρω νησάκια όλα αρμονικά συνδυασμένα συνθέτουν έναν ιδανικό τουριστικό προορισμό που θα ικανοποιήσει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.
~**
 *** ΛΕΡΟΣ :

Λέρος

Το νησί της Λέρου βρίσκεται στα βόρεια Δωδεκάνησα λίγα μίλια νότια της Πάτμου ενώ στα νότια χωρίζεται από μια σχετικά στενή θαλάσσια δίοδο με τη Κάλυμνο.
Το Γεωγραφικό ανάγλυφο του νησιού χαρακτηρίζεται από μικρούς λόφους και αναρίθμητους κολπίσκους με μεγαλύτερο τον κόλπο του Λακιού που είναι το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι στην ανατολική μεσόγειο, για αυτό τον λόγο άλλωστε οι Ιταλοί το 1932 δημιούργησαν εκεί τον κύριο ναύσταθμό τους στα Δωδεκάνησα. Άλλοι μεγάλοι όρμοι είναι των Αλίντων, της Γούρνας, του Βρωμόλιθου, ο κόλπος στο Παρθένι και το Μπλεφούτι και το Παντέλι.
Το μεγαλύτερο υψόμετρο βρίσκεται στο Κλειδί (γύρω στα 300 μ περίπου), άλλα βουνά στη Λέρο είναι η Σκουμπάρδα και το Διαπόρι στα νότια και το Απιτίκι στα ανατολικά.
Πολλά μικρά νησάκια βρίσκονται διάσπαρτα γύρω από τη Λέρο όπως η Αγιά Κυριακή και η Πιανούσα απέναντι από το Παντέλι, ο Αρχάγγελος στα βόρεια και τα Γλαρονήσια με το Λέρικο νησί ανάμεσα Λέρου και Καλύμνου.
Το νησί της Λέρου είναι καταπράσινο και στο εσωτερικό υπάρχει αγροτική παραγωγή, υπάρχουν αμέτρητα αμπέλια, συκιές, φραγκοσυκιές, Γκαβάφες (που βρίσκονται μόνο στη Λέρο), καλλιέργειες με οπορωλαχανικά και πολλοί δρόμοι σκεπάζονται από ευκαλύπτους και πεύκα.
Στις παραλίες άφθονα είναι τα αρμυρίκια που προσφέρουν σκιά στους παραθεριστές. Υπάρχει μάλιστα ένα μικρό ποτάμι που ξεκινά από το ύψωμα Ημεροβίγλι και βγαίνει στον κόλπο της Γούρνας.
Το νησί αν και μικρό έχει πολλούς οικισμούς και παραλίες. Η Πρωτεύουσα ο Πλάτανος βρίσκεται στα ανατολικά του νησιού κάτω από το βουνό Απιτίκι και το κάστρο της Παναγιάς. Η Αγία Μαρίνα το δεύτερο λιμάνι και συμπρωτεύουσα βρίσκεται στα βόρεια μόλις λίγα λεπτά περπάτημα από τον Πλάτανο όπως και το γραφικό Παντέλι στα νότια.
Το Απιτίκι χωρίζει τον όρμο των Αλίντων από τον όρμο του Παντελιού και του Βρωμόλιθου.
Διαδρομές. Δυτικά της Αγίας Μαρίνας ο δρόμος πηγαίνει για Κριθώνι και Αλιντα και από εκεί στην Γούρνα, Καμάρα, Αεροδρόμιο, Παρθένι και Μπλεφούτι ενώ προς τα νότια από τον Πλάτανο ο δρόμος πάει προς Παντέλι, Σπήλια, Βρωμόλιθο, Τουρκοπήγαδο (αριστερά από την θέση Άγκυρα) και συνεχίζει προς Λακκί, Ξηρόκαμπο στα νότια και Μερκιές που βρίσκονται στα δυτικά του Λακκιού. Από το Λακκί ξεκινά από το ύψος του ΠΙΚΠΑ ο δρόμος προς τη Γούρνα τον Αγιο Ισίδωρο και Καμάρα που είναι μια πανέμορφη διαδρομή. Επίσης ο δρόμος που πάει για Μερκιές φτάνει μέχρι την είσοδο του κόλπου στο ακρωτήριο Κατσούνι από όπου μπορείτε να θαυμάσετε πανοραμικές απόψεις του αιγαίου μέχρι και την Κάλυμνο και Κω.
Το οδικό δίκτυο πού ξεκίνησε από τούς Ιταλούς και τελειοποιήθηκε στα μετέπειτα χρόνια είναι αρκετά καλό, εκτός από την είσοδο για Πλάτανο στα Σπήλια όπου ο δρόμος στενεύει και στην στροφή από Αγία Μαρίνα προς Αλιντα όπου το καλοκαίρι υπάρχει πολύ κίνηση ειδικά όταν έρχονται τα τοπικά πλοία, όλοι οι άλλοι δρόμοι είναι σχετικά άνετοι.
Παραλίες. Πολλές είναι οι παραλίες στη Λέρο, σχεδόν για κάθε γούστο, οργανωμένες θα βρείτε στα Αλιντα, Παντέλι, Βρωμόλιθο και Γούρνα, Ξηρόκαμπο, Μπλεφούτι, Δύο Λισγάρια. Σε πολλές υπάρχουν ταβέρνες και καντίνες καθώς και ομπρέλες με ξαπλώστρες. Οι περισσότερες έχουν άμμο η βότσαλα. Εάν όμως θέλετε να εξερευνήσετε το νησί θα ανακαλύψετε αναρίθμητες μικρές παραλίες μόνο για σάς, ειδικά εάν έχετε σκάφος η σας αρέσει η πεζοπορία. Αλλές μικρές παραλίες θα βρείτε πρός το Τουρκοπήγαδο και τα Βουρλίδια απέναντι απο το Παντέλι. Ο δρόμος μετά τις Μερκιές προς την μπούκα του λιμανιού θα σας οδηγήσει σε αναρίθμητους μικρούς κόλπους και απομονωμένες παραλίες.
Τουρισμός. Η Λέρος τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει μια καλή τουριστική ανάπτυξη, ο Δήμος έχει κάνει αρκετά αναπτυξιακά έργα στο νησί όπως πεζοδρομήσεις, αναπαλαιώσεις παραδοσιακών κτιρίων, βιολογικός καθαρισμός και καινούργιου δρόμους.
Για πολλά χρόνια το Ψυχιατρείο και οι πολιτικοί κρατούμενοι της Χούντας αποτέλεσαν ένα στίγμα για αυτό το πανέμορφο νησί, σήμερα όμως όλα αυτά είναι παρελθόν και για πολλούς επισκέπτες έλληνες και ξένους, η Λέρος έχει γίνει το καθιερωμένο νησί των διακοπών τους. Πολλοί δε έχουν αγοράσει εξοχικά σπίτια και βίλες.
Από την δεκαετία του 70 άρχισαν να φτάνουν στο νησί τουρίστες κυρίως από την Σκανδιναβία και ακολούθησαν Γερμανοί και Ιταλοί, τα τελευταία χρόνια την πρώτη θέση έχουν οι Έλληνες που ανακάλυψαν αυτόν το μικρό παράδεισο στα Δωδεκάνησα.
Το νησί έχει αρκετές τουριστικές μονάδες, ξενοδοχεία, δωμάτια, στούντιο, επιπλωμένα διαμερίσματα και ένα κάμπινγκ. Μία αρκετά ενδιαφέρουσα νυχτερινή ζωή χειμώνα καλοκαίρι με αρκετά μπαράκια και καφετερίες, αναρίθμητες επιλογές για φαγητό σε παραδοσιακές ψαροταβέρνες, εστιατόρια, ψησταριές και ουζερί. Στο Λέρο θα βρείτε Κινηματογράφο, παιδότοπους, γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, μπόουλινγκ, θαλάσσια σπορ, μουσεία και βιβλιοθήκες.
Κάθε καλοκαίρι οργανώνονται αρκετές εκδηλώσεις όπως παραδοσιακοί χοροί, κοντσέρτα, αθλοπαιδιές, ρεγκάτες, παραδοσιακοί γάμοι και πανηγύρια σε διάφορες περιοχές του νησιού.
Για όσους αγαπούν το ψάρεμα και τις καταδύσεις η Λέρος είναι το κατάλληλο νησί. Μπορείτε να ψαρέψετε με καλάμι και πεταχτάρι από πολλές παραλίες. Τα ψάρια είναι άφθονα και τα νερά κρυστάλινα. Κάθε καλοκαίρι το νησί δέχεται έναν αρκετά μεγάλο αριθμό από σκάφη αναψυχής και κότερα ειδικά στους όρμους του Παντελιού και Βρωμόλιθου και στις μαρίνες του Λακκιού.
Οικονομία. Αντίθετα με άλλα αιγαιοπελαγίτικα νησιά που βασικός πόρος είναι ο Τουρισμός η Λέρος στηρίζεται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από τις Δημόσιες υπηρεσίες που υπάρχουν στο νησί το οποίο διαθέτει 3 νοσοκομεία, ναύσταθμο, δύο γυμνάσια και αρκετά δημοτικά σχολεία, είναι δε γεγονός ότι πολλοί από τούς κατοίκους τις Λέρου είναι από άλλες περιοχές τις Ελλάδας οι οποίοι εργάζονται στο νησί. Στη Λέρο θα βρείτε κάθε λογής καταστήματα, μπουτίκ, μεγάλα σουπερμάρκετ, μανάβικα, κρεοπωλεία, βιβλιοπωλεία, καταστήματα δώρων, κινητή τηλεφωνία, ηλεκτρονικά, αγορές και είδη αυτοκινήτου, γκαράζ και βενζινάδικα, υλικά οικοδομών και υγιεινής, φαρμακεία και ιατρικά κέντρα, οδοντιατρεία κλπ. Κάθε πρωί στην ψαραγορά της Αγίας Μαρίνας θα βρείτε φρέσκα ψάρια που φέρνουν τα καΐκια και οι ανεμότρατες.
Στην Λέρο θα έρθετε με πλοίο από Πειραιά η με καθημερινές πτήσεις της Ολυμπιακής. Το νησί συνδέεται με όλα τα Δωδεκάνησα με Καταμαράν και πλοία της γραμμής. Μικρά Καΐκια θα σας πάνε εκδρομές στα κοντινά νησάκια
~*  Το νησί της Λέρου βρίσκεται στα βόρεια Δωδεκάνησα λίγα μίλια νότια της Πάτμου. Επίσης βρίσκεται κοντά στην Κάλυμνο.
Παρά το «στίγμα» που απέκτησε το νησί με τη δημιουργία του ψυχιατρικού νοσοκομείου και τους κρατούμενους της δικτατορίας, είναι ένα μέροςμε φυσικό κάλος, ιδανικό για διακοπές.
Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης στο νησί εντοπίστηκαν στο Παρθένι και τη Γούρνα και ανήκουν στην Νεολιθική Εποχή (4η χιλιετία π.Χ). Ο Θουκυδίδης τόνιζε τη σημασία των κόλπων και των λιμανιών της Λέρου κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431 – 404 π.Χ.), στον οποίο η Λέρος υποστήριζε τους Αθηναίους. Στο νησί επίσης, βρίσκεται το γνωστό ιερό της Θεάς Αρτέμιδος.
Πηγή: Eurokinissi
Στο κέντρο του νησιού αναπτύσσονται δύο ισχυροί πόλοι που συγκεντρώνουν το σύνολο της κοινωνικής ζωής: το οικιστικό σύνολο της Αγίας Μαρίνας και το Λακκί, που συνδέονται μέσω του κύριου οδικού άξονα του νησιού.
Η Λέρος έχει μικρούς λόφους, κολπίσκους με μεγαλύτερο τον κόλπο του Λακιού που είναι το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι στην ανατολική μεσόγειο. Εκεί, το 1932 οι Ιταλοί δημιούργησαν εκεί τον κύριο ναύσταθμό τους στα Δωδεκάνησα.
Πολλά μικρά νησάκια βρίσκονται διάσπαρτα γύρω από τη Λέρο όπως η Αγ. Κυριακή και η Πιανούσα απέναντι από το Παντέλι, ο Αρχάγγελος στα βόρεια και τα Γλαρονήσια με το Λέρικο νησί ανάμεσα Λέρου και Καλύμνου.
Το μεγαλύτερο υψόμετρο του νησιού βρίσκεται στο Κλειδί και ανέρχεται περίπου στα 300 μέτρα. Άλλα βουνά στη Λέρο είναι η Σκουμπάρδα και το Διαπόρι στα νότια και το Απιτίκι στα ανατολικά.

Το καταπράσινο νησί του Αιγαίου

Στη Λέρο ευδοκιμούν αμπέλια, συκιές, φραγκοσυκιές, Γκαβάφες (που βρίσκονται μόνο στη Λέρο), καλλιέργειες με οπορωλαχανικά. Πολλοί δρόμοι σκεπάζονται από ευκαλύπτους και πεύκα.
Πρωτεύουσα του νησιού είναι ο Πλάτανος, που βρίσκεται στα ανατολικά του νησιού. Η Αγία Μαρίνα το δεύτερο λιμάνι. Στην πρωτεύουσα διατηρούνται πολλά παραδοσιακά μονώροφα και διώροφα σπίτια, κι ανάμεσα τους πολλά αρχοντικά, πυκνοδομημένα, που δημιουργούν στενά γραφικά σοκάκια, προκαλώντας μας να περιπλανηθούμε σε αυτά.
Πηγή: Εurokinissi
Ο Πύργος Μπελένη, ένα κομψό αρχοντικό αναπαλαιωμένο με ιδιαίτερη φροντίδα, φιλοξενεί το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο με βιβλιοθήκη, μουσείο Τύπου καθώς και αίθουσα ζωγραφικής στην αυλή του οποίου οργανώνονται μεγάλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Σημαντικός από ιστορική σκοπιά είναι ο Δημοτικός Ξενώνας, το πρώτο ξενοδοχείο του νησιού, στο προαύλιο του οποίου βρέθηκε το Ιερό της Παλαιοχριστιανικής εκκλησίας της Παναγίας Γαλατιανής, με σπάνιας τέχνης ψηφιδωτά. Στη γύρω περιοχή βρίσκονται πολλές εκκλησίες με μεγαλύτερη τη βασιλική των Αγίων Σαράντα.
~* Οι παραλίες
Οργανωμένες παραλίες μπορείτε να βρείτε στα Αλιντα, στο Παντέλι, το Βρωμόλιθο, στη Γούρνα, στον Ξηρόκαμπο, στο Μπλεφούτι και Δύο Λισγάρια. Οι περισσότερες έχουν άμμο ή βότσαλα.
Και για όλους όσοι επιθυμείτε την εξερεύνηση μπορείτε να ανακαλύψετε με ιδιωτικό σκάφος, αμέτρητες άλλες στις οποίες η πρόσβαση γίνεται μόνο μέσω θαλάσσης.
Πηγή: Εurokinissi
Άλλες μικρές παραλίες, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Δήμου Λέρου, θα βρείτε προς το Τουρκοπήγαδο και τα Βουρλίδια απέναντι από το Παντέλι. Ο δρόμος μετά τις Μερκιές προς την μπούκα του λιμανιού θα σας οδηγήσει σε αναρίθμητους μικρούς κόλπους και απομονωμένες παραλίες. Για όλους όσοι αγαπούν το ψάρεμα και τις καταδύσεις η Λέρος είναι το κατάλληλο νησί. Οι παραλίες της Λέρου, εκτός από κολύμπι προσφέρονται και για θαλάσσια σπόρ: σκι, windsurfing, καταδύσεις, ακόμα και τζετ σκι.
Στη Λέρο μπορείτε να βρείτε ξενοδοχεία, δωμάτια, στούντιο, επιπλωμένα διαμερίσματα και ένα κάμπινγκ. Στο Λέρο θα βρείτε Κινηματογράφο, παιδότοπους, γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, μπόουλινγκ, θαλάσσια σπορ, μουσεία και βιβλιοθήκες.
Το νησί συνδέεται με όλα τα Δωδεκάνησα με καταμαράν και πλοία της γραμμής. Μικρά καΐκια θα σας πάνε εκδρομές στα κοντινά νησάκια.
 

 *** ΣΚΥΡΟΣ :
Ιστορία της Σκύρου   
Η Σκύρος κατοικήθηκε από τη νεολιθική περίοδο ( 5500 – 2800 π.Χ. ) όπως μαρτυρούν τα λείψανα που έχουν βρεθεί σε διάφορες περιοχές του νησιού. Ακμάζει κατά την πρώιμη εποχή του χαλκού ( 2800 – 1900 π.Χ. ) και φτάνει στο απόγειο της ακμής της κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο ( 1650 – 1100 π.Χ. ). Σημαντική παρουσία έχει η Σκύρος και στα γεωμετρικά και στα αρχαϊκά χρόνια. Το 475 π.Χ. κατακτάται από τους Αθηναίους και το 323 – 322 π.Χ. περνάει στα χέρια των Μακεδόνων. Το 197 π.Χ. την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι, για να τους διαδεχθούν οι Βυζαντινοί, οπότε και η Σκύρος υπήχθη στο θέμα του αιγαίου Πελάγους.

Η Σκύρος είχε επίσης και ποικίλες ονομασίες στην πορεία των αιώνων από την αρχαιότητα και τα χρόνια που ακολούθησαν, που οι περισσότερες όφειλαν την προέλευση τους στη μορφολογία, το έδαφος, τους λαούς και τη φύση της. Ονομάστηκε Αιγίβοτος ( αυτή που τρέφει αίγες), Ανεμόεσσα ( λόγω των ανέμων της), Πελασγία καθώς κατοικήθηκε από τους Πελασγούς, Δολοπία, νησί των Δολόπων, Περίρρυτος, περιβρεχόμενη από θάλασσα, Πελαγία, νησί του πελάγους, Σκύρος λόγω του πορώδους λίθου που εξορύσσονταν στα λατομεία της και άλλα πολλά ονόματα που αναφέρονται από αρχαίους και κατοπινούς συγγραφείς και γεωγράφους ανά διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Η Σκύρος αναφέρεται και στην Ελληνική μυθολογία και η παρουσία της ήταν αισθητή σε όλη την πορεία της Ελλάδας.

Τέσσερα είναι τα μυθικά πρόσωπα τα οποία συνδέονται με τη Σκύρο. Ο Θησέας, Ο Λυκομήδης, ο Αχιλλέας και ο Νεοπτόλεμος.

Όταν ο Θησέας μετά τους άθλους του και την επιστροφή του από τον Άδη, απογοητευμένος από τον Μενεσθέα που του πήρε το θρόνο, αποφάσισε να πάει στη Σκύρο, από όπου και καταγόταν και είχε περιουσία από τον πατέρα του Αιγαία.

Φτάνοντας στη Σκύρο βασιλιάς ήταν ο Λυκομήδης, ο οποίος ενοχλημένος και φοβούμενος της παρουσίας του Θησέα, τον οποίο θεώρησε αμέσως ανταγωνιστή του θρόνου, αποφάσισε να τον εξοντώσει. Έτσι συνάντησε το τραγικό του τέλος στη Σκύρο, ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες της Ελληνικής μυθολογίας.

Στο παλάτι του Λυκομήδη, έζησε όμως και ο Αχιλλέας, τον οποίο είχε κρύψει εδώ, η μητέρα του Θέτιδα, η οποία γνώριζε ότι αν ο γιος της πολεμούσε στη Τροία, θα είχε τραγικό τέλος. Στο παλάτι του Λυκομήδη, ο Αχιλλέας ερωτεύτηκε την Δηιδάμεια, κόρη του βασιλιά, όπου απόκτησαν ένα γιο, τον Πύρρο. Ο Οδυσσέας ήταν εκείνος που οδήγησε τον Αχιλλέα στη Τροία, καταφεύγοντας στο γνωστό του τέχνασμα της αναγνώρισης του Αχιλλέα και η ιστορία ακολούθησε τη γνωστή σε μας, πορεία της.

Μετά το θάνατο του Αχιλλέα, ο γιος του Πύρρος, σε ηλικία μόλις 12 ετών, πήγε στην Τροία, πάλι με την ανάμιξη του Οδυσσέα, και πολέμησε γενναία, για αυτό και ονομάστηκε και Νεοπτόλεμος ( νέος στον πόλεμο δηλ.).

Οι πρώτοι κάτοικοι της Ελλάδας ήταν οι Πελασγοί και μαζί με αυτούς και οι Κάρες, οι Λέλεγες, οι Δρύοπες και οι Δόλοπες. Φύλα από αυτούς τους λαούς κατοίκησαν και στη Σκύρο, όπου και έχουμε και τα πρώτα οχυρωματικά τείχη στη Σκύρο από τους Πελασγούς.

Η Σκύρος έγινε κτήση των Αθηναίων, μετά από απόφαση του Κίμωνα και εκτός από μικρές περιόδους, παρέμεινε Αθηναϊκή ηγεμονία για 389 χρόνια. Σε αυτό το διάστημα οι κατακτητές εναλλάσσονταν από Αθηναίους, Πέρσες και Μακεδόνες, μέχρι το 197 π.Χ. όπου και έγινε Ρωμαϊκή κτήση.

Τη Ρωμαϊκή κυριαρχία διαδέχτηκε το Βυζάντιο οπότε και η Σκύρος υπήχθη στο θέμα του Αιγαίου Πελάγους και επικράτησε στο νησί η Χριστιανική θρησκεία.

Το 1204 η Κωνσταντινούπολη κατελήφθη από τους Σταυροφόρους, οπότε και άρχισε ο διαμελισμός της αυτοκρατορίας ανάμεσα στο φράγκο βασιλιά Βονιφάτιο τον Μομφερατικό και τον Δόγη της Βενετίας. Η Σκύρος κατελήφθη από τους αδερφούς Γκίζι, όπως και η Σκιάθος, η Σκόπελος και η Μύκονος, και έγινε κτήση Βενετών και Φράγκων.

Το 1538 η Σκύρος κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, με πολλά προνόμια όμως, καθώς και το γεγονός ότι στο νησί δεν έμειναν για μεγάλο διάστημα ούτε τουρκικά στρατεύματα, ούτε Τούρκοι κυβερνήτες. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Σκύρος, υπέφερε πολύ από πειρατικές επιδρομές, που ανάγκαζαν τους κατοίκους της να καταφεύγουν στο κάστρο.

Στον αγώνα της εθνικής ανεξαρτησίας του 1821, η Σκύρος πρόσφερε πολλά τόσο σε οικονομική, όσο και σε έμψυχη βοήθεια, καθώς έστειλε πολλούς ναύτες στον εθνικό στόλο, πρόσφερε καταφύγιο σε οπλαρχηγούς, ανέδειξε αρκετούς Φιλικούς και περιέθαλψε χιλιάδες πρόσφυγες από διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Σήμερα η παράδοση τα ήθη και τα έθιμα της Σκύρου μαρτυρούν τις αρχαίες καταβολές της, ενώ στα μουσεία της υπάρχουν τεκμήρια και μνημεία του σπουδαίου παρελθόντος της.

 ***  ΣΚΙΑΘΟΣ :
 Κόσμος, παραλίες, ιστορία και ατμόσφαιρα θα σας συνεπάρουν στο καταπράσινο νησί των Σποράδων.                

Από τα καταπράσινα πεύκα ως τα γεμάτα μπαρ και εστιατόρια, η Σκιάθος σάς καλεί να μπείτε στο κλίμα της. Κοσμική, ιδανική για τους ιστιοπλόους, που οργώνουν τη Μεσόγειο και για όσους απαιτούν υψηλού επιπέδου τουριστικές υποδομές, μετρά φανατικούς φίλους από όλον τον κόσμο. Διακοπές σε ένα από τα ειδυλλιακότερα ελληνικά νησιά. Το beach service άψογο. Οι βραδιές στη Χώρα, δυνατές. Οι παραλίες Λαλάρια και Κουκουναριές, κορυφαίες στην Ελλάδα. Το Κάστρο του 14^ου αιώνα, ο βιότοπος της Στροφιλιάς, οι σπηλιές...

Η ομορφιά της Σκιάθου απλώνεται παντού. Σελίδα σελίδα σαν να ήταν διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του σπουδαίου Έλληνα λογοτέχνη που καταγόταν από εδώ, θα τη γυρίσετε και θα την αγαπήσετε, γιατί είναι γεμάτη ζωντάνια. Και σαν σωστή οικοδέσποινα φροντίζει, ώστε όλοι της οι επισκέπτες να περνούν αξέχαστα.
Αξίζει να δείτε στη Σκιάθο

Η παραλία ΛαλάριαΗ πανέμορφη αυτή παραλία έχει κάνει διάσημη τη Σκιάθο στα πέρατα του κόσμου. Έτοιμοι να την απολαύσετε; Καταπράσινα νερά, λευκά βότσαλα, πανύψηλα, απόκρημνα βράχια. Γύρω, σκάφη και καΐκια με ανθρώπους από όλη τη γη που έρχονται να απολαύσουν αυτό το θέαμα. Τα λόγια είναι περιττά... Φύγαμε για Λαλάρια.

Κουκουναριές και λίμνη Στροφιλιάς: διακοπές στην απόλυτη φύσηΑνακαλύψτε τη δεύτερη πιο ξακουστή παραλία της Σκιάθου: Κουκουναριές. Μια απέραντη, χρυσαφένια αμμώδης παραλία, που έχει χαρακτηριστεί ως η φυσικότερη της Μεσογείου. Την αγκαλιάζει ένα πυκνό πευκοδάσος, πίσω από το οποίο σας περιμένει η λίμνη της Στροφιλιάς, ένας μοναδικός βιότοπος που φιλοξενεί σπάνια είδη πουλιών.

Η Χώρα και το Μπούρτζι: αρχοντικό καλωσόρισμαΜπαίνοντας στο λιμάνι σάς υποδέχεται το Μπούρτζι: μια πευκόφυτη νησίδα που φιλοξενεί τα ερείπια του Βενετικού φρουρίου, χτισμένου εκεί από τον 13ο αιώνα. Απέναντί σας, η Χώρα της Σκιάθου, που απλώνεται αμφιθεατρικά με τις κατακόκκινες στέγες των σπιτιών, μοιάζει σαν να θέλει να ξεκολλήσει από τη θάλασσα.

Ραντεβού στην οδό ΠαπαδιαμάντηΚάθε βράδυ ραντεβού εδώ. Καφέ-μπαρ που σφύζουν από ζωή, εστιατόρια, ταβέρνες και κομψά καταστήματα θα χαρίσουν στις διακοπές σας τον ρυθμό του νησιού. Και θα σας τραβήξουν σαν Σειρήνες...

Η Σκιάθος του Αλέξανδρου ΠαπαδιαμάντηΑπό εδώ καταγόταν ο «Άγιος των ελληνικών γραμμάτων», ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες. Το σπίτι-μουσείο του Παπαδιαμάντη είναι από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού και θα το βρείτε στη Χώρα. Και στα διηγήματά του θα βρείτε ένα άλλο νησί: την αυθεντική Σκιάθο του 19ου αιώνα.

Το Κάστρο -προστάτης από τους πειρατέςΘα το ανακαλύψετε στο βορειότερο άκρο του νησιού. Από τον 14ο αιώνα προστάτευε τους Σκιαθώτες από τους πειρατές. Σήμερα, νιώθετε τη μυστηριακή του ατμόσφαιρα ακόμη να σας τυλίγει. Εδώ, η τέχνη είναι ζωντανή στις 2 από τις 22 παλιές εκκλησίες που διασώθηκαν: θαυμάσιες τοιχογραφίες στο Γενέσιον του Χριστού και εντοιχισμένα κεραμικά στον Άγιο Νικόλαο. Ένα ταξίδι στην Τέχνη με φόντο το Αιγαίο.

Παραλίες για όλα τα γούστα Ποια να πρωτοδιαλέξετε; Μεγάλη Μπανάνα, Τρούλλος, Αγία Παρασκευή, Καναπίτσα, Ξάνεμος, Μεγάλος Ασέληνος. Η λίστα είναι ανεξάντλητη. Παραλιακά μπαρ, ταβερνάκια, θαλάσσια σπορ, ομπρέλες και ξαπλώστρες. Η διασκέδαση στις παραλίες της Σκιάθου έχει αναχθεί σε τέχνη.

 *** ΣΚΟΠΕΛΟΣ :

ΠΡΩΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ, ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΗ ΣΚΟΠΕΛΟ. Η Σκόπελος είναι το πιο πράσινο νησί στην Ελλάδα. Εδώ, όπου το πράσινο των πεύκων και των πυκνών δασών σμίγει με το βαθύ γαλάζιο της θάλασσας και του ουρανού δημιουργώντας μία εικόνα απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, ο επισκέπτης θα βρεθεί σε μια ειδυλλιακή γη, σε ένα μικρό παράδεισο στην καρδιά της Ελλάδας.
Το νησί της Σκοπέλου χαρακτηρίζεται από τα πυκνά δάση και το γαλάζιο της Θάλασσας, για αυτό και στις 5/7/97 ανακηρύχθηκε επίσημα ως  πράσινο και γαλάζιο νησί  από τον διεθνή οργανισμό Βιοπολιτικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της έκτασης του νησιού (άνω του 67 %) καλύπτεται από παρθένο πευκοδάσος. Ένα δάσος που όταν επισκεφτείτε τη Σκόπελο θα χρειαστεί και τη δική σας αγάπη, φροντίδα και προσοχή για να παραμείνει όπως είναι.
Η πόλη της Σκοπέλου επίσης έχει χαρακτηριστεί με προεδρικό διάταγμα από το 1978 ως  παραδοσιακός οικισμός  (19/10/78 προεδρικό διάταγμα 594, 13-11/78), κυρίως λόγω της αρχιτεκτονικής της , μείγμα διάφορων αρχιτεκτονικών ρυθμών , που δίνει μια αρχοντική όψη στην πρωτεύουσα του νησιού.
Η περιήγηση στο νησί της Σκοπέλου είναι γιορτή για τον επισκέπτη, όαση για εκείνον που γυρεύει την ομορφιά σε κάθε του βήμα. Η ιστορία είναι ζωντανή και γιορτάζει με το σήμερα και το πάντρεμα αυτό  κάνει το νησί κάτι περισσότερο από έναν απλό τουριστικό προορισμό.
Καταπράσινη σε γαλάζιο φόντο, η Σκόπελος εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τον πλούτο της φύσης της. Ούτε μια μικρή, απόμερη γωνιά δεν έχει μείνει ξεχασμένη από τα πεύκα. Ακόμη και μοναχικοί βράχοι μέσα στη θάλασσα κάποιο δένδρο ή θάμνο θα φιλοξενούν στη μικρή τους επιφάνεια. Τα βουνά της Σκοπέλου με τις πολλές πηγές και τα πεύκα αποτελούν ένα ακόμη μοναδικό στολίδι του νησιού, όπως επίσης και οι γραφικοί κόλποι, οι υπέροχες παραλίες και τα μοναδικά του τοπία.
Την παντοκρατορία του πράσινου διακόπτουν το λευκό των οικισμών, ιδιαιτέρως των παραδοσιακών, όπως στη Χώρα και στο Παλιό Κλήμα, καθώς  και το εντυπωσιακό πλήθος των μοναστηριών και των εξωκλησιών, ενώ τις διαφορετικές επικράτειες της θάλασσας και του πεύκου οριοθετούν οι επίσης λευκές αλλα και πολύχρωμα βοτσαλωτές παραλίες και αμμουδιές και τα σκουρόχρωμα βράχια.
Σημαντικό στοιχείο του νησιού αποτελεί η διαφορετικότητα του τοπίου ανάλογα με την ώρα της ημέρας, το φως και τις καιρικές συνθήκες. Η ιδιαιτερότητα αυτή οφείλεται στη γεωγραφική θέση της Σκοπέλου, η οποία βλέπει σε όλα τα σημεία του ορίζοντα , ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την ανατολή του ήλιου από το Κάστρο της Χώρας και το ηλιοβασίλεμα από το γραφικό λιμανάκι του Λουτρακίου. Στη Σκόπελο, με τις πάμπολλες μαγευτικές γωνιές, ο επισκέπτης δε θα πλήξει κι αυτό έχει να κάνει σίγουρα και με το γεγονός ότι κάθε στιγμή το τοπίο μοιάζει διαφορετικό.

Οι μύθοι και οι θρύλοι με θεούς, ημίθεους, μυθικούς βασιλιάδες, πειρατές, δράκοντες και αγίους, προσδίδουν στην όμορφη εικόνα του νησιού τη μυστηριακή της διάσταση.
Όλοι αυτοί οι μύθοι αρχίζουν από τότε που ο Πεπάρηθος, ο γιος της Αριάδνης και του Διονύσου και εγγονός του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα, έδωσε το όνομά του στο νησί  από τότε που ο αδελφός του, Στάφυλος, κατοίκησε στα χρόνια της μινωικής θαλασσοκρατορίας πρώτος το νησί  από τότε που ο Διόνυσος κυριαρχούσε στον πολιτισμό και στην παράδοση του Πεπαρήθου, για να φθάσει ως τις ημέρες μας η δοξασία ότι για την οικοδόμηση των σπιτιών και των εκκλησιών χρησιμοποιούσαν κρασί· από τότε που για τετρακόσια τόσα χρόνια ένας δράκοντας δυνάστευε τη Σκόπελο, ώσπου να τον σκοτώσει ο προστάτης της Αγιος Ρηγίνος.
Όλες αυτές οι ιστορίες αποτυπώνονται στα τοπωνύμια του νησιού, όπως για παράδειγμα, ο Στάφυλος ή το Δρακοντόσχισμα.
Τα μέρη που μπορεί να επισκεφτεί κανείς στο νησί της Σκοπέλου είναι αμέτρητα:
Τον παραδοσιακό επίσημα χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο οικισμό της Χώρας του νησιού με τις πολυάριθμες  εκκλησίες του και  τα υπέροχα εκκλησιαστικά μνημεία. Η περιήγηση στα πεντακάθαρα γραφικά σοκάκια της Χώρας αποτελεί μοναδική εμπειρία.
Ακόμη στην πρωτεύουσα του νησιού, το Ενετικό Κάστρο των Γκύζη, η παλιά Επισκοπή,  το Λαογραφικό Μουσείο, το Αρχαίο Ασκληπιείο στη θέση Αμπελική, το σπίτι του λογοτέχνη Παύλου  Νιρβάνα.
Ξεχωριστή εμπειρία αποτελεί και η επίσκεψη  στα εργαστήρια των  παραδοσιακών  καλλιτεχνών του νησιού, που δουλεύουν αιώνες τον πηλό, το ξύλο, το γυαλί, το μέταλλο. Γεύσεις όπως η παραδοσιακή Σκοπελίτικη τυρόπιτα στους παραδοσιακούς φούρνους του νησιού είναι γεύσεις μοναδικές.
Ακόμη, η βόλτα στα γραφικά σοκάκια του νησιού μπορεί να συνδυαστεί με τα ψώνια από τα όμορφα μαγαζιά παραδοσιακής λαϊκής τέχνης και όχι μόνο· χειροποίητα κεραμικά, κοσμήματα, ρούχα αλλά και διακοσμητικά αντικείμενα, είναι μερικές από τις επιλογές που έχει ο επισκέπτης.
Ακόμη, οι επιλογές που αφορούν τη διασκέδαση είναι πράγματι ιδιαίτερες, καθώς πολλά από τα καφέ και τα μπαρ του νησιού έχουν ξεχωριστή ατμόσφαιρα και χαρακτήρα.
Περιττό να πούμε επίσης, ότι στη Σκόπελο μπορεί να απολαύσει κανείς υπέροχο  , και όχι ακριβό, φαγητό στις ταβέρνες και τα εστιατόρια του νησιού.
  Εκτός όμως από την Χώρα της Σκοπέλου, αξίζει να  επισκεφτεί κανείς και τους  υπόλοιπους γραφικούς  οικισμούς του νησιού  τη  Γλώσσα, το παλιό Κλήμα και το Έλιος.
Ακόμη,  τα πολλά  μοναστήρια του νησιού και ιδιαίτερα την Ευαγγελίστρια, το Σωτήρα, τη μονή του Προδρόμου την Παναγιά Ελιώτισσα, τον Άγ. Ταξιάρχη στο Βάτο, την Αγία Βαρβάρα.

Τα υπέροχα δάση της Σκοπέλου για περιπάτους, αλλά και  οι ατελείωτες παραλίες, τόσο στη νότια, όσο και τη βόρεια πιο άγρια πλευρά του νησιού. Όσα δίνει απλόχερα το νησί της Σκοπέλου στον επισκέπτη  είναι αυτά  που γυρεύουμε...αυτά που τόσο περιμένουμε στην περίοδο των διακοπών.
Αν έχετε σκάφος ή νοικιάσετε βάρκα, θα έχετε την τύχη να κολυμπήσετε σε υπέροχες ερημικές παραλίες, ενώ με αυτοκίνητο, μηχανάκι ή το λεωφορείο, που κάνει συνεχώς δρομολόγια μεταξύ Σκοπέλου και Λουτρακίου, θα βρεθείτε στην απέραντη Μηλιά, ίσως την ωραιότερη παραλία του νησιού με άμμο και βότσαλο στα 21 χλμ. από τη Σκόπελο, στις  μικρούλες Αντρίνες με πρόσβαση από εύκολο μονοπάτι, στην Καστάνη, το Χόβολο δίπλα στο χωριό Έλιος, στο Λιμνονάρι, που πήρε αυτό τ’ όνομα απ’ τα ήρεμα νερά του, στον Στάφυλο, 4 χλμ. από τη Χώρα και στο Βελανιό, από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού, που ενδείκνυται και για γυμνισμό. Στον Πάνορμο, με χοντρό βότσαλο στα 18 χλμ. από τη Χώρα, το μπάνιο κατά το σούρουπο είναι αξέχαστη εμπειρία, αφού λες πως κολυμπάς σε ένα ποτάμι με χρυσά νερά κι ο ήλιος χάνεται στο βάθος του ορίζοντα. Γλυφονέρι, Βελανιό, Περιβολιού, Μαρκ, Αρμενόπετρα, η μία καλύτερη από την άλλη, παραλίες που θα θυμάσαι για πάντα.
Θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι η Σκόπελος δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να πραγματοποιήσει πολύ όμορφες διαδρομές στην εξοχή και στα δάση του νησιού, τόσο από τη νότια πλευρά όσο και από τη βόρεια ,η οποία είναι πιο άγρια, αλλά ίσως και πιο εντυπωσιακή. Ο  περιπατητής έχει την ευκαιρία να θαυμάσει τη  μοναδική βιοποικιλότητα που υπάρχει στο νησί.
Η καταπράσινη Σκόπελος είναι κατάσπαρτη από ελαιώνες, πεύκα, πλατάνια, συκιές, αμυγδαλιές, δαμασκηνιές, καρυδιές και άλλα οπωροφόρα δέντρα. Τρεχούμενα νερά και ρεματιές δίνουν μια ξεχωριστή νότα στο τοπίο και ευχάριστη έκπληξη η συνάντηση με κοπάδια της περίφημης φυλής γίδα Σκοπέλου, μοναδική στην Ελλάδα, με χαρακτηριστικό καφεκόκκινο τρίχωμα.
Η Σκόπελος, τέλος, προσφέρει στον επισκέπτη μία ακόμη σπουδαία δυνατότητα. Μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο για τη γνωριμία του με το θαλάσσιο πάρκο των Βορείων Σποράδων, την προστατευμένη περιοχή που φιλοξενεί ένα από τα πλέον απειλούμενα θηλαστικά, τη μεσογειακή φώκια.
Τα σκάφη ξεκινούν από το λιμάνι της Χώρας και πραγματοποιούν ημερήσιες κρουαζιέρες στις ακτές και στο Πατητήρι, στο λιμάνι της Αλοννήσου, στα νησάκια Κυρά-Παναγιά με το βυζαντινό μοναστήρι, στη Γιούρα, στην Ψαθούρα και στην Μπλε Σπηλιά της Αλοννήσου με τους σταλακτίτες.

*** ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ :
 

Αλόννησος με μια ματιά

Καλωσορίσατε στην Αλόννησο. Ψάρεμα, πεζοπορία, επίσκεψη στα νησιά του μεγαλύτερου θαλάσσιου πάρκου της Ευρώπης, καγιάκ, κανό, καταδύσεις και προπάντων χαλάρωση είναι… η νέα σου καθημερινότητα!
Ο διαδικτυακός μας τόπος είναι ένα ζωντανό παράθυρο με θέα σε ένα από τα ομορφότερα νησιά του Αιγαίου. Ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα προσφέροντας χρήσιμες πληροφορίες και νέα για την Αλόννησο.
Σας ευχόμαστε καλή ξενάγηση, και σας περιμένουμε από κοντά σε έναν από τους τελευταίους οικολογικούς παραδείσους της Μεσογείου, στην Αλόννησο.
Βαφίνης Πέτρος
Δήμαρχος Αλοννήσου.



~  ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ   ΙΟΥΛΙΟΥ  2018  :   
~* ARFARA  ΑΡΦΑΡΑ  ΝΕΑ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .  Κυριακή 01  ΙΟΥΛΙΟΥ  2018 .  ΚΑΛΟ και Ευλογημένο μήνα για όλους μας !: http://stamos-dynami.blogspot.com/2018/07/blog-post.html .-  

~*ARFARA - ΑΡΦΑΡΑ ΝΕΑ , Στο αγιάζι της  ενημέρωσης .  Δευτέρα  02  Ιουλίου 2018.  ΟΜΟΡΦΗ , ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ για όλους μας  : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.com/2018/07/arfara.html .- 

~*  ARFARA  - ΑΡΦΑΡΑ  ΝΕΑ  Στο αγιάζι της ενημέρωσης . Τρίτη  03  Ιουλίου  2018 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.com/2018/07/arfara.html .-

~* ARFARA ΑΡΦΑΡΑ  ΝΕΑ Στο αγιάζι της ενημέρωσης . Τετάρτη 04 Ιουλίου  2018  : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.com/2018/07/arfara.html  .- 

~*ARFARA  ΑΡΦΑΡΑ ΝΕΑ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .-

Πέμπτη 05 Ιουλίου 2018  :  http://arfara-messinia-stamos.blogspot.com/2018/07/arfara.html  .  - 

~* ARFARA 2  ΑΡΦΑΡΑ ΝΕΑ Στο αγιάζι της  ενημέρωσης .  Πέμπτη  05  ΙΟΥΛΙΟΥ 2018  :  http://dimmetoparfara.blogspot.com/2018/07/arfara-2.html .-
~* ARFARA    ΑΡΦΑΡ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .
Παρασκευή 06 Ιουλίου 2018 : http://snsstamoskal.blogspot.com/2018/07/arfara.html .-  
~*  ARFARA  ΑΡΦΑΡΑ ΝΕΑ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .
Σάββατο 07  Ιουνίου 2018 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.com/2018/07/arfara.html .-
~*  ARFARA  ΑΡΦΑΡΑ ΝΕΑ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .
Κυριακή  08- Ιουλίου 2018 . : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.com/2018/07/blog-post.html .-
~*  Κυριακή, 8 Ιουλίου 2018 , ARFARA ΑΡΦΑΡΑ  , ΒΙΝΤΕΟ από εκδηλώσεις και ΟΜΙΛΙΕΣ στο ΑΡΦΑΡΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ  , : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.com/2018/07/arfara-08-2018-video-1.html  .-   
~**  ARFARA ΑΡΦΑΡ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .
Δευτέρα  09 Ιουλίου 2018 . : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.com/2018/07/arfara.html .-  
~* arfara ΑΡΦΑΡΑ Στο αγιάζι της ενημέρωσης.
ΤΡΊΤΗ 10  Ιουλίου 2018  : http://snsarfara.blogspot.com/2018/07/arfara.html .
~* ARFARA   ΑΡΦΑΡΑ  Στο αγιάζι της ενημέρωσης . Τετάρτη 11 Ιουλίου  2018:  http://stamos-dynami.blogspot.com/2018/07/arfara.html .-
~* ARFARA ΑΡΦΑΡΑ Στο αγιάζι της ενημέρωσης .Πέμπτη 12 Ιουλίου 2016   :
  http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.com/2018/07/arfara_12.html .-
~ * ARFARA   ΑΡΦΑΡΑ  Στο αγιάζι της ενημέρωσης . Παρασκευή 13 Ιουλίου 2018 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.com/2018/07/arfara_13.html .-
~*
***   BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ   ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ:  
 https://twitter.com/stamos01  .-  
~ 1. - Stamatios Skoulikas =  Stamatios Skoulikas  , http://www.youtube.com/stamos01 ,   6427  video.  -    Σταματης Σκουλικας  
2. - Stamos Skoulikas =        Stamos Skoulikas          stamos011947

http://www.youtube.com/stamatios01   ,    3917   video.     σταμος σκουλικας ,  

3. - Vlasis Skoulikas =   Vlasis Skoulikas , +Stamos ,. 

http://www.youtube.com/vlasiskal  .  =    4101  video. - https://plus.google.com/u/0/+VlasisSkoulikas/posts?csrc=yt&cfem=1  ,.- - βλάσης σκούλικας ,

Σύνολον                                  14.445    βίντεο   .-  

~*